Ingezonden persbericht


Persbericht


"The only way to discover the limits of the possible is to go beyond them into the impossible."

Sir Arthur C. Clarke


MARS: GEEN KOSMISCHE BERMUDA-DRIEHOEK


Tweederde van alle Marsmissies is mislukt; in de meeste berichten over Mars Express, de Beagle en de Spirit werd Mars gepresenteerd als een soort zwart gat waar Aardse ruimtevaartuigen vrijwel kansloos verdwijnen. Maar kloppen die angstaanjagende statistieken wel? Wie de feiten nuchter bekijkt komt tot de conclusie dat de media hier en daar naar boven afronden.


Er zijn sinds 1960 in totaal 40 landers en satellieten naar de Rode Planeet gestuurd. Van een daarvan, de Europese Beagle 2, is het lot nog onbekend. Een andere, de Amerikaanse Opportunity, komt pas eind januari bij Mars aan. Van de overige 38 projecten zijn er 21 mislukt en 14 geslaagd. Drie Russische sondes gaven de geest tijdens het uitvoeren van hun taak, maar leverden niettemin foto s of andere zinnige gegevens op. 21 mislukkingen op 40 Marsmissies; het gaat dus om net iets meer dan de helft in plaats van tweederde.


De sombere statistiek kan nog verder bijgesteld worden als we de mislukkingen nader bekijken. Veel van de onfortuinlijke projecten vonden plaats in de prille beginjaren van de ruimtevaart. De Sovjet Unie lanceerde bijvoorbeeld in 1960 en 1962 vijf ruimtevaartuigen naar Mars. Twee kwamen er nauwelijks van de grond, twee andere haalden net een baan om de Aarde, en slechts een kwam halverwege de planeet van bestemming. Maar nog geen vijf jaar eerder was Sputnik, de eerste kunstmaan, gelanceerd. Het is bijna onvoorstelbaar dat de pioniers van die tijd meteen wilden doorstoten naar Mars en het is begrijpelijk dat dat niet meteen lukte.


Rusland had door de jaren heen erg veel pech met zijn Marsprogramma. Van de 18 lanceringen mislukten er 14; 11 daarvan vonden plaats in de jaren zestig en de vroege jaren zeventig. Inmiddels hebben de Russen, door stug door te gaan met hun no-nonsense benadering van de ruimtevaart, een uitstekende reputatie opgebouwd. Daarvan getuigt onder andere de succesvolle lancering, eerder dit jaar, van de Europese Mars Express, vanaf de basis Baikonur. Maar helaas heeft Moskou momenteel geen geld voor eigen Marsmissies.


Ook Japan heeft tot nu toe geen geluk. Na een heroïsche tocht van zes jaar moest de Nozomi onlangs opgeven in het zicht van de haven. Van de twee Europese missies lijkt de Mars Express zeer succesvol te gaan worden.


Van de Amerikaanse missies loopt gemiddeld tweederde goed af: 12 van de 18, met een 19de sonde nog onderweg. Bij de geslaagde missies waren onder andere Mariner 9, de eerste satelliet die Mars uitgebreid fotografeerde, Viking 1 en 2, de eerste uiterst succesvolle landingen op de Rode planeet, Pathfinder, met als noviteit een voorloper van de huidige rover Spirit, Mars Global Surveyor, die al zes jaar gegevens overzend vanuit zijn omloopbaan en Mars Odyssey, die grote hoeveelheden waterijs aantoonde onder het oppervlak van Mars.


Desondanks blijft het sturen van onbemande sondes naar Mars, of welke andere planeet dan ook, een uiterst ingewikkelde zaak. Om een beeld te krijgen van de schaal van het zonnestelsel is het aan te raden een eurocent en een munt van twee euro uit de portemonnee te pakken. De Aarde is de twee euro-munt, Mars is de cent; op het meest gunstige moment staan de twee munten 150 meter uit elkaar. Een ieder die wel eens geprobeerd heeft op 150 meter afstand een bewegende eurocent te raken, kan zich enigszins voorstellen hoe moeilijk het is een ruimtevaartuig in de juiste baan om Mars te krijgen.


