Ingezonden persbericht
Agnes Kant neemt poster Geef ze de ruimte! in ontvangst
Tijdens de vakbeurs Groen en Recreatie op Papendal bij Arnhem ontving SP Tweede-Kamerlid Agnes Kant op 10 september de poster Geef ze de ruimte! van OBB Ingenieursbureau. Wie de poster ziet wordt geprikkeld om na te denken hoe hij of zij de bespeelbaarheid van de openbare ruimte kan verhogen. Tien situatieschetsen geven een voorbeeld hoe er wel of niet rekening met kinderen wordt gehouden.
Poster om iedereen te prikkelen
Agnes Kant maakte zich in juni 2003 sterk voor een Wet buitenspeelruimte. Kant: Voldoende ruimte om buiten te spelen lijkt de meest vanzelfsprekende zaak van de wereld, maar is het helaas door de steeds schaarser wordende ruimte voor veel kinderen niet . OBB Ingenieursbureau, gespecialiseerd in het opstellen van speelruimteplannen, onderschrijft dit probleem. Juist daarom heeft zij Agnes Kant gevraagd om het eerste exemplaar van de poster in ontvangst te nemen. Bij de uitreiking was ook de directeur van Jantje Beton, H.P. Kasbergen, aanwezig omdat dit fonds de poster van harte ondersteunt.
De poster is in een oplage van 9.000 stuks gedrukt en wordt aangeboden aan mensen die invloed hebben op de openbare ruimte. Denk daarbij aan ambtenaren van groen/wegen/water/ruimtelijke ordening, stedenbouwkundigen, ontwerpers van buitenruimte, politici, projectontwikkelaars, docenten en studenten. Wie een exemplaar van de poster wil ontvangen kan contact opnemen met OBB Ingenieursbureau.
Bespeelbaarheid verhogen
De poster is opgesteld met het doel de bespeelbaarheid van de hele openbare ruimte te verbeteren. Bij buitenspelen wordt er al snel gedacht aan speelplekken. Ook zeer belangrijk, maar als men buiten gaat kijken, blijkt dat de kinderen veel tijd doorbrengen buiten de speelplekken. De openbare ruimte is nogal gebruiksonvriendelijk voor kinderen en in eerste instantie ingericht naar de behoeften van volwassenen: snel naar huis rijden en dichtbij parkeren, het groen om naar te kijken en om de hond in uit te laten.
In veel situaties is meer medegebruik door kinderen eenvoudig te bereiken, als betrokkenen maar bereid zijn om verder te denken. Het eerste van de vijf thema s op de poster is groen. Met een tekening is aangegeven hoe het niet zou moeten: kijkgroen met doornstruiken maken groen onbespeelbaar en buiten de paden lopen is verboden. Daarnaast een tekening hoe het ook zou kunnen: hetzelfde groen maar bespeelbaar. Het gaat ook om de spreekwoordelijke speelruimte die kinderen wordt gegeven; mogen ze in het groen komen?
OBB Ingenieursbureau is zich wel degelijk bewust dat dit niet overal mogelijk is. Terecht wordt bij een bejaardenhuis ander groen toegepast dan in een kinderrijke woonwijk. Als er echter vanaf het ontstaan van een woonwijk al rekening wordt gehouden met spelen is er veel mogelijk.
Onder het thema planvorming roept de poster dan ook op de ontwerpvolgorde te veranderen; eerst bepalen waar ontmoeten en spelen plaatsvindt, vervolgens waar er gewoond wordt en uiteindelijk hoe wegen, parkeren, kabels en leidingen komen te liggen.
Als er meer ruimte voor spelen genomen wordt, kunnen er echte speelplekken gerealiseerd worden die recht doen aan het speelgedrag van kinderen. De poster roept op om een speelplek te integreren met de openbare ruimte; moet de jeugd opgesloten worden achter het hek van een speelplek? Verder stelt de poster voor om op en rond speelplekken gebruik te maken van speelaanleidingen; een boomstam in plaats van een evenwichtsbalk, een heuvel om vanaf te rollen, een struik om achter te verstoppen en allerlei andere elementen waarin kinderen aanleiding tot spel kunnen vinden.
Straten blijken voor kinderen een belangrijk speelgebied. Helaas, straten worden vaak als exclusief terrein voor auto s beschouwd. Er zijn talloze mogelijkheden te bedenken om hier speelmogelijkheden te realiseren. In plaats van ruwe, vierkante betonpalen kiezen voor betonpoefs of -bollen die bijvoorbeeld uitnodigen tot springspelen; stap- en hinkeltegels in de stoep aanbrengen voor kinderen op weg naar school; in doodlopende of rustige wegen vakken instraten voor balspelen; bespeelbare verkeersremmers gebruiken; lantarenpalen met een aanleiding tot spel plaatsen.
