Vendex KBB NV
1. Resultaatstijging HEMA, Doe-Het-Zelf, Fashion en Consumentenelektronica
2. Resultaat V&D en de Bijenkorf loopt terug
3. Verdere focus door aanzienlijke desinvesteringen; internationale expansie op koers
4. Eenmalige posten beïnvloeden bedrijfsresultaat en nettowinst
5. Dividend onveranderd E 0,51
Koninklijke Vendex KBB N.V. heeft in een somber economisch klimaat bevredigende prestaties geleverd. HEMA, Doe-Het-Zelf, Fashion en Consumentenelektronica lieten een stijging van het resultaat zien. Bovendien droeg Brico conform verwachting bij aan het resultaat. De goede progressie bij deze concernonderdelen was echter onvoldoende om de achteruitgang bij V&D en de Bijenkorf, de eenmalige lasten voor de revitalisering van V&D en de kosten voor de herstructurering van het ICT-bedrijf van het concern op te vangen. Het operationele bedrijfsresultaat voortgezette activiteiten bedroeg E 138 miljoen (vorig jaar E 206 miljoen). De nettowinst kwam uit op E 202 miljoen (vorig jaar E 13 miljoen).
De netto-omzet van de voortgezette activiteiten bedroeg bijna E 4,4 miljard. Op vergelijkbare basis (52 weken) betekent dit een omzetstijging van ruim 10%. Dit is inclusief de Belgische doe-het-zelfketen Brico, die per 1 april van het boekjaar is overgenomen. Zonder het effect van deze acquisitie bedroeg de omzetstijging 2,3%. De business units Fashion (+9,4%), de Bijenkorf (+5%), Doe-Het-Zelf (+4% exclusief Brico), HEMA (+2,9%) en Consumentenelektronica (+1,7%) lieten groei zien. Bij V&D ging de omzet achteruit (-2,6%). Het totale aantal vestigingen van de voortgezette activiteiten steeg per saldo met 136 (waarvan 101 Brico) tot 1.673. Het aantal medewerkers nam toe van 41.900 tot 43.900.
Focus en internationale expansie
In het afgelopen boekjaar werden opnieuw belangrijke strategische stappen gezet. Hoofdpunten van de na de fusie ingezette strategie waren het stroomlijnen van de grote portefeuille winkelformules en internationale expansie van activiteiten, die in Nederland nagenoeg zijn volgroeid en de potentie hebben ook buiten Nederland succesvol te zijn.
Na de beëindiging, respectievelijk de verkoop van Kreymborg (mode), Amici (mode), Kien (mode) en FAO Schwarz in eerdere jaren, volgden in het verslagjaar de sluiting van telecommunicatieformule Dixtone, de verkoop van zes ondernemingen met samen tien winkelformules aan de internationale investeringsmaatschappij CVC en de verzelfstandiging van America Today. Tegelijkertijd zijn de internationaal kansrijke activiteiten uitgebouwd. Belangrijk wapenfeit was de acquisitie van de grote Belgische doe-het-zelfketen Brico. De tot voor kort op de Nederlandse markt georiënteerde doe-het-zelfgroep kreeg daardoor de gewenste internationale dimensie. De Fashion-groep heeft de groei in het buitenland versneld. HEMA heeft het tempo van de expansie in België opgevoerd en test inmiddels de Duitse markt met een drietal winkels van verschillend formaat.
GANG VAN ZAKEN PER BUSINESS UNIT
Verbeterd inzicht in resultaten
In de tabel hieronder wordt, zoals gebruikelijk, het operationeel bedrijfsresultaat van de zes business units weergegeven. Als aanvullende informatie wordt in de laatste twee kolommen het operationeel detailhandelsresultaat getoond. Dit is het resultaat dat business units zouden maken indien zij al hun winkelpanden marktconform zouden huren. Zoals bekend zijn HEMA, de Bijenkorf en in mindere mate V&D eigenaar van een deel van hun winkelpanden. Anders dan het bedrijfsresultaat is het detailhandelsresultaat goed vergelijkbaar met dat van de business units die geen vastgoed in eigendom hebben.
