Ingezonden persbericht
Stichting Projecten Binnenvaart
Rotterdam, 8 december 2003
Basistekst Redevoering Ton Roos, directeur SPB/BIB
Binnenvaart Innovatiedag 8 december 2003 Delft
Geachte staatssecretaris, beste bij de binnenvaart betrokken ambtenaren,
toeleveranciers, scheepsbouwers, wetenschappers en natuurlijk en eigenlijk
bovenal alle ondernemende binnenvaartondernemers.
Welkom op deze Binnenvaart Innovatiedag.
Binnenvaart voortdurend duurzaam (!) (?)
Voor de één is het een feit voor de ander nog een vraag.
Daar gaan we verandering in brengen.
Want vraagtekens bij een dergelijk belangrijk thema zijn niet goed.
De vragers krijgen daarom antwoorden en antwoorden brengen, als het goed is,
feiten.
En als binnenvaart duurzaam dan een feit blijft, dan zitten we allemaal op
de goede koers.
Zojuist heeft de Staatssecretaris van Milieu de tweede Binnenvaart
Innovatiedag geopend en heeft U in 5 minuten een algemeen beeld gekregen van
waar de binnenvaart kwam tot waar we nu staan.
Dit was de inleiding van de film "Binnenvaart duurzaam beter³ die het Bureau
Innovatie Binnenvaart in samenwerking met NOVEM vandaag zal uitbrengen. In
deze film, die u vanmiddag vanaf half twee in college zaal C kunt bekijken
krijgt U op professionele wijze te zien hoe de duurzame binnenvaart van nu
zich ontwikkeld naar de duurzame binnenvaart van later. Onderverdeeld in de
thema¹s Binnenvaart schoon, zuinig, economisch en veilig wordt U in een half
uur geïnformeerd over alle ontwikkelingen die er op dit moment in en rond
onze sector plaats vinden. En ik verzeker U dat is niet mis.
Overigens zal deze film per onderdeel in januari en februari 2004 vertoond
worden bij het programma Transportwereld op RTL 5.
De onderwerpen en uitzenddata zijn als volgt :
Binnenvaart Schoon 18 januari, hh 19 januari
Binnenvaart Zuinig 25 januari, hh 26 januari
Binnenvaart Economisch 1 februari, hh 2 februari
Binnenvaart Veilig 8 februari, hh 9 februari
De uitzendingen op zondag beginnen om 19.30 uur en de herhalingen op
maandag om 17.45 uur.
Duurzaamheid, maatschappelijke verantwoordelijkheid, zelfredzaamheid.
Allemaal belangrijke woorden uitgesproken door belangrijke personen.
Duurzaamheid een woord met vele definities.
De commissie Brundtland definieerde duurzame ontwikkeling als een vorm van
ontwikkeling waarbij kan worden voorzien in de behoeften van de nu levende
generaties zonder daardoor de mogelijkheden in gevaar te brengen voor de na
ons komende generaties om in hun behoeften te voorzien.
De mogelijkheden van de huidige generaties voor invulling van deze duurzame
ontwikkeling kennen natuurlijk hun begrenzingen. Deze begrenzingen zijn
treffend weer te geven in de 3P-s:
People, Planet en Profit vrij te vertalen als Mens, Leefomgeving en
Economie.
Deze drie elementen dienen goed in balans te zijn.
De drie P¹s zijn momenteel, op basis van relevante gegevens, voor wat
betreft de binnenvaart redelijk in balans met aanvaardbare milieulasten
(Planet) zijn wij voor een aanvaardbare prijs (Profit) in staat te voldoen
aan de maatschappelijk gevraagde dienstverlening (People).
De binnenvaart mag zichzelf op basis van de huidige eisen zeker een duurzame
vervoerssector noemen.
Dat klinkt toch wel erg zelfingenomen.
En dat zijn we nu juist niet.
Want zelfingenomenheid leidt tot inertie en het onvermogen om externe
uitdagingen te zien en op te pakken. Was het nu juist net niet de
staatssecretaris die waarschuwend de vinger omhoog stak en wees op komende
eisen en uitdagingen.
Staat de binnenvaart stil en worden wij daardoor in verhouding steeds minder
duurzaam?
