STAATSBOSBEHEER
http://www.staatsbosbeheer.nl/actueel
Natuurkwaliteit als beschavingsnorm
Essay bij het Jaarverslag Staatsbosbeheer 2002
Willen we een wereld nalaten zonder bijvoorbeeld nachtegaal, zonder
koekoek, zonder kamperfoelie of zonder heide? We willen immers ook
geen wereld zonder bijvoorbeeld Plato, Rembrandt of Pop-art. Het meest
wezenlijke van beschaving is dat we anderen niet beperken in hun
belevingsruimte, in hun mogelijkheden en in hun vrijheid van keuze. De
keuzes voor natuurkwaliteiten zijn echter door anderen gemaakt. De
nieuwe generatie heeft geen stem gehad in wat voor natuur haar is
toegekomen.
De variatie in natuur gaat geleidelijk achteruit. Dit heeft o.a. als
gevolg dat voor elke nieuwe generatie de natuur die voor haar als
referentie dient, weer verder is verarmd. Iedere nieuwe generatie weet
niet echt wat voor haar verloren is gegaan. Er is zo een bijna
vanzelfsprekende aanvaarding van de toestand van de natuur.
In Nederland is als in geen land ter wereld de grens tussen cultuur en natuur vervaagd. Natuur wordt hersteld, omgevormd, ontwikkeld en gepland. Via natuurcompensatiemodellen wordt natuur die op de ene plek verloren gaat, op een andere plek vervangen. De schijn ontstaat zo dat natuur een maakbaar product of een consumptieproduct is, waardoor de zorg voor de natuur bij de burger natuurlijk afneemt. Omdat de natuur steeds meer onderdeel is geworden van onze cultuur is ook de inhoud van het natuurbegrip vervaagd. Alles wat groen is is natuur gaan heten. En met het 'groen' is het niet slecht gesteld: het areaal aan 'groen' krijgt zelfs steeds meer ruimte. Hierdoor lijkt de toestand van de natuur lang niet zo zorgelijk als hij werkelijk is.