Verder wordt onderstaand inzicht gegeven in het rendement op het operationeel detailhandelsvermogen (het vermogen van de desbetreffende business unit exclusief onroerend goed). Het verschil tussen de aan HEMA, de Bijenkorf en V&D in rekening gebrachte markthuren voor eigendomspanden en de eigenaarslasten (met name afschrijvingen) is als 'intern verhuurresultaat' separaat opgenomen (zie ook toelichting op pagina 8).
NETTO-OMZET EN OPERATIONEEL RESULTAAT PER BUSINESS UNITHEMAVoortgezette activiteiten Netto-omzet Operationeel Operationeel bedrijfsresultaat detailhandelsresultaat
(x E miljoen) 2002/03 2001/02 2002/03 2001/02 2002/03 2001/02 52 weken 53 weken
HEMA 933 924 54 48 37 32
V&D 856 890 - 46 24 - 59 12
de Bijenkorf 420 406 12 26 2 17
Doe-Het-Zelf 1.066 737 78 57 78 57
Fashion 455 424 46 44 46 44
Consumentenelektronica 589 590 25 14 25 14
Overige activiteiten / holding 38 47 - 31 - 7 - 31 - 7Totaal 4.357 4.018 138 206 98 169
Intern verhuurresultaat - - 40 37
Operationeel bedrijfsresultaat voortgezette activiteiten 138 206 138 206RENDEMENT OPERATIONEEL DETAILHANDELSVERMOGEN
(in procenten) 2002/03 2001/02 2002/03 2001/02
HEMA 29 27 Doe-Het-Zelf 26 35
V&D -33 6 Fashion 46 46
de Bijenkorf 2 23 Consumentenelektronica 34 19
HEMA boekte een 13% hoger operationeel bedrijfsresultaat van E 54 miljoen. De formule heeft in alle opzichten een uitstekend jaar achter de rug, met in de eerste drie kwartalen een acceleratie van de omzetgroei en in het laatste kwartaal een evenaring van de topomzet die in het vierde kwartaal van 2001/02 werd behaald. De expanderende Belgische organisatie droeg goed bij aan de stijging van omzet en resultaat. In het najaar opende HEMA twee testwinkels in Duitsland, gevolgd door een derde in maart 2003.
V&D
V&D boekte een negatief resultaat van E 46 miljoen (vorig boekjaar E 24 miljoen positief). In dit bedrag zit een eenmalige last van circa E 48 miljoen die is genomen voor het opruimen van oude voorraden, de introductie van een nieuwe methodiek van voorraadafwaardering, vernieuwingen in de winkels en diverse organisatorische aanpassingen, onder meer op het hoofdkantoor. Van deze E 48 miljoen had E 25 miljoen betrekking op de voorraden (waarvan einde boekjaar nog E 7 miljoen als 'voorziening incourant' over was), E 18 miljoen op herstructurering (waarvan einde boekjaar nog E 14 miljoen als voorziening resteerde) en E 5 miljoen op additionele marketing-inspanningen. Voor V&D was 2002/03 een overgangsjaar. Vanaf het lopende jaar moeten nieuwe en sneller wisselende collecties, de inbreng van A-merken, een vernieuwde winkelpresentatie en een multi-channelcommunicatiestrategie uitmonden in een herstel van omzet en resultaat.
de Bijenkorf
Het resultaat van de Bijenkorf ging van E 26 miljoen naar E 12 miljoen. De Bijenkorf voelde in de loop van het jaar de invloed van het sterk afgenomen consumentenvertrouwen. Door het prijs- en actie-instrument in te zetten werd de omzetgroei vastgehouden. Dit ging ten koste van marges en resultaat. De forse daling van het resultaat is voor een deel toe te schrijven aan de teleurstellende verkoop van kerstpakketten door Bijenkorf Business Cadeau. Aanpassing van samenstelling en prijsopbouw van de merkenportefeuille en verlaging van de kosten op het hoofdkantoor en in de winkelorganisatie moeten in het lopende jaar leiden tot een resultaatsverbetering.
Doe-Het-Zelf
Het resultaat van Doe-Het-Zelf steeg 37% tot E 78 miljoen. De sterke stijging houdt voor het grootste deel verband met de overname van Brico België. Ook met de bestaande activiteiten in Nederland (Praxis en Formido) deed de doe-het-zelfgroep goede zaken; het resultaat nam bijna 11% toe. In het boekjaar is de nauwe samenwerking tussen de Nederlandse en Belgische organisaties goed van de grond gekomen. Verwacht wordt dat dit zal leiden tot inkoopvoordelen en tot een verdere stijging van omzet en rendement.
Fashion
Fashion boekte een 4,5% hoger resultaat van E 46 miljoen. De omzetten ontwikkelden zich voorspoedig; met uitzondering van het tweede kwartaal lieten alle kwartalen 'double digit'-groeicijfers zien. Alle formules, in het bijzonder Hunkemöller, droegen aan deze groei bij. Het resultaat van Hunkemöller werd meer dan verdubbeld. Ook Claudia Sträter boekte het beste resultaat uit zijn bestaan. Het resultaat van M&S Mode bleef achter bij het bijzonder goede resultaat van vorig boekjaar, vooral door het zwakke tweede kwartaal in Nederland en België en de moeilijke marktomstandigheden in Duitsland. Daarentegen leverde Frankrijk, waar M&S Mode sterk expandeerde, uitstekende resultaten op. Aan het einde van het verslagjaar is M&S Mode met twee testwinkels begonnen in Spanje.
Consumentenelektronica
Het resultaat van Consumentenelektronica steeg aanzienlijk tot E 25 miljoen (voorgaand jaar E 14 miljoen). Hieraan hebben de duidelijke resultaatstijging van Dixons en het forse resultaatsherstel bij Modern Electronics bijgedragen. In het resultaat is een eenmalig effect begrepen van per saldo E 7 miljoen. Deze bestaat uit een bate voortvloeiend uit de beëindiging van een contract voor de distributie van mobiele telefonie en baten en lasten die samenhangen met de herstructurering van Modern Electronics en de integratie van de backoffice van deze formule in die van It's.
Overige activiteiten / holding
Overige activiteiten / holding boekte een negatief resultaat van E 31 miljoen (vorig boekjaar E 7 miljoen negatief). De toename heeft voor circa E 20 miljoen betrekking op het operationele verlies en de kosten van herstructurering en stroomlijning van de ICT-activiteiten van het concern. De aanvankelijk over drie locaties verspreide werkzaamheden zijn gebundeld in één centraal expertisecentrum in Amsterdam. In het verslagjaar leidde dit onder meer tot de verkoop van de ICT-afdeling in Sittard, die na de verkoop van verschillende winkelformules in de afgelopen jaren in hoofdzaak werk voor derden verrichtte. De herstructurering van de ICT-activiteiten is inmiddels zo goed als afgerond.
Operationeel bedrijfsresultaat
Het operationele bedrijfsresultaat voortgezette activiteiten (inclusief intern verhuurresultaat) bedroeg E 138 miljoen (vorig boekjaar E 206 miljoen). De nettowinst kwam echter aanzienlijk hoger uit: E 202 miljoen versus E 13 miljoen in het voorgaande boekjaar. In de winst-en-verliesrekening op pagina 6 wordt aangegeven welke elementen van belang zijn om van operationeel bedrijfresultaat naar nettowinst te komen. Op diverse regels zijn er aanmerkelijke verschillen tussen het verslagjaar 2002/03 en het voorgaande boekjaar 2001/02. De meest in het oog springende afwijkingen zijn te vinden op de regels Bedrijfsresultaat niet-voortgezette activiteiten, Waardeveranderingen, Belastingen en Buitengewone lasten.
Bedrijfsresultaat niet-voortgezette activiteiten
Dit resultaat kwam in het verslagjaar uit op E 162 miljoen positief en betrof hoofdzakelijk de boekwinst op de verkoop van zes ondernemingen aan CVC en het aan het concern toekomende resultaat van deze ondernemingen tot aan het moment van overdracht (31 juli). Het resultaat niet-voortgezette activiteiten van vorig boekjaar (E 119 miljoen negatief) hield voornamelijk verband met de verkoop van FAO Schwarz in januari 2002 en bestond uit de operationele verliezen van deze Amerikaanse speelgoedketen, het boekverlies op de verkoop en de kosten voor de sluiting van een groot aantal winkels van FAO Schwarz. In het resultaat van vorig boekjaar zijn voorts de operationele resultaten 2001/02 van de in het verslagjaar gedesinvesteerde ondernemingen opgenomen.
Waardeveranderingen
De post 'waardeveranderingen' kwam uit op E 16 miljoen negatief tegenover E 6 miljoen positief in het vorige boekjaar. Deze achteruitgang houdt verband met een bijzondere waardevermindering van de concernbelangen in enkele Braziliaanse winkelcentra, die in de tweede helft van het verslagjaar werden verkocht.
Belastingen
De lage belastingdruk (E 35 miljoen) in het verslagjaar wordt in hoofdzaak veroorzaakt doordat de boekwinst op de verkoop van zes concernondernemingen aan CVC onbelast is. In het vorige boekjaar werd deze post vooral beïnvloed door de fiscale consequenties van de verkoop van FAO Schwarz (de uiteindelijke liquidatieverliezen kunnen worden verrekend met de resultaten in Nederland), resulterend in een aanzienlijke belastingbate (E 85 miljoen).
Buitengewone lasten
In het vorige boekjaar werd E 73 miljoen (na belasting E 48 miljoen) gedoteerd aan de pensioenfondsen van het concern en een verzekeraar waar pensioenregelingen zijn ondergebracht. In het verslagjaar waren er geen buitengewone lasten.
Nettowinst
Genoemde, in hoofdzaak niet-terugkerende effecten verklaren de aanmerkelijke stijging van de nettowinst, vorig boekjaar E 13 miljoen, in het verslagjaar E 202 miljoen. Per aandeel bedraagt de nettowinst E 2,23 tegen E 0,13 vorig boekjaar.
Dividend
Na toevoeging van E 156 miljoen aan de reserves en uitkering van het dividend op de preferente aandelen B van 8% is E 46 miljoen voor het dividend op de (certificaten van) gewone aandelen beschikbaar. Bij goedkeuring van de jaarrekening wordt onveranderd E 0,51 per (certificaat van) gewoon aandeel aan dividend uitgekeerd. Hiervan is in september 2002 reeds E 0,18 als interim-dividend beschikbaar gesteld. Het slotdividend wordt geheel in contanten uitgekeerd en betaalbaar gesteld vanaf 22 mei 2003.
Vooruitzichten
De economische vooruitzichten zijn somber. De economische groei is in de eerste maanden van het lopende jaar praktisch tot stilstand gekomen. In alle voor het concern relevante landen nam het toch al sterk gedaalde consumentenvertrouwen verder af.
Gezien de uitermate onzekere situatie op dit moment kan geen uitspraak worden gedaan over de te verwachten ontwikkeling van de consumptieve bestedingen in de landen waar het concern actief is. Indien de internationale politieke situatie binnen enkele maanden kan worden genormaliseerd en er geen verdere verslechtering optreedt in de volumeontwikkeling van de consumptieve bestedingen, zal de resultaatsontwikkeling naar verwachting als volgt zijn:
Voor HEMA, Doe-Het-Zelf en Fashion wordt rekening gehouden met een tenminste gelijkblijvend resultaat. V&D en de Bijenkorf zullen een resultaatsverbetering laten zien. Het resultaat van Consumentenelektronica zal vergeleken met het genormaliseerde resultaat van het verslagjaar (E 18 miljoen) gelijk blijven of licht dalen.
De investeringen in (im)materiële vaste activa zullen in het lopende jaar uitkomen op circa E 240 miljoen, hetgeen naar verwachting geheel kan worden gefinancierd uit de kasstroom uit operationele activiteiten. Het aantal medewerkers (op basis van volledige werktijd) zal, afgezien van acquisities en/of desinvesteringen, licht stijgen als gevolg van expansie.
