Partij van de Arbeid
Nieuws >> Actueel
Eerste fouilleringacties: meligheid en instemming
03-12-2002
Eerste fouilleringsacties: meligheid en instemming
Vrijdagavond 29 november vonden in de Nieuwmarkt en Zuid-Oost de
eerste preventieve fouilleringacties plaats op basis van de nieuwe
bevoegdheid, waartoe de Raad op 20 november heeft besloten. De politie
was grondig voorbereid: er namen ruim honderd functionarissen aan de
acties deel, die in uitvoerige briefings van de achtergronden,
gevoeligheden en tactische aspecten op de hoogte werden gebracht. Een
klein legertje van bejegenings-experts, mensen van het openbaar
ministerie, de korpschef, beleidsambtenaren van de gemeente en
evaluerende onderzoekers liep rond om alles te observeren. Helaas was
van de raadsleden alleen Peter Klerks van de PvdA aanwezig: de
overigen worden donderdag door een schriftelijke rapportage
geïnformeerd.
Er werden meerdere tactieken uitgeprobeerd: afsluiting van stukken
straat, statische en dynamische voertuigcontrole en mobiele controle
van afzonderlijke personen en groepjes. In de binnenstad werden voor
zover nu bekend ruim 900 mensen gecontroleerd, waarvan er circa
vijftien werden aangehouden. De politie nam daarbij een kleine 40
messen in beslag en negen andere (potentiële) wapens, waaronder zeven
schroevendraaiers. In Zuid-Oost werden op vrijdag ongeveer 350 mensen
gecontroleerd, deels inzittenden van ruim honderd voertuigen. In
totaal werden hier vier messen in beslag genomen; ongeveer zeven
personen werden aangehouden wegens drugsbezit en een wegens het bezit
van illegaal vuurwerk. Zaterdag werd in Zuidoost opnieuw ruim 300
mensen gefouilleerd en bijna honderd autos doorzocht. Een namaak-wapen
werd in beslag genomen en vijf mensen aangehouden. Naast wapens werden
bij de acties ook drugs in gebruikshoeveelheden in beslag genomen.
Veruit de meeste mensen ondergingen de controles gelaten, nogal wat gefouilleerden en omstanders betuigden hun instemming. Met name bij de afsluitingen ontstond een jolige sfeer, met mensen die riepen dat ze het eerst gefouilleerd wilden worden en toeristen die elkaar gingen fotograferen. Enkele drugsgebruikers en sommige jongens van Noord-Afrikaanse origine protesteerden tegen wat zij als een discriminerende maatregel zagen. In de uren dat wij observeerden leek het er beslist niet op dat er op huidskleur werd geselecteerd. Wel waren personen die er uit zagen als drugsgebruikers of die een 'heftige' uitstraling hadden eerder aan de beurt. Op de Wallen werden ook nogal wat toeristen, waaronder veel Britse 'lads' gefouilleerd. Veruit de meeste gefouilleerden waren mannen van circa 16 tot circa 50, waaronder ook wel 'academische' types. In Zuid-Oost waren veruit de meeste gefouilleerden van Surinaamse of Antilliaanse origine, overeenkomstig het normale straatbeeld in dat stadsdeel. Het fouilleren zelf verliep op tamelijk relaxte en professionele wijze. Een enkeling die probeerde door te lopen werd door een hand op de schouder en duidelijk toespreken alsnog tot medewerking overgehaald. Gefouilleerde mensen kregen kaartjes uitgereikt waarop in het Nederlands en Engels het doel van de actie duidelijk werd uitgelegd. Er stond ook een telefoonnummer op waar men meer informatie kon krijgen. Dit foldertje was in verschillende kleuren uitgevoerd, en ik sprak enkele mensen die al meerdere kaartjes hadden ontvangen. Toen in de Nieuwmarkt rond tienen de politie geen kaartjes meer had gaven enkele blijkbaar frequent gefouilleerde mannen lacherig hun kaartjes terug aan de dienders voor hergebruik.
Hoewel er bij de acties tot dusver geen vuurwapens in beslag zijn genomen is de opbrengst alleszins interessant. Toen de Lange Niezel werd afgesloten en er zo'n honderd mensen werden gefouilleerd werd er aanvankelijk slechts één mes in beslag genomen. Na afloop vonden agenten en een politiehond echter ongeveer tien steekwapens op straat, die men in de opeengepakte groep mensen zonder problemen had kunnen laten vallen. Een op de tien passanten had het kennelijk nodig gevonden om zich te bewapenen. In Zuid-Oost was de opbrengst aan wapens aanmerkelijk minder, maar daar was iedereen die iets te vrezen had van fouillering ook ruim tevoren op de hoogte door de duidelijk zichtbare kolonne politievoertuigen die vanaf het bureau kon worden waargenomen. In de Nieuwmarkt kwam de actie eerder die avond wel als een verrassing, maar ook daar ging het nieuws als een lopend vuurtje door de buurt. na korte tijd bleven bekende straatschuimers weg uit de buurt, en bekende pooiertjes konden de hele avond in de kroeg worden gevonden achter een glaasje bier. Personen op wie geen wapens of drugs werden aangetroffen konden ongehinderd verder gaan en werden niet gevraagd naar hun naam. Toch oogstte de politie nog wat interessante 'bijvangst': enkele lang gezochte gesignaleerde figuren die drugs meevoerden konden na herkenning worden aangehouden.
Het is beslist nog te vroeg om op basis van deze eerste indrukken al uitspraken te doen over succes of falen van het middel preventief fouilleren. Deze eerste ervaringen wekken echter de indruk dat de impact van het fouilleren minder groot lijkt dan sommigen aanvankelijk hebben gedacht. In hoeverre er een preventief effect van uit gaat moet nog worden afgewacht. Op basis van de opgedane ervaringen past de politie haar tactiek aan, en ook wordt nog bekeken of de zeer zichtbare acties van invloed zijn op de misdaadcijfers in de betreffende gebieden. Raadsleden van de Partij van de Arbeid blijven ook in de komende weken de acties volgen.
Peter Klerks
p.klerks@xs4all.nl
06-51807484
Peter Klerks
reacties