Resultaten actie Preventief fouilleren
Leiden 08-12-2003 - In de nacht van 6 op 7 december 2003 heeft de politie van 22.00 tot 02.30 uur preventief gefouilleerd in de binnenstad van Leiden. De actie was vooraf publiekelijk aangekondigd omdat het een nieuwe maatregel betreft
Het preventief fouilleren maakt onderdeel uit van een totaalplan van gemeentebestuur, justitie en politie om de overlast in Leiden aan te pakken. Eén van de maatregelen is het preventief fouilleren in een daartoe door de burgermeester aangewezen gebied. In de Leidse binnenstad is het uitgaansgebied Nieuwe Beestenmarkt/Molen De Valk aangewezen als risicogebied. Het doel is om de onveiligheidsgevoelens bij omwonenden en bezoekers positief te beïnvloeden.
Aanleiding Uit onderzoek is gebleken dat er in 2002 bijna 700 incidenten zijn voorgevallen die het veiligheidsgevoel van bezoekers en omwonenden van het genoemde gebied negatief beïnvloeden. In de periode van 1 januari tot en met 31 december 2002 zijn er 157 wapens (en munitie) in beslag genomen. Daarnaast zijn er 164 geweldsdelicten geweest waarvan 16 met wapengebruik. In 8 gevallen zijn er bedreigingen geweest (waarvan 7 met slag- en steekwapens) en 1 vuurwapen. In 8 andere gevallen zijn er geweldsdelicten geweest met slag- en steekwapens. Tot slot waren er 39 meldingen waarbij sprake was van een illegaal (vuur)wapen waarvan 1 mes, 1 pepperspray en de rest vuurwapens. Deze geweldsanalyse was mede aanleiding voor gemeentebestuur, justitie en politie om stappen te ondernemen om dit soort overlast aan te pakken.
Resultaten In totaal zijn er 420 mensen gefouilleerd en 48 voertuigen doorzocht. Er zijn 9 aanhoudingen verricht waarbij mensen zijn meegenomen naar het politiebureau. Alle 9 zijn zij na het maken van het proces-verbaal weer in vrijheid gesteld. Een van de aangehouden personen werd aangehouden omdat hij onder invloed reed. De politie heeft gedurende de actie het volgende in beslag genomen: 2 peppersprays, 1 traangasspray, 1 vlindermes, 1 luchtdrukpistool, 1 uitbeenmes, 1 valmes, 3 keukenmessen en in totaal ongeveer 100 gram softdrugs. Het sfeerbeeld op straat was rustig. Het merendeel van het publiek vond het een goede en noodzakelijke actie en reageerde over het algemeen positief op de actie. Er is geen verzet geboden en de politie is niet gehinderd in haar werkzaamheden. Enkele horeca-ondernemers stelden dat een dergelijke actie niet vaak genoeg gehouden kan worden.
Publieksvriendelijke actie Naast preventief fouilleren wordt er nu onderzoek gedaan naar de mogelijkheden van cameratoezicht en het aanpassen van de Algemene Plaatselijke Verordening (APV) op bepaalde vormen van overlastpleging.
De actie preventief fouilleren werd publieksvriendelijk opgezet zodat bezoekers van het uitgaansgebied kunnen wennen. De politie heeft vier groepen van vijf personen hiervoor ingezet. Bij elke groep was één vrouwelijke politiebeambte aanwezig om vrouwen te fouilleren. Eenieder werd vriendelijk verzocht aan de actie mee te werken nadat het doel werd uitgelegd en nadat duidelijk werd gemaakt dat er geen enkele verdenking tegen hen bestond. Om die reden werd ook de naam niet gevraagd. Onmiddellijk na het fouilleren werd een flyer uitgedeeld waarin het doel van de actie kort werd toegelicht. Wanneer er illegale wapens werden aangetroffen werd betrokkene aangehouden en naar het politiebureau gebracht voor het opnemen van het procesverbaal.
Aanpak Het fouilleren werd op drie manieren uitgevoerd. Door bekloppen van bovenkleding en eventueel onder de overjas. Op verzoek openen van jaszakken, tassen of verpakkingen. Ook het voertuig kon worden onderzocht. In totaal zijn 45 politiemedewerkers betrokken geweest bij de actie. In de eerste helft van 2004 komen er mogelijk meer acties preventief fouilleren. Deze worden niet tevoren aangekondigd. Wel wordt tijdens zon actie, net als nu het geval was, bij elke toegang (18) tot het aangewezen gebied een bord opgehangen met de tekst In dit gebied wordt preventief gefouilleerd. Volgens de wet (art. 184 VwSr) moeten personen die niet aan een gegeven bevel of vordering voldoen worden aangehouden. Mensen die dus weigeren om gefouilleerd te worden worden overgebracht naar het bureau aan de Langegracht te Leiden waar proces-verbaal wordt opgemaakt. Eventuele nevenvondsten (bijvoorbeeld drugs) worden volgens de normale wetgeving in beslaggenomen en betrokkenen worden aangehouden.
In januari 2003 is door de gemeenteraad van Leiden een pakket maatregelen goedgekeurd om overlast in de stad terug te dringen. Dit betekent onder andere dat, door een aanpassing van de APV, hinderlijk gedrag aangepakt kan worden. Ook is in deze verordening een verbod op samenscholing opgenomen zodat ook dit teruggedrongen kan worden. Verder loopt er een onderzoek naar het toepassen van cameratoezicht in die gebieden in Leiden waar dat nodig is.
Het preventief fouilleren (artikel 59A APV) kan door de Officier van Justitie worden gelast. Dit alles met het doel om de veiligheid in het gebied te vergroten en verboden wapenbezit te voorkomen. Daarmee moet het aantal delicten waarbij een wapen een rol speelt, verminderen. Tegelijkertijd kan preventief fouilleren het veiligheidsgevoel van ander uitgaanspubliek vergroten.