GECONSOLIDEERDE WINST-EN-VERLIESREKENING
( x E miljoen, tenzij anders vermeld) 2002/03 2001/02Netto-omzet 4.717 4.958
Netto-omzet voortgezette activiteiten 4.357 4.018 Netto-omzet niet-voortgezette activiteiten 360 940Operationeel bedrijfsresultaat voortgezette activiteiten 138 206 Amortisatie goodwill - 7 0
Bedrijfsresultaat niet-voortgezette activiteiten 162 -119 Resultaat onroerend goed 11 14
Bedrijfsresultaat totaal 304 101
Financiële baten en lasten - 49 - 51
Waardeveranderingen - 16 6
Resultaat voor belastingen 239 56
Belastingen - 35 5
Deelnemingen - 2 0
Resultaat na belastingen 202 61
Buitengewone lasten (netto) - - 48
Nettowinst 202 13
Nettowinst per aandeel E 2,23 E 0,13
Dividend E 0,51 E 0,51
GECONSOLIDEERDE BALANS (voor winstverdeling)
(x E miljoen) 31 jan. 2003 31 jan. 2002
Immateriële vaste activa 172 20
Materiële vaste activa 1.103 1.135
Financiële vaste activa 55 53
Vaste activa 1.330 1.208
Voorraden / vorderingen 866 949
Kortlopende schulden - 579 - 550
1.617 1.607
Gefinancierd met:
Netto rentedragende schuld * 689 828
Voorzieningen 381 383
Groepsvermogen 547 396
1.617 1.607
* Incl. achtergestelde lening en liquide middelen GECONSOLIDEERD KASSTROOMOVERZICHT (x E miljoen) 2002/03 2001/02Bedrijfsresultaat 304 101
waarvan toegerekend aan investeringsactiviteiten
Resultaat niet-voortgezette activiteiten 162 - 119Bedrijfsresultaat voortgezette activiteiten 142 220 Afschrijvingen 147 120
Mutatie operationeel werkkapitaal en overige mutaties 31 - 76Kasstroom uit bedrijfsoperaties voortgezette activiteiten 320 264 Financiële baten en lasten / betaalde winstbelasting - 76 - 53
Kasstroom uit operationele activiteiten 244 211
Kasstroom uit investeringsactiviteiten
Netto-investeringen uit voortgezette activiteiten -193 -173 Netto-(des)investeringen groepsmaatschappijen 162 19Kasstroom uit financieringsactiviteiten
Dividend en inkoop aandelen - 54 - 85
Mutatie langlopende schulden -150 - 23
Saldo kasstromen 9 - 51
MUTATIE-OVERZICHT EIGEN VERMOGEN (x E miljoen) 2002/03 2001/02Beginstand 1 februari 396 478
Nettowinst 202 13
Betaald dividend - 35 - 37
Inkoop aandelen - 19 - 48
Overige mutaties 3 - 10
Eindstand 31 januari 547 396
OVERIGE GEGEVENS (voortgezette activiteiten) 2002/03 2001/02Gemiddeld aantal uitstaande gewone aandelen (x miljoen) 90,5 92,4 Netto rentedragende schuld / EBITDAR (rent adjusted) * 3,2x 3,1x EBITDAR / financiële baten & lasten (rent adjusted) * 4,7x 5,0x Gearing (netto rentedragende schuld / eigen vermogen) 126% 209% Operationele marge (operationeel bedrijfsresultaat / netto-omzet) 3,2% 5,1% Rendement operationeel vermogen 11% 18%
* Excl. revitaliseringslast V&D; vergelijkend cijfer niet aangepast aan gewijzigde concernsamenstelling
FINANCIËLE AGENDA 2003WIJZE VAN RAPPORTEREN
Publicatiedatum jaarverslag 2002/03 28 april 2003
Publicatie omzetcijfers 1e kwartaal 2003/04 14 mei 2003 Algemene Vergadering van Aandeelhouders 14 mei 2003 Ex-dividenddatum slotdividend 16 mei 2003
Betaalbaarstelling slotdividend vanaf 22 mei 2003 Publicatie omzetcijfers 2e kwartaal 2003/04 13 augustus 2003 Publicatie halfjaarbericht 2003/04 9 september 2003 Ex-dividenddatum interim-dividend 10 september 2003 Betaalbaarstelling interim-dividend vanaf 15 september 2003 Publicatie omzetcijfers 3e kwartaal 2003/04 12 november 2003
Operationeel detailhandelsresultaat
Zoals bekend is het concern eigenaar van een omvangrijke vastgoedportefeuille. Deze bestaat voornamelijk uit winkelpanden in gebruik bij HEMA, de Bijenkorf en in mindere mate V&D. In het verleden werden in de resultaten en de rendementen van deze drie business units eigenlijk twee activiteiten vermengd: enerzijds het exploiteren van een winkelbedrijf en anderzijds het beheren van een vastgoedportefeuille. Deze resultaten en rendementen waren dan ook niet goed vergelijkbaar met die van Doe-Het-Zelf, Fashion en Consumentenelektronica, die vrijwel al hun winkels huren van derden.
