P E R S B E R I C H T
Hilversum, 1 december 2003
NIEUW ECONOMISCH PEIL
- HET GROENE GOUD -
MAANDAG 8 DECEMBER VAN 20.00-20.25 UUR OP NEDERLAND 3
DEZE SERIE IS EEN SAMENWERKINGSPROJECT VAN RVU EN TELEAC/NOT
Soja zit in de helft van al ons voedsel. Brazilië is één van de grootste
sojaproducenten ter wereld. Kilometers grote plantages en aanvoer-
wegen dwars door het regenwoud worden momenteel in de Noord-
Braziliaanse staat Mato Grosso uit de grond gestampt om soja te
exporteren. Eten wij met z'n allen het Amazonegebied op?
Koffie en cacao kennen we allemaal, maar soja? Toch gebruiken we dit
gewas bijna dagelijks: het zit in ons vlees, maar ook in bijvoorbeeld
babyvoeding en zelfs in snoep! China is de grootste importeur van soja,
maar Nederland is een goede nummer 2. Als doorvoerhaven zijn wij
een grootafnemer van 'het groene goud'.
Blairo Maggi is gouverneur van de Noord-Braziliaanse staat Mato
Grosso. Hij is ook de grootste sojaboer ter wereld. Dat gaat in Brazilië
goed samen. Dankzij Maggi's inspanningen worden grote delen van
het regenwoud gekapt om plaats te maken voor sojaplantages en
aanvoerwegen. Vol trots vertelt Maggi: "Over drie tot vijf jaar zullen
wij de VS passeren als grootste sojaproducent."
De kleine boeren zijn minder blij. Zij raken hun land kwijt aan de grote
plantagehouders. Ook de indianen die aan de rivier wonen (Xingu,
Parecis) zijn niet blij. Omdat de sojaplantages enorm veel pesticiden
verbruiken, raken de rivieren waarvan zij afhankelijk zijn steeds meer
vervuild.
Soja mag dan de harde munt van Brazilië zijn, ondertussen verdwijnt
wel de harde munt voor onze hele planeet, het oerwoud, in een tempo
dat nooit eerder vertoond is. En soja lijkt misschien een oplossing voor
de armoede in Brazilië, maar de opbrengsten komen nu alleen in handen
van de multinationals en superrijke boeren. Waardoor de kloof tussen
rijk en arm dus weer eens vergroot wordt.
Terwijl het ook anders kan. Jan Maarten Dros van Aid Environment,
samen met Fair Food de grootste criticaster van het Braziliaanse beleid,
zegt: "Op zich is er met het gewas soja niet veel mis. Maar het gaat om
de manier waarop het geproduceerd wordt en de plekken waar het
geproduceerd wordt." Aid Environment en Fair Food willen in navolging
van de boeren en indianen in Mato Grosso duurzame soja, verbouwd
met veel minder bestrijdingsmiddelen en met behoud van de leef-
omgeving, en waarvan de opbrengsten meer dan nu het geval is bij
alle inwoners terechtkomen.
Voor Nieuw Economisch Peil ging Manfred van Eyk naar Mato Grosso
en onderzocht de gevolgen van het sojabeleid waar wij in Nederland
als grootverbruikers wel degelijk mee te maken hebben.