NOVEM
Energy Awards2002
Gemeentelijk klimaatbeleid in de lift
Jaarlijkse Energy Awards uitgereikt aan 5 gemeenten
Sinds de ondertekening van het klimaatconvenant tussen het Rijk, VNG
en IPO in februari van dit jaar is het lokale klimaatbeleid in een
versnelling gekomen. In ruim een jaar hebben maar liefst 150 gemeenten
door Novem (Nederlandse Organisatie voor Energie en Milieu) een
onderzoek laten uitvoeren naar al hun mogelijkheden voor CO2 reductie.
Dit deelde Jef Pleumeekers (directeur Novem) mee tijdens de uitreiking
van de Energy Awards2002 in Nijmegen. Een prijs voor gemeenten die
zich onderscheiden op het gebied van klimaatbeleid. Een jury onder
leiding van Jan Pronk (oud-minister van VROM) wees uit 15 genomineerde
gemeenten 5 winnaars aan:
- Regio IJssel-Vecht voor haar pionierswerk voor energiebesparing en
verbetering binnenmilieu op scholen
- Rotterdam voor de realisatie van het windenergieconvenant
Rotterdamse Haven
- Zoetermeer voor de bewonersparticipatie bij de duurzame
nieuwbouwwijk 'de Groene Kreek'
- Amsterdam voor haar inzet om substantieel energie te besparen bij de
luifelverlichting van tankstations
- Amstelveen voor het bevorderen van kennisuitwisseling tussen
gemeenten t.a.v. klimaat.
De gemeente Breda kreeg een eervolle vermelding voor het initiatief om
op regionale schaal een slagvaardige uitvoeringsorganisatie voor
duurzame energie op te zetten.
'Gemeenten onderschatten hun rol in het klimaatbeleid'.
Gemeenten hebben op vrijwel alle beleidsterreinen zeer veel
mogelijkheden om een actief klimaatbeleid te voeren. Te denken valt
aan nieuwbouw, de bestaande woningvoorraad, eigen gemeentelijke
gebouwen, inzet van duurzame energie en ruimtelijke ordening. In het
klimaatconvenant verbinden gemeenten zich om bij al die
beleidsterreinen CO2 reductie tot een integraal onderdeel te maken.
Voor de financiering van hun inspanningen kunnen gemeenten sinds begin
dit jaar gebruik maken van een subsidie regeling van VROM. Daarnaast
stelt het rijk Novem (een agentschap van Economische Zaken) in staat
om gemeenten te voorzien van advies en specialistische
ondersteuning.
Tijdens zijn speech toonde Jef Pleumeekers zich optimistisch over de
voortgang van het lokale klimaatbeleid. Hoewel er dit jaar nog niet
veel aanvragen voor subsidie zijn binnengekomen geeft het aantal
zogenaamde klimaatscans aan dat gemeenten op brede schaal concreet
beleid aan het voorbereiden zijn. Pleumeekers benadrukte dat gemeenten
als geen ander in staat zijn om burgers en bedrijven te betrekken bij
het klimaatbeleid omdat zij concrete inhoud kunnen geven aan dit als
abstract ervaren onderwerp.
Uitreiking Energy Awards2002
Bij de Energy Awards2002 wordt primair de rol beoordeeld van de
gemeente bij het realiseren van klimaatprojecten. Er zijn
verschillende rollen te onderscheiden, bijvoorbeeld die van
initiatiefnemer, regievoerder of handhaver. Bij het klimaatbeleid is
het vaak wenselijk dat gemeenten een nieuwe inhoud geven aan hun
rolopvattingen. Bijvoorbeeld vergunningaanvragers adviseren over
energiebesparende maatregelen i.p.v. alleen een toets aan regelgeving
of bewoners betrekken en voorlichten bij een meer duurzame
energievoorziening van een wijk.
De jury, die naast Jan Pronk bestond uit Ad van de Biggelaar
(directeur Natuur en Milieu), Philip Houben (oud-burgemeester van
Maastricht), Chris Zijdeveld (zelfstandig adviseur) en Ab Pilgram
(voormalig NOS redacteur en lid van het Focal Point on Climate Change)
), was verrast over de variëteit en kwaliteit van de binnengekomen
inzendingen.
Samenvattingen juryrapport winnaars Energy Awards 2002
Categorie Opstarter
Regio IJssel-Vecht
'Energieprestatieadvies met module binnenmilieu voor scholen'
Enkele juryleden hebben in de eigen praktijk ondervonden hoe lastig
het is om met scholen aan de slag te gaan met energiebesparing. Dat
met dit onderwerp toch veel eer is te behalen bewijst het
samenwerkingsverband IJssel-Vecht. Tegelijk met het ontwikkelen van
een zogenaamde EPA-methodiek voor scholen is gewerkt aan een module
voor het verbeteren van het binnenmilieu. De koppeling van beide
thema's is een gouden greep gebleken. Het samenwerkingsverband is erin
geslaagd om scholen en gemeenten enthousiast te maken en medewerking
te verkrijgen. Het project heeft al concrete effecten en zichtbare
resultaten opgeleverd. De aanpak en methodiek zijn zonder meer ook te
gebruiken voor anderen. Het project laat ook zien dat het realiseren
van ambitieuze klimaatprojecten in regioverband de toekomst heeft.