Om dit te ondervangen wordt inzicht gegeven in de resultaten die worden behaald met de winkelactiviteiten, gebaseerd op commerciële huren. HEMA, de Bijenkorf en V&D worden intern belast voor normale markthuren voor de eigendomspanden. Hierdoor worden de effecten van het in eigendom hebben van vastgoed gesepareerd. Dit resultaat wordt 'operationeel detailhandelsresultaat' genoemd.
Tegelijkertijd is in de segmentering van de resultaten per business unit een separaat vastgoedsegment geïntroduceerd. Hierin zijn de eigendomspanden van HEMA, de Bijenkorf en V&D ondergebracht. In het vastgoedsegment wordt het verschil tussen de aan de desbetreffende business units in rekening gebrachte markthuren en de eigenaarslasten (afschrijvingen en exploitatiekosten die voor rekening van de verhuurder zijn) als 'intern verhuurresultaat' zichtbaar gemaakt. Op deze wijze ontstaat een duidelijk beeld van wat er met vastgoed wordt verdiend (intern verhuurresultaat) en welke resultaten er met de pure detailhandel worden behaald (operationeel detailhandelsresultaat). De som van de operationele detailhandelresultaten en de interne verhuurresultaten is het operationele bedrijfsresultaat, zoals in de winst-en-verliesrekening opgenomen.
De rendementsmaatstaf voor de detailhandelsactiviteiten is overeenkomstig aangepast. Het operationele detailhandelsresultaat wordt afgezet tegen het 'operationeel detailhandelsvermogen'. In dit vermogen is de boekwaarde van het vastgoed in eigendom niet opgenomen. Op concernniveau wordt inzicht gegeven in het vastgoedrendement.
De omschreven wijzigingen komen tegemoet aan de wensen van de financiële wereld en sluiten aan bij de al langer bestaande interne wijze van rapporteren.
Onderstaande tabel laat de splitsing zien van operationeel detailhandelsresultaat en intern verhuurresultaat van HEMA, V&D en de Bijenkorf alsmede de aansluiting van de cijfers over het verslagjaar met de vorig jaar gerapporteerde operationele bedrijfsresultaten van deze business units.
HEMA V&D de Bijenkorf
2002/03 2001/02 2002/03 2001/02 2002/03 2001/02
Operationeel detailhandelsresultaat 37 32 - 59 12 2 17
Intern verhuurresultaat 17 16 13 12 10 9
Operationeel bedrijfsresultaat 54 48 - 46 24 12 26
Aanpassing voor desinvesteringen In het verslagjaar is één formule (Dixtone) beëindigd. Zes concernondernemingen (Hans Anders-optiekgroep, Siebel-juweliersgroep, Kijkshop, Perry Sport, Prénatal en Scapino) werden verkocht aan CVC en America Today werd verzelfstandigd. In de winst-en-verliesrekening zijn omzet en resultaat van de gedesinvesteerde formules verantwoord onder niet-voortgezette activiteiten. Voor een correcte vergelijking zijn de cijfers van de business units waartoe de gedesinvesteerde formules behoorden (Fashion en Consumentenelektronica) over het vorige boekjaar aangepast.
---- --