ABSOLUUT NIET.
U kunt vandaag in hoogst eigen persoon constateren dat de binnenvaartsector
samen met veel partijen voortdurend bezig is om alle toekomstige uitdagingen
duurzaam invulling te geven. Veelal in creatieve allianties worden projecten
van allerlei aard ontwikkeld en in gang gezet, resultaten bekend gemaakt en
vervolgstappen gezet. Het gaat hier niet alleen om milieu; maar ook over
veiligheid, kwaliteit en niet te vergeten efficiëntieverbetering door
gezamenlijk samen te werken in de keten.
Buiten de sector doen zich verschillende ontwikkelingen met nieuwe eisen en
verwachtingen aan waardoor een huidig evenwicht in een ander daglicht komt
te staan, met een onbalans als resultaat. De eisen vanuit People en de
Planet worden steeds zwaarder, waardoor profit (de rentabiliteit van de
sector dus) in gevaar dreigt te komen en het evenwicht niet zonder externe
steun kan worden hersteld. Neem bijvoorbeeld de ³planet²oproep, zojuist
verwoord door de staatssecretaris, waarin hij oproept tot vergaande reductie
van de emissies van Nox, fijnstof en Co2 als ook de roep naar dubbelwandige
tankschepen ter verdergaande bescherming van het milieu.
Kijk naar de People-roep vanuit vele maatschappelijke groeperingen naar een
veiliger leefomgeving bijv. in relatie tot vervoer van gevaarlijke stoffen.
Onze collega-vervoerders van weg en spoor worden hiermee vaak
geconfronteerd: De druk op LPG vervoer over de Brabantroute en gevaarlijke
stoffen op de ruit van Eindhoven, kortere levensduur voor bewoners in
Schiebroek en ga zo maar door.
Wat dat betreft komen wij er nog goed van af.
De snelheid waarmee de vervoerssector people en profit kan bedienen wordt
sterk bepaald door de mogelijkheden van profit rentabiliteit dus. Een
verstoring van de balans is derhalve niet gewenst.
Wanneer vanuit people en planet toch een snellere ontwikkeling wordt geëist
die niet past in de balans dan kan deze balans toch worden behouden met
extra input aan de profitzijde. Kortom in gewoon Nederlands: zonder steun
van overheidszijde is een geforceerde omschakeling naar een emissievrije
toekomst nauwelijks mogelijk.
De doorontwikkeling naar de maritieme sector en de introductie van nieuwe
technologieën en nieuwe concepten is een kostbare zaak, waarbij het vaak
niet altijd direct duidelijk is of en welke baten er later tegenover zullen
staan. Kortom wie brengt de kosten op. Dat ook de overheid dat onderkent
blijkt uit de opmerkingen die de Staatssecretaris hierover reeds heeft
gemaakt.
Het laag hangend fruit is veelal reeds geplukt en het investeren in
verdergaande duurzaamheid kost fors veel. Voor veel technologische
ontwikkelingen is de binnenvaart afhankelijk van ontwikkelingen "op de
wal³.Het BIB is voor de binnenvaart in nauwe samenwerking met NML voor de
gehele maritieme cluster inmiddels in staat gebleken een belangrijke
randvoorwaarde in te vullen namelijk het efficiënt bij elkaar brengen van
relevante partijen en het initiëren van belangrijke projecten. De resultaten
van de twee pilot projecten op het gebied van de SCR katalysator zijn
bijvoorbeeld veelbelovend en hebben inmiddels geresulteerd in de
subsidieregeling VERS waarover de staatssecretaris zojuist sprak.
Wij vragen de Staatssecretaris met klem om druk te zetten op een spoedige
publicatie van deze regeling.- Ik zie de problemen met de trage Europese
molens en leef met U mee - Maar en want door onze initiatieven zijn er 10
projecten in voorbereiding genomen voor plaatsing van katalysatoren. Helaas
konden twee projecten niet langer worden opgehouden en zullen deze geen
gebruik meer maken van de mogelijkheid om een katalysator in te bouwen. Voor
vier andere projecten zal eind van deze maand het doek vallen tenzij de
regeling nog tijdig wordt gepubliceerd.
