Vereniging Spierziekten Nederland

Nieuws

Medicijn in ontwikkeling voor stopcodon-ziektes

Onlangs heeft het bedrijf PTC Therapeutics gemeld dat zij een stof hebben ontdekt, die ervoor kan zorgen dat een genetische fout wordt omzeild. Het medicijn zou wellicht werken bij verschillende erfelijke ziekten, waar sprake is van een heel specifieke genetische afwijking. Het medicijn zou misschien ook werkzaam kunnen zijn voor een variant van Duchenne spierdystrofie.

Verschillende erfelijke ziektes kunnen worden veroorzaakt door een zogenaamde stopcodon-mutatie. Deze kleine verandering in de DNA-volgorde, midden in een gen, ziet eruit als het "eindpunt" van het gen. Het stopcodon geeft als het ware te vroeg het signaal om te stoppen met het vertalen van het gen naar een eiwit. Hierdoor wordt een korte vorm van het eiwit gemaakt, dat zijn werk niet goed doet. Een stopcodon-mutatie is in enkele gevallen ook de oorzaak van Duchenne spierdystrofie, waar patiënten te weinig hebben van het eiwit dystrofine. Alle Duchenne patiënten hebben te weinig dystrofine, maar de genetische oorzaak kan verschillen. In zo´n 15% van de gevallen is de oorzaak een stopcodon-mutatie in het dystrofinegen. De rest van de Duchennepatiënten heeft andere soorten genmutaties in het dystrofinegen.

Onlangs heeft het bedrijf PTC Therapeutics gemeld dat zij een stof hebben gevonden- genoemd PTC124- die een gen kan "dwingen" om een stopcodon over te slaan (New Scientist, 18 oktober). Op deze manier wordt een genetische fout omzeild en wordt een betere, toch nog iets langere vorm van een eiwit aangemaakt. Met PTC 124 is er extra eiwitvorming gezien in twee diermodellen, namelijk muizen met een vorm van cystic fibrosis en muizen met een ziekte die lijkt op Duchenne spierdystrofie. Het is nog niet duidelijk in hoeverre de extra eiwitvorming daadwerkelijk leidt tot verbetering van de spieren van Duchenne muizen.

Deze positieve resultaten moeten toch voorzichtig beoordeeld worden. De gegevens hebben nog niet de toets doorstaan van kritische beoordeling van een wetenschappelijk vaktijdschrift. Bovendien is er al eerder sprake geweest van een medicijn dat zou werken op stopcodon mutaties, namelijk gentamicine. Aanvankelijk waren er positieve resultaten met gentamicine in een muismodel voor Duchenne, maar een tweede proef met muizen had een slechter resultaat. Er zijn ook drie klinische trials uitgevoerd bij patiënten. In 2 van de 3 trials is geen verhoging van de dystrofine expressie gevonden, en in de derde trial is er slechts een verhoging gemeld bij 1 van de betrokken 4 patiënten. Gentamicine kan ook vervelende bijwerkingen hebben, zoals aantasting van het gehoor. Al met al wordt gentamicine niet meer beschouwd als veelbelovend.

Het is goed nieuws dat er onderzoek plaatsvindt naar andere medicijnen. Echter, het duurt vele jaren om zeker te zijn dat een veelbelovend medicijn zo effectief en veilig is, dat je patiënten ermee kunt behandelen. PTC124 wordt met belangstelling gevolgd. 03 november 2003

VSN - Lt. gen. van Heutszlaan 6 - 3743 JN Baarn tel: 035-5480480 Spierziekten Infolijn: 0900-5480480 - E-mail: vsn@vsn.nl - Postbank 1422400