Om het nog moeilijker te maken doen radiogolven er, net als het licht, tien minuten over om van de Aarde naar Mars te reizen. Op afstand besturen is dus niet mogelijk, alles moet van te voren geprogrammeerd worden. In feite is het simpeler een bemand ruimteschip te laten landen op een andere planeet dan een onbemande lander. Een goede piloot kan zijn landingsvaartuig neerzetten op het topje van een berg of aan de rand van een diepe afgrond, terwijl voor een onbemande sonde een vlak gebied ter grootte van Nederland uitgezocht moet worden, om de risico s te minimaliseren.


Een doos met instrumenten parkeren op Mars is dus niet eenvoudig. Maar, zoals John F. Kennedy al in 1961, dit soort dingen doen we niet omdat ze makkelijk zijn maar juist omdat ze moeilijk zijn. En dat dit op den duur resultaten oplevert, bewijzen de statistieken. Er is veel geleerd sinds begin jaren zestig de eerste pogingen mislukten. Dat tonen de drie succesvolle satellieten bij Mars en die ene lander op de planeet wel aan. Iedere nieuwe aankomst blijft spannend, maar Mars is zeker niet de kosmische Bermuda-driehoek die sommigen er van maken.


Overzicht van de Marsmissies: (missie met * is succesvol)

Missie, Land, Lanceer datum, Missiedoel, Resultaten

, USSR, 10/10/60, Mars flyby, bereikte geen baan rond Aarde

, USSR, 14/10/60, Mars flyby, bereikte geen baan rond Aarde

, USSR, 24/10/62, Mars flyby, bereikte slechts een baan rond Aarde

Mars 1, USSR, 1/11/62, Mars flyby, radio viel uit op 106 miljoen km (65.9 miljoen mijlen)

, USSR, 4/11/62, Mars flyby, bereikte slechts een baan rond de Aarde

Mariner 3, U.S., 5/11/64, Mars flyby, de beschermende verpakking werd niet afgeworpen

* Mariner 4, U.S. 28/11/64, eerste succesvolle Mars flyby 14/7/65, leverde 21 foto s op

Zond 2, USSR, 30/11/64, Mars flyby, passeerde Mars, maar de radio viel uit, leverde geen

gegevens op over de planeet

* Mariner 6, U.S., 24/2/69, Mars flyby 31/7/69, leverde 75 foto s op

* Mariner 7, U.S., 27/3/69, Mars flyby 5/8/69, leverde 126 foto s op

Mariner 8, U.S., 8/5/71, Mars satelliet, lancering mislukte

Kosmos 419, USSR, 10/5/71, Mars lander, bereikte slechts een baan rond Aarde

Mars 2, USSR, 19/5/71, Mars satelliet + lander arriveerde op 27/11/71, geen nuttige gegevens

data, lander verbrandde tijdens binnenkomst in dampkring Mars, omdat de landing te steil was.

Mars 3, USSR, 28/5/71, Mars satelliet + lander, arriveerde op 3/12/71, lander werkte op het

oppervlak slechts 20 seconden

* Mariner 9, U.S., 30/5/71, Mars, in baan rond Mars van 13/11/71 to 27/10/72, leverde 7,329

foto s op

Mars 4, USSR, 21/7/73, falende Mars satelliet, vloog langs Mars 10/2/74

Mars 5, USSR, 25/7/73, Mars satelliet, arriveerde 12/2/74, werkte slechts enkele dagen

Mars 6, USSR, 5/8/73, Mars flyby module + lander, arriveerde 12/3/74, lander sloeg te pletter

Mars 7, USSR, 9/8/73, Mars flyby module + lander, arriveerde 9/3/74, lander miste Mars

* * Viking 1, U.S., 20/8/75, Mars satelliet +lander, orbit 19/6/76-1980, lander 20/7/76-1982

* * Viking 2, U.S., 9/9/75, Mars satelliet + lander, orbit 7/8/76-1987, lander 3/9/76-1980;

samen leverden de Viking satellieten and landers meer dan 50,000 foto s op

Phobos 1, USSR, 7/7/88, Mars/Phobos satellite + lander, verloren op 8/88 en route to Mars

Phobos 2, USSR, 12/7/88, Mars/Phobos satellite + lander, verloren op 3/89 near Phobos

Mars Observer, U.S., 25/9/92, lost just before Mars arrival 21/8/93

* Mars Global Surveyor, U.S., 7/11/96, Mars satelliet, arriveerde 12/9/97, zeer gedetailleerd in

kaart brengen van Mars (resolutie van 1 pixel = 100 meter), voert nu 2e verlengde missie uit tot herfst 2004