Door toepassing van steeds schonere en zuiniger motoren zal de binnenvaart
op de korte termijn en zelfs rekening houdend met een bestaande vloot die
een relatieve lange levensduur van motoren kent en hiermee weer op vele
andere punten zeer duurzaam scoort, doorgroeien naar een low emissie sector.
Voor de langere termijn roepen de twee P's: People en Planet echter om een
Nul -emissie sector.
Wij delen daarbij de realistische visie van de staatssecretaris dat de
daadwerkelijke toepasselijkheid van de brandstofcel nog een aantal jaren zal
duren. Dat deze revolutie echter op termijn zal plaatsvinden is echter wel
zeker. Het BIB acht het daarom nu al van belang om de ontwikkelingen van de
brandstofcel ook reeds door te vertalen naar de schaal van de binnenvaart.
Een belangrijke randvoorwaarde hiervoor is de doorontwikkeling van een All
Electric Ship als opstap naar de brandstofcel. Wij zijn dan ook voornemens
om samen met partijen als Siemens, ECN Petten, het Koninklijk Instituut voor
de Marine(KIM), en binnenvaartondernemingen, zoals de TESO, twee AES
projecten te starten als opmaat naar de toepassing van de brandstofcel. Dit
kunnen wij ook niet alleen en Nederland Maritiem Land (NML) heeft zijn
commitment al uitgesproken .
Wij nodigen de Staatssecretaris en zijn ministerie daarom van harte uit om
samen met ons, het ministerie van Verkeer en Waterstaat en de net door mij
genoemde partijen een nieuwe sterke alliantie te vormen met het doel om te
komen tot een daadwerkelijke inzet van het Nul - emissie schip.
Laat de binnenvaart een van de katalysatoren worden voor innovaties in
nieuwe aandrijftechnologieën en daarmee van nieuwe know how in Nederland,
dat kunnen we uitstekend gebruiken.
Inderdaad dit is een voorbeeld van de² wet van de stimulerende
achterstand².
Een belangrijk speerpunt in het kabinetsbeleid is, naast die voor een schoon
milieu, ook de zorg voor de externe veiligheid. De afgelopen jaren is de
druk naar onze mening ten onrechte te vaak komen te liggen op het vervoer
van gevaarlijke stoffen - sec-. Dit terwijl het eigenlijk primair een
probleem van ruimtelijke ordening is. Naarmate verdichting van onze
ruimtelijke omgeving toeneemt, zullen er keuzen gemaakt moeten worden in de
planologie. Het is te eenvoudig om maar door te gaan met het eerst volbouwen
van ruimten binnen bekende risicocontouren en dan maar af te wachten welke
gevolgen dit heeft voor andere gebruikers van die ruimte, bijvoorbeeld bij
het vervoer van gevaarlijke stoffen. Bijzonder interessant is het om te zien
hoe de definitie van duurzaamheid plotseling bij wijze van spreken
driedimensionaal wordt en dat de drie P's voor het vervoer ineens nog veel
zwaardere grootheden worden als we praten over de duurzaamheid van het
lokale wonen.
Het ministerie van VROM heeft sinds een aantal jaren de coördinatie van het
externe veiligheidsbeleid als taak erbij gekregen. De binnenvaartsector wil
eigenlijk als één van de actoren in dit veld graag meer betrokken worden
bij de voorkant van de ontwikkelingen op het gebied van de externe
veiligheid. Specifiek op dit vakgebied hebben de brancheorganisaties, nu
praat ik even niet over het BIB, specialisten in dienst en bestaan er
specialistische nationale en internationale comité¹s op het gebied van
transportveiligheid, gevaarlijke stoffen en nautisch technische zaken
waarin zijn vertegenwoordigd alle experts uit de sector.
Om ook in de toekomst als binnenvaart te kunnen blijven voldoen aan het
predikaat ³duurzaam veilig² blijft de sector actief bij het zoeken en
ontwikkelen van veilige en nog veiliger concepten. Alles natuurlijk binnen
de grenzen van de rentabiliteit. Daarbij is het goed om te weten dat veel
van deze ontwikkelingen vaak tot stand gekomen op initiatief van de sector
en vaak nog vooroplopend op regelgeving.
