Erasmus Universiteit Rotterdam
Helft overheidsinstellingen heeft eigen gedragscode
53% van de Nederlandse overheidsinstellingen heeft een eigen
gedragscode voor ambtenaren, zo blijkt uit een onderzoek van Ethicon
van de Rotterdam School of Management (Erasmus Universiteit
Rotterdam). De inhoud en omvang van de gedragscodes lopen sterk
uiteen.
Een integere overheid wordt steeds belangrijker gevonden.
Uiteenlopende initiatieven zijn de afgelopen jaren ondernomen om
overheidsinstellingen te stimuleren tot zelfregulering. Een eigen
gedragscode is daarbij een van de instrumenten. In een gedragscode
wordt beschreven welke normen en waarden er gelden voor de bestuurders
en ambtenaren. Ethicon, het onderzoekscentrum het gebied van
integriteit, ethiek en maatschappelijk ondernemen heeft afgelopen
maanden onderzoek verricht naar het aantal overheidsinstellingen dat
een eigen code heeft.
Van de 100 grootste gemeenten heeft tegenwoordig 47 procent een
gedragscode. 75 procent van de provinciale overheden en 85 procent van
de ministeries beschikken ook over een eigen code. Maar liefst de
helft van de overheidsinstellingen die nu nog geen code heeft zegt
momenteel bezig te zijn met het opstellen ervan.
Het aantal pagina's loopt sterk uiteen: van 1 tot 47 pagina's. In alle
codes is beschreven hoe ambtenaren dienen om te gaan met giften en
geschenken. In 86 procent van de codes staan regels met betrekking tot
het accepteren van lunches en diners. In driekwart van de codes wordt
beschreven hoe de ambtenaar moet omgaan met vertrouwelijke informatie.
Ook worden in de codes dikwijls kernwaarden genoemd, zoals openheid,
eerlijkheid en onafhankelijkheid. In 53 procent van de codes zijn
sancties opgenomen voor ambtenaren die de code niet naleven.
Opmerkelijk is dat in nog geen derde van de codes onderlinge
omgangsvormen als intimidatie en discriminatie worden genoemd. Ook de
aandacht voor fraude en corruptie is zeer mager: bij 27 procent van de
codes komt dit onderwerp aan bod. Het milieu wordt zelfs in slechts 7
procent van de codes genoemd. Dit staat in schril contrast met de
codes van Nederlandse bedrijven, waarbij het milieu in driekwart van
de codes wordt behandeld.
2 procent van de gedragscodes beschrijft een algeheel verbod op het
ontvangen van geschenken. Bij de overige overheidsinstellingen wordt
het onder bepaalde voorwaarden toegestaan geschenken te ontvangen.
Hierbij wordt in tweederde van de codes een maximum toelaatbaar bedrag
genoemd. Opvallend is dat bijna een kwart van deze bedragen nog steeds
in guldens staat vermeld. De genoemde maximum bedragen lopen sterk
uiteen: Van 15 Euro tot zelfs 75 Euro.
18)'Als je de teksten van de codes naast elkaar legt blijkt dat
sommige gemeenten hun code bijna letterlijk hebben overgenomen van een
andere gemeente', aldus de onderzoekers van Ethicon. Volgens de
onderzoekers is dit een gemiste kans. 'Een code is juist krachtig als
deze aansluit bij de specifieke vraagstukken van medewerkers en als de
code uiting geeft van wat de organisatie zelf belangrijk vindt.
Kopieergedrag ondergraaft de geloofwaardigheid van deze codes'.
Meer informatie:
Erasmus Universiteit Rotterdam
Rotterdam School of Management
Bas Schreiner
Communicatie& Externe Betrekkingen
0 10 408 18 31, bschreiner@fbk.eur.nl
Ethicon is het onderzoekscentrum van de Rotterdam School of Management
(Erasmus Universiteit Rotterdam) op het gebied van integriteit, ethiek
en maatschappelijk ondernemen.
Het onderzoek is onder verantwoordelijkheid van Prof. M. Kaptein
uitgevoerd door R. Geelen, E. Janssen en M. van Nieuwpoort.
10 sep 03 14:18