Mars 96, Russia, 16/11/96, satelliet + lander, lanceerraket faalde

* Mars Pathfinder, U.S., 4/12/96, lander + rover, landde op 4/7/97, laatste transmissie

op 27/9/97

Nozomi, Japan, 4/7/98, satelliet, aankomst bij Mars arrival uitgesteld tot 13/12/03 ten

gevolge van problemen met de aandrijving

opgegeven op 10/12/03, te veel apparatuur kapot t.g.v. lange reis door heelal. Bovendien risico van impact op Mars onacceptabel, want dat kan Mars met Aardse bacteriën vervuilen

Mars Climate Satelliet, U.S., 11/12/98, contact verloren bij landing op 23/9/99

Mars Polar Lander/Deep Space 2, U.S., 3/1/99, lander + grondsondes, contact

verloren bij aankomst op 3/12/99

* Mars Odyssey, U.S., 7/3/01, satelliet, arriveerde 24/10/01, is ook

communicatie-satelliet, nu operationeel, het bestuderen van de samenstelling van marsbodem, bodemijs en in kaart brengen van Mars door thermische metingen

* Mars Express/Beagle 2, European Space Agency, 2/6/03, Mars satellite + lander, 25/12/03,

Mars Express werkt geheel volgens plan en bereikte zijn poolbaan rond Mars, staat gepland voor 1 Marsjaar onderzoek

Beagle 2 landed 25/12/03, geen signaal sindsdien, wordt nog 14 dagen geprobeerd door Mars Express.

* MER Spirit, 11/6/03, rover, landde 04/01/04, bewijzen van stromend water en daarmee

wellicht van leven vinden,leverde onmiddellijk foto s op na landing en wordt momenteel klaar gemaakt 90 Sols (=Martian days), 3 mnd, onderzoek op Mars.

MER Opportunity, 7/7/03, rover, landing op 25/01/04, zie verder bij Spirit

---


De Mars Society is een internationale publieke ruimtevaartorganisatie met afdelingen over de hele wereld en zo n 7.000 leden. Zij werd in augustus 1998 opgericht met het hoofdkwartier in Boulder, Colorado in de VS. De Stichting Mars Society Nederland is een van de afdelingen. Doel is bemand onderzoek van Mars, en uiteindelijk bewoning van Mars.

De Mars Society houdt zich intensief bezig met de voorbereidingen voor het stationeren van mensen op Mars. Zij heeft hiervoor ondermeer 2 Mars Research Stations of Habitats in bedrijf in Mars-analoge gebieden hier op Aarde. Het Flashline-Mars Arctic Research Station (F-MARS) sinds 2000 in de Haughton Krater, een inslagkrater, in het Canadese poolgebied. Het Mars Desert Research Station (MDRS) in de woestijn van Utah, in een sedimentsgebied vergelijkbaar met de Gusev Krater op Mars waar de rover Spirit net geland is. Het European Mars Analogue Research Station (Euro-MARS) zal dit jaar in Europa in gebruik worden genomen in samenwerking met de andere Europese vestigingen van de Mars Society.

Per ruimtemissie zal er ander half jaar onderzoek op de Rode Planeet worden verricht. In deze habitats wordt het wonen en werken van de Marsonauten op Mars gedurende die 1 ½ jaar gesimuleerd door telkens wisselende groepen van test-astronauten.Zowel NASA als ESA zien veel nut in de ideeën van de Mars Society en leveren hun steun aan projecten van de Mars Society. In de Habitats worden instrumenten voor hen getest. Zo is een prototype van de marsrover Spirit in F-MARS getest enkele jaren geleden, maar ook camera s die op de Marssatelliet Mars Odyssey zitten zijn getest in habitats van de Mars Society.

Voor de inrichting van de Euro-MARS leverde de Nederlandse architect Frans Blok een belangrijke bijdrage. Samen met Europese collega architecten en andere deskundigen verfijnt hij de inrichting van de Hab. Zomer 2004 wordt de Euro-MARS hab in gebruik genomen op een marsanaloge jonge lavastroom op IJsland. De buitenkant van de Hab is in de VS gebouwd. De Hab heeft in 2002 een aantal maanden tentoongesteld gestaan bij het Adler Planetarium te Chicago, waar een half miljoen mensen hem bezochten. Ook het MDRS werd voor zijn in gebruik name in Utah maandenlang tentoongesteld op Cape Canaveral en trok daar drommen belangstellenden.