Zo is het interessant om te zien dat naast de reeds veilige enkelwandige en
de zeer veilige dubbelwandige tankschepen er nieuwe investeringen
plaatsvinden, namelijk in schepen met een zgn. Scheldehuid als een nog
veiliger alternatief voor een dubbelwandig schip en bij enige productie
waarschijnlijk ook nog eens rendabeler.
De Scheldehuid, puur ontwikkeld in Nederland door de markt, draagt bij aan
de verlaging van de kans op calamiteiten. Dit zijn belangrijke en
innovatieve ontwikkelingen die in hoge mate bijdragen aan de externe
veiligheid en die naar ons inzicht ook alleen maar verder gestimuleerd
moeten worden. Dergelijke ontwikkelingen, die goed zijn voor de (externe)
veiligheid en milieu zijn alleen maar mogelijk wanneer niet alleen People en
Planet er voordeel bij heeft maar ook het rendement (Profit).
Opvallend mag het genoemd worden dat ondanks het feit dat verbetering van de
externe veiligheid één van de speerpunten van het kabinet, er in Nederland
geen stimuleringsregeling bestaat voor verdergaande innovatie op het gebied
kan de scheepsveiligheid.
In de sector zijn ons voldoende initiatieven bekend die nog niet uit de kast
komen omdat de Profit deze ruimte nog niet geeft. De innovatiebrief van
premier Balkenende van afgelopen zomer in herinnering roepende zouden wij
graag zien dat de overheid dit gat vult. In de sector zijn ons voldoende
initiatieven bekend die nog niet uit de kast komen omdat de Profit deze
ruimte nog niet geeft.
Ook hier zouden we graag met het ministeries van VROM en V&W een alliantie
willen vormen om initiatieven hiervoor invulling te geven.
Een niet onbelangrijk nevenvoordeel daarbij is dat we hiermede de
Nederlandse Scheepsbouw Industrie, kennisleveranciers en toeleverende
bedrijven die zich op dit moment in een moeilijke situatie bevinden,weer
nieuwe kansen tot ontplooiing krijgen.
Geachte Staatssecretaris, beste aanwezigen, ik kom aan de afronding van mijn
voordracht. Een voordracht waaruit duidelijk moet zijn geworden dat het
binnenvaartcluster met een sterke bedrijfstak en sterke bedrijven daaromheen
veel innovatieve kracht vertoont. Zeker ook op het gebied van investeringen
en innovaties op het gebied van duurzame bedrijfsvoering. Een inleiding
waaruit duidelijk moet zijn geworden dat binnenvaart en innovatie synoniem
staan voor een voortdurende duurzame binnenvaart; net zoals kans maal effect
synoniem staan voor de contouren van de externe veiligheid.
De snelheid van doorvoering van innovaties en investeringen in duurzaamheid
worden in belangrijke mate mede bepaald door de economische mogelijkheden.
Vanuit dat gezichtspunt hebben wij met medewerking van het ministerie van
Verkeer en Waterstaat een geheel vernieuwde Binnenvaart Innovatie
Subsidiewijzer ontwikkeld.
Wij zijn daarin zo snel geweest dat de de VERS-regeling hierin al staat
vermeld! Misschien volgend jaar wel aangevuld met een regeling dat is
gericht op de veiligheidsaspecten van schepen, wie weet..
Ik wil U uit naam van de gehele sector hierbij het eerste exemplaar van deze
subsidiewijzer overhandigen aan de Staatssecretaris en daarmee symbolisch de
vraag stellen om de diverse verzoeken tot samenwerking en aanbevelingen tot
de zijne te maken.
Alle overige deelnemers aan deze binnenvaart innovatiedag krijgen bij
vertrek beneden aan de balie bij inlevering van hun badge deze
subsidiewijzer evenals de film OEBinnenvaart duurzaam beter¹ gratis mee naar
huis.
Delft, 8 december 2003
Bureau Innovatie Binnenvaart
Rijn- en Binnenvaarthuis
Vasteland 12e, 3011 BL ROTTERDAM
Postbus 23133, 3001 KC ROTTERDAM
Telefoon :- 010 - 411 59 00, fax :- 010 - 412 90 91