Print pagina
Oudste kasteel Werkeren dateert uit ca. 1365
Datum uitgave: 10-12-2002
Onderwerp: kunst & cultuur; monumentenzorg
De Zwolse stadsarcheologen zijn een stap verder gekomen in hun
onderzoek naar de datering van kasteel Werkeren. Vondsten die verband
houden met de periode dat Kasteel de Voorst gesloopt werd en onderzoek
naar de leeftijd van houtmonsters geven aan dat delen van het kasteel
ouder zijn dan tot nu toe aangenomen werd.
Johan van Ittersum, burgemeester van Zwolle en steenrijk, werd altijd
gezien als de bouwheer van kasteel Werkeren (ca 1425). De archeologen
stelden op basis van de vondsten vast dat het kasteel veel ouder was
en waarschijnlijk was gebouwd aan het begin van de verdeling van de
Mastenbroekerpolder, vlak na 1363.
Aanwezigheid resten Kasteel de Voorst
Bouwmateriaal en vondsten uit een beerkelder wezen op een datering in
het derde kwart van de 14de eeuw. De archeologen hadden het vermoeden
dat een deel van het oudste bouwmateriaal afkomstig was van de sloop
van kasteel de Voorst in Westenholte. Dit kasteel werd namelijk in
1363 na een belegering door de bisschop van Utrecht in samenwerking
met de steden Zwolle, Kampen en Deventer, met de grond gelijk gemaakt.
Door opgravingen is bekend dat het bouwmateriaal van dit kasteel
bestond uit tufsteen en bakstenen van een formaat van 32 x 16 x 8 cm
(de zogenaamde kloostermoppen). In de fundering en onderste lagen van
de oudste zaalburcht van kasteel Werkeren was afbraakmateriaal
verwerkt van tufsteen en kloostermoppen.
Dendrochronologisch onderzoek
Bij één van de bruggenhoofden over de omgrachtingen van het kasteel
zijn houtmonsters genomen voor dendrochronologisch onderzoek. Deze
dateringsmethode is erg betrouwbaar en kan houtwerk vaak op een exacte
kapdatum dateren, mits er voldoende jaarringen in het houtmonster
bewaard zijn gebleven. Van het bruggenhoofd dateert één paal uit
najaar/winter 1366/67 en een andere paal uit 1370 +/- 5 (dus tussen
1365 en 1375). De houten brug is derhalve waarschijnlijk in 1367
gebouwd.
Het bruggenhoofd ziet uit op de Werkerallee. Dat zou kunnen betekenen
dat de Werkerallee al uit deze periode dateert en de verbinding
gevormd heeft tussen de bezittingen van de heren van Voorst in
Westenholte en de havezathe Werkeren. Het zou ook kunnen betekenen dat
de heren van Voorst met de bouw van de zaalburcht Werkeren hun invloed
in de Mastenbroekerpolder konden bestendigen, nadat ze vrije aftocht
hadden gekregen uit kasteel de Voorst. De Werkerenallee is nu nog in
het landschap te zien als een prachtige bomenlaan, zij het dat er
helaas delen zijn aangetast.
De archeologen zijn erg blij met de dendrodateringen, die volledige
aansluiten bij de rest van het vondstmateriaal. Het roept nu
natuurlijk nog meer vragen op of historisch ook is na te gaan of het
echt de Van Voorsten zijn geweest die hier de oudste zaalburcht
gebouwd hebben. Johan van Ittersum heeft dit goed vervolgens een halve
eeuw later door aankoop dan wel vererving weten te verwerven. Meer dan
een eeuw later is het goed door overerving in het bezit van de
Bentincks gekomen die het tot ca 1800 hebben beheerd. Daarna is het
gesloopt.
Bron: Communicatie
Datum van 10-12-2002 tot 16-12-2002