De Europese Hab richt zich op een zo realistisch mogelijke inrichting van een optimale woon- en werkruimte. De vele aspecten van het reizen naar en het leven op Mars worden zo natuurgetrouw mogelijk gesimuleerd. Zo wordt in de Euro-MARS habitat de impact gemeten op de mens van het voor lange tijd afgesneden zijn van de thuiswereld. Uitrustingen worden getest en EVA s (Extra Vehicular Activities) worden gesimuleerd om de performance van de Marsonauten op Mars te verbeteren. De realistische woon/werk indeling over 3 verdiepingen is het verschil van deze Hab met de twee reeds operationele Mars Society habitats.

Omdat de beslissing voor een bemande missie een politieke keuze is, wordt momenteel door de Mars Society in de VS een felle, en ook succesvolle, campagne gevoerd om senaatskandidaten en presidentskandidaten te overtuigen van het nut van een bemande missie. Dr. Robert Zubrin sprak onlangs op hun uitnodiging voor Science Commissie van de US Senate tijdens de Senate Hearing on the Future of NASA . De Senaatsleden waren zeer geïnteresseerd en reageerden met enthousiasme op de toekomst die Dr. Zubrin schetste voor NASA.

Mars heeft wellicht leven gedragen en het kan in ieder geval leven dragen van ons mensen. De Mars Society is van mening, dat wij, mensen, op dit moment letterlijk op de drempel van de Ruimte staan. Om uit onze Aardse wieg te stappen is er niet meer nodig dan de wil en de moed om als mens de Ruimte in te gaan. Mars is daarbij de logische eerste stap.


- Voor een uitgebreid overzicht over Mars

www.marssociety.nl

- Dr. Robert Zubrin spreekt in de Senate Hearing on the Future of NASA: http://www.marssociety.org/news/2003/1029.asp

- Voor live beelden van de rovermissies en andere NASA gebeurtenissen op NASA tv: http://www.nasa.gov/ram/35037main_portal.ram

- Voor de Mars Exploration Rovers van de NASA:

http://marsrovers.jpl.nasa.gov/home/index.html

- Is het dag of nacht in de Gusev Krater:

http://www.giss.nasa.gov/tools/mars24/oldapplet/

vul hier zowel bij Time at als bij center on in: P:time at MER A Spirit

en je weet of het dag is voor de Spirit.

Een dag op Mars (Sol wordt dat genoemd) heeft 24 uur, 39 minuten en 35 seconden

- Voor de eerste panoramafoto van de Spirit landingsplaats

http://www.nasa.gov/images/content/54577main_send-p150x_pol.jpg

- Voor een bewerkte 3D panoramafoto van de Spirit landingsplaats

http://www.marsunearthed.com/Spirit/SpiritPan/Panorama1.htm

- National Geographic Magazine: http://www.nationalgeographic.com/ngm/

- Voor beelden over de landingsplaats van de Spirit zie de NASA website over de 2 Mars Exploration Rovers http://marsoweb.nas.nasa.gov/landingsites/index.html

Hier treft u 6 mogelijke landingssites op Mars aan, die de Apeldoornse Kees Veenenbos op verzoek van de NASA visualiseerde.

- voor beelden van de landingsplaatsen van beide rovers en de Beagle2 zie ook de website van Kees Veenenbos http://www.space4case.com/mars/mars7/mars_7.html

Kees Veenenbos vertegenwoordigde de Nederlandse Mars Society in het ESA vluchtleidingscentrum in Darmstadt tijdens de landing van de Beagle2 op Kerstmorgen.

- Op de NASA site wordt er gelinkt naar de site van Kees Veenenbos http://ltpwww.gsfc.nasa.gov/tharsis/other_links.html

De site van Veenenbos wordt hier door de NASA aangeduid met de tekst: Award-winning artistic renders of Mars by Kees Veenenbos .

- Voor de website van de Beagle 2

http://www.beagle2.com/index.htm

- Voor de website van de Mars Express

http://www.esa.int/SPECIALS/Mars_Express/




Ingezonden persbericht