Speech officiële handeling minister Dekker Rotterdam Pendrecht op 3
november 2003
Dames en heren,
Het aanpakken van stadswijken die afglijden doen we vóór mensen, doen
we mét mensen. Een maand geleden heb ik daarom tijdens de
spitsbijeenkomst over de zogenoemde '50-wijkenaanpak' een toezegging
gedaan: ik bezoek álle gebieden die met voorrang worden vernieuwd. Om
kennis te maken met de mensen en om kennis te nemen van de specifieke
omstandigheden. Omdat iedere wijk anders is en een eigen aanpak
vraagt. Ik ben inmiddels al in Amsterdam-West geweest en nu ben ik dus
hier bij u in Rotterdam-Zuid.
Rotterdam wist wel wat er gebeuren moest direct na de Tweede
Wereldoorlog: bouwen. Drie grote uitbreidingswijken stonden voor
Rotterdam-Zuid op het programma; Lombardijen, Zuidwijk en de
bekendste: Pendrecht. Het werd een leefgemeenschap met een eigen
centrum, met scholen, winkels en kerken. Daaromheen woonbuurten met
galerijflats, portiekflats, een paar rijen eengezinswoningen en
bejaardenwoningen. Een zorgvuldig ontworpen geheel waar generaties
Rotterdammers voorspoedig zijn opgegroeid.
Om vitaal en sterk te blijven moeten steden en wijken zich echter
steeds vernieuwen. Pendrecht bestaat voor 80% uit goedkope
huurwoningen van De Nieuwe Unie. Huizen die volgens de huidige
maatstaven te klein en verouderd zijn. Om de wachtlijsten op te
schonen werd hier acht jaar geleden bovendien het aanbodmodel
ingevoerd. Een laag jaarinkomen is sindsdien het enige
toewijzingscriterium. Mede daardoor is Pendrecht snel verarmd en
verkleurd. Door opeenstapeling van fysieke en sociale problemen, kreeg
de wijk te kampen met een onprettig en onveilig leefklimaat.
Gelukkig is er in Pendrecht al veel verbetering in gang gezet. Een
aanpak waarbij de oorspronkelijke stedenbouwkundig opzet zoveel
mogelijk wordt gerespecteerd, maar de buurten wel grondig op de schop
gaan. Hier in het noordelijk deel wordt volop gesloopt, gebouwd en
verbeterd en in het zuidelijk deel gaan zelfs alle portiekflats plat
om woningen terug te kunnen bouwen in een mix van koop en huur.
Op 8 oktober kwamen in Den Haag wethouders, corporatiebestuurders,
bewonersvertegenwoordigers en experts bijeen om te zoeken naar
versnelling in de herstructurering onder het motto: lef en
leiderschap. Zonder die eigenschappen komt er immers weinig van de
grond. Maar mét lef kun je ook een hoop tegenwind oogsten. Dat bleek
wel uit het verhaal van de heer Overboom.
Des te meer reden is er om De Nieuwe Unie te prijzen. Opnieuw heeft
men de nek uitgestoken. Ditmaal voor het project Herkingen. Een
project dat 177 eensgezinskoopwoningen in diverse uitvoeringen omvat.
Gezien de moeilijke markt voor koopwoningen boven de 200.000 euro - in
dit deel van Rotterdam - is het een teken van lef dat De Nieuwe Unie
garant heeft willen staan, terwijl nog slechts 31% van de woningen is
verkocht.
Zo is vertraging van het project voorkomen. Dat is van groot belang,
want juist dit soort projecten helpt de steden sterk te houden. Door
middengroepen te binden - ook in wijken als Pendrecht - en de
doorstroming op de woningmarkt te bevorderen.
De les die de heer Overboom ons heeft voorgehouden is duidelijk: lef
en leiderschap zijn van groot belang voor tempo in de stedelijke
vernieuwing. Maar alleen als die lef gedragen wordt. Gedragen door
duidelijkheid over de inzet van geld en faciliteiten. Gedragen ook
door een gezamenlijke visie van gemeente en corporatie en de steun van
bewoners.
Want het aanpakken van verouderde stadswijken die afglijden of dreigen
af te glijden, doen we vóór en mét de mensen die er wonen en werken.
Voor de mensen die zich met de buurt verbonden voelen en er willen
blijven. Juist ook de mensen die nu nog vaak wegtrekken. Een
aantrekkelijke nieuwe woning - bijvoorbeeld hier in Herkingen - kan ze
voor de stad behouden.
Ik dank u wel.
Ministerie van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer