Nieuwsflits
Meer aandacht nodig voor verkommerden en verloederden
Zonder een min of meer stabiele plek om te leven en te slapen, komt
het maatschappelijk functioneren en welbevinden van mensen al snel in
gevaar. Eenmaal op straat is het risico van verder afglijden naar de
absolute marge van de samenleving bijzonder groot. Hoe meer
gemarginaliseerd mensen zijn, hoe ontevredener zij zijn over de
kwaliteit van hun leven. Opmerkelijk is daarbij dat de mensen met de
meeste problemen en de grootste behoefte aan zorg verhoudingsgewijs de
minste hulp krijgen.
Dit blijkt uit een onderzoek dat het Trimbos-instituut in opdracht van
het ministerie van VWS in de gemeente Den Haag uitvoerde in de periode
van begin 2000 tot medio 2002 en dat op 19 november aan de Tweede
Kamer werd aangeboden. Voor het onderzoek Op achterstand. Een
onderzoek naar mensen in de marge van Den Haag, werden interviews
gehouden met bijna 360 mensen
Hoewel ernstige psychische problemen een serieus risico vormen voor
maatschappelijk afglijden en hiermee ook samengaan, blijkt dat lang
niet alle mensen in de marge ook psychisch ziek zijn. Het aantal
mensen met een schizofrene stoornis (5%) is aan de lage kant, maar in
vergelijking met andere achterstandsgroepen komen opvallend veel
mensen met een depressie voor. Bij de feitelijk daklozen, de groep die
vooral op straat overnacht, is dit 29%, voor de groep residentieel
daklozen (mensen in opvangvoorzieningen) is dit 12% en voor marginaal
gehuisveste mensen (die nog beschikken over eigen woonruimte) 12%. Van
de jongeren had 22% een depressieve stoornis.
Een belangrijke conclusie van het onderzoek is, dat de noodzaak van
dwangtoepassing bij opnamen in psychiatrische ziekenhuizen lang niet
altijd aanwezig was. Veel mensen deden zelf een verzoek om te worden
opgenomen in een psychiatrisch ziekenhuis en dat verzoek werd meestal
ook gehonoreerd. Daarnaast lieten mensen zich vaak door professionals
overtuigen dat een opname nodig was; aandringen van hun kant
resulteerde vaak in een vrijwillige opname. Bij een klein deel gingen
professionals over tot een gedwongen opname.
Verkommering en verloedering hangt onmiskenbaar samen met fors
middelengebruik en met verslaving. Bij de feitelijk daklozen heeft 22%
een alcoholdiagnose, terwijl dit bij de residentieel daklozen 15% is.
Van de feitelijk daklozen had 53% een actuele harddrugsverslaving. Bij
de residentieel daklozen mensen was dit 4% en bij de marginaal
gehuisveste mensen 28%. Eenmaal op straat is het harddrugsgebruik om
verschillende redenen een vrijwel onneembare hindernis op de weg
terug. De drugsscene heeft een sterk inkapselende werking en overlapt
voor een belangrijk deel met het daklozencircuit.
Op achterstand. Een onderzoek naar mensen in de marge van Den Haag
. J. Wolf, M. Zwikker, S. Nicholas, H. van Bakel, D. Reinking, I. van
Leiden. Uitgave Trimbos-instituut, bestelnummer RF 2002-03, prijs
¤ 17,50.
Parallel aan het onderzoek van het Trimbos-instituut heeft het
onderzoeksbureau Research voor Beleid, in opdracht van het ministerie
van VWS, een onderzoek gedaan naar de omvang van de groep verkommerde
en verloederde mensen in Nederland.
Verkommerden en verloederden. Een onderzoek naar de omvang en aard van
de groep in Nederland. J. Lourens, C.Scholten, C. van der Werf, A.
Ziegelaar. Uitgave: Research voor Beleid, bestelnummer AF 0425, prijs
¤ 15,-.
Van de twee rapporten verscheen ook een samenvatting: Verkommerden en
verloederden in Nederland. Samenvatting van twee onderzoeken. Uitgave:
Trimbos-instituut en Research voor Beleid, bestelnummer AF 0434, prijs
¤ 10,-.
De twee rapporten en de samenvatting zijn ook alle drie samen te
bestellen onder nummer AF0438, prijs ¤ 40,-.
Alle boeken zijn te bestellen bij het Trimbos-instituut tel
(030) 297 11 80, fax (030) 297 11 11.
* Judith Wolf jwolf@trimbos.nl
Colofon
Het Trimbos-instituut is een onafhankelijk landelijk kennisinstituut
voor de GGZ en verslavingszorg met als doel de geestelijke gezondheid
van mensen te bevorderen.
Nieuwsflitsen voorziet mensen die betrokken zijn bij de GGZ en
verslavingszorg kort en bondig van informatie over activiteiten,
diensten, producten en resultaten van het Trimbos-instituut.
Nieuwsflitsen mag vrijelijk worden gekopieerd en verspreid.
Redactie
Henk Maurits (030) 297 11 38
hmaurits@trimbos.nl
Henk Verburg (030) 297 11 00
hverburg@trimbos.nl
Opmaak
Heidie Wisselo
Adreswijzigingen
Peter Stark,
pstark@trimbos.nl
Belangrijke telefoonnummers
Bestellingen 030 297 11 80
Helpdesk Preventie (LSP/LOP) 030 297 11 51
Drugs Infolijn 0900-1995
Chinese gokhulp infolijn 030 297 11 33
Trimbos-instituut
Netherlands Institute of Mental Health and Addiction
Da Costakade 45
Postbus 725 3500 AS Utrecht
Telefoon (030) 297 11 00
Fax (030) 297 11 11
Copyright © 2002 Trimbos-instituut All rights reserved.