Ook, of juist water daagt kinderen uit tot spel. Kinderen moeten wel risico s leren inschatten: vies worden, een nat pak of uitglijden met alle mogelijke ernstige gevolgen van dien. De poster roept op om meer ruimte te nemen voor waterranden. De flauw aflopende oever kan dan overlopen in een plas-drassituatie zodat een kind eerst alleen natte voeten krijgt en niet meteen kopje-onder gaat. Met een hek wordt te vaak schijnveiligheid gecreëerd. Het hek wordt juist gebruikt om te spelen of er zit een gat in of ouders zijn minder alert. Een kind dat langs een steile oever in het water rolt is moeilijker te bereiken en kan er meestal zelf niet uitklimmen.
Normering informele speelruimte
Binnen de openbare ruimte kan onderscheid gemaakt worden tussen formele en informele speelruimte. Met informele speelruimte wordt de ruimte aangeduid waar kinderen leven en wonen en (veilig) kunnen spelen, zoals de straat, de stoep, het plantsoen en het water, maar waar geen specifieke speeltoestellen staan. De hoeveelheid informele speelruimte wordt in grote mate bepaald door de ruimtelijke opbouw van de buurt. Een belangrijke factor voor het durven en mogen spelen, is het veiligheidsgevoel dat kinderen en ouders op straat ervaren.
Om een indruk te krijgen wat bedoeld wordt met informele speelruimte voor kinderen is het goed buiten te gaan kijken. Het kind tot circa zes 6 jaar zal dicht bij huis, bij wijze van spreken onder het keukenraam, bezig zijn om materialen en bewegingen te leren kennen. Omdat dit kind geen gevaren kan onderscheiden is het belangrijk dat er geen of zeer weinig auto s, brommers en fietsers over zijn of haar speelruimte rijden. Daarom zijn de tuin, de oprit en de stoep en in mindere mate de straat en het grasveldje aangrenzend aan de voordeur de belangrijkste bron van informele speelruimte. Voor een kind valt al heel wat te beleven op twintig vierkante meter!
Naarmate de kinderen ouder worden (6 tot 12 jaar), gaan ze steeds verder de buurt in. Het verkenningsgebied is vrijwel de gehele openbare ruimte. Als men door een buurt loopt waar veel jeugd woont, zal men vrijwel in ieder plantsoen, langs iedere sloot, op elk stuk rustige verharding en op menig blinde muur de sporen van spelende jeugd aantreffen.
De mogelijkheid een balletje te trappen en bespeelbaar groen is van groot belang voor deze leeftijdsgroep. Per buurt of straat moet er een verharding of grasveldje van minimaal 50 vierkante meter aanwezig zijn, waar na schooltijd en na het eten met een groepje van vijf kinderen gevoetbald kan worden (10 vierkante meter per kind). Daarnaast moet er voldoende plantsoen en ruigte zijn waar de kinderen dingen kunnen doen als verstoppen, bloemen plukken voor moeder, hutten bouwen en nog veel meer avonturen kunnen beleven (10 vierkante meter per kind).
Voor de jongeren (12 jaar en ouder) is het ontmoeten van leeftijdsgenoten zeer belangrijk. Dit gebeurt voor een groot deel in de openbare ruimte. Hoe vaak zijn er na schooltijd niet diverse groepjes jongeren in de buurt te vinden die met elkaar de laatste nieuwtjes staan uit te wisselen! Als indicator kan genomen worden dat per groep van vijftien jongeren ergens in de buurt een plek met een aanleiding te vinden moet zijn waar de jongeren leeftijdsgenoten kunnen ontmoeten.
OBB ingenieursbureau heeft normen ontwikkeld voor het beoordelen van de hoeveelheid informele speelruimte per buurt. Deze zijn te vinden op www.OBB-Ingenieurs.nl. De kinderen zou minimaal die hoeveelheid informele speelruimte geboden moeten worden. Indien er te weinig informele speelruimte aanwezig is, moeten maatregelen getroffen worden die de openbare ruimte beter bespeelbaar maken en is de behoefte aan formele speelruimte groter. Op genoemde internetpagina zijn ook hiervoor normen opgenomen.
Met hartelijke groet,
Johan Oost
OBB Ingenieursbureau
www.OBB-Ingenieurs.nl
Johan@OBB-Ingenieurs.nl
telefoon 0570 - 61 60 05
fax 0570 - 61 60 25
mobiel 06 - 54 921 808
* Foto s van de uitreiking en dit persbericht zijn vanaf woensdag 10 september circa 16:00 uur vrij te kopiëren van www.OBB-Ingenieurs.nl.
* Bij plaatsing ontvangen wij graag een exemplaar van uw artikel/blad