Categorie Kadermaker
Gemeentewerken Rotterdam
'Convenant windenergie Rotterdamse haven'
Rotterdam heeft het initiatief genomen om met een groot aantal
omliggende gemeenten, ministeries, provincie, en milieufederatie een
windconvenant af te sluiten om tot een realistische inpassing van
windturbines te komen in dit gebied waar vele belangen een rol spelen.
De jury heeft in haar overwegingen betrokken dat Rotterdam door z'n
grootte meer mogelijkheden en formele structuren heeft om een
dergelijk traject tot een goed einde te brengen dan kleinere
gemeenten. Maar ook dan blijft staan dat Rotterdam hier een
bestuurlijke prestatie van formaat heeft geleverd met een stevig
concreet resultaat en groot commitment van alle betrokkenen.
Categorie Regisseur
Zoetermeer
'Nieuwbouwproject de Groene Kreek'
Er zijn verschillende inzendingen binnengekomen waar gemeenten de
drijvende kracht zijn achter duurzame bouwprojecten. De jury was
echter het meest gecharmeerd van de wijze waarop de gemeente
Zoetermeer het initiatief vanuit een aantal burgers, georganiseerd in
Lokale Agenda 21, om een zeer milieuvriendelijke buurt te ontwerpen,
heeft gehonoreerd.
Het is een prachtig voorbeeldproject waarin de milieubewuste
woonconsument de hoofdrol speelt. De gemeente heeft daarbij een echte
regisseursrol vervuld: partijen enthousiast gemaakt, een samenbindende
rol vervuld en de uitgangspunten goed bewaakt. Het proces is goed
gedocumenteerd en de ervaringen met deze vorm van bewonersparticipatie
zullen worden gebruikt voor veel vervolgprojecten in Zoetermeer (en
met deze Energy Award waarschijnlijk ook daarbuiten!!)
Categorie Handhaver
Milieudienst Amsterdam
'Luifelverlichting Tankstations'
De gemeente heeft een krachtige aanpak ontwikkeld om substantiële
besparingen te bereiken op het hoge energieverbruik van de
luifelverlichting bij de Amsterdamse tankstations. Dit project is zeer
degelijk voorbereid met ondersteuning van de Subsidieregeling Aanpak
Milieudrukvermindering. Op uitstekende wijze is gebruik gemaakt van de
mogelijkheden die de gemeente heeft in het kader van de verruimde
reikwijdte van de wet Milieubeheer. Het project getuigt van
bestuurlijke moed en organisatietalent. Of zoals een van de juryleden
het uitdrukte: 'wat een wereld van overleg en doorzettingsvermogen
moet hier achter zitten!' De aanpak en het ontwikkelde materiaal is
goed bruikbaar voor andere gemeenten. De gemeente heeft al te kennen
gegeven om de resultaten van haar pionierswerk breed ter beschikking
te stellen.
Categorie Ambassadeur
Amstelveen
'E-mail netwerk Energiecoördinatoren Noord-Holland'
In de categorie Ambassadeur zijn betrekkelijk weinig inzendingen
binnengekomen. Dat stelt enigszins teleur want juist het uitwisselen
van kennis en ervaring levert een belangrijke bijdrage aan de verdere
ontwikkeling van het klimaatbeleid. Dat ook met eenvoudige middelen
veel bereikt kan worden op dit vlak bewijst de gemeente Amstelveen met
het initiatief om een e-mail netwerk op te zetten voor de
Noord-Hollandse energiecoördinatoren. Hiermee wordt kennis en kunde
snel en doeltreffend uitgewisseld en worden problemen opgelost. In de
praktijk blijkt het prima te functioneren en het initiatief verdient
dan ook navolging, zeker voor kleinere gemeenten met minder
mogelijkheden is dit een uitkomst.
Categorie Regisseur (Eervolle vermelding)
Gemeenschappelijke regeling Milieu en Afval Regio Breda
'Regionaal Arrangement Duurzame Energie (RADE)'
Dit samenwerkingsverband in de regio Breda heeft een
uitvoeringsorganisatie in het leven geroepen om echt werk te maken van
duurzame energie. De eerste resultaten geven aan dat met deze grondige
en slagvaardige aanpak uitstekende resultaten worden behaald en dat
het initiatief navolging verdient. Daarom van harte een eervolle
vermelding voor dit project.
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -
- - - -
Noot aan de redactie, niet bestemd voor publicatie.
Meer informatie kunt u verkrijgen bij:
Novem, communicatieadviseur, Paul van de Laar / Anoek Bakx,
bereikbaar via de helpdesk gemeenten, 030-2393533
09 dec 02 16:30