Socialistische Partij
Israël en de Bezette Gebieden
Dagboek van Harry van Bommel, bezoek SP-delegatie 3 tot en met 10 januari
2004 (zie persbericht)
Maandag 5 januari 2004
Na een korte nacht word ik in een vreemde houding wakker. Ik heb
slecht geslapen en vraag me af waardoor dat komt. Niks gedronken, daar
kan het niet aan liggen. Na tien seconden weet ik het weer; ik ben
gestopt met roken. Nu al vierentwintig uur. De eerste etappe is
daarmee afgelegd. Gister is de rest van mijn leven begonnen.
Aan de ontbijttafel tref ik net als gisteren alleen Anja aan. Guido en
Driek hebben 's ochtends wat meer tijd nodig. Maar eerlijk is eerlijk.
Dat heeft nog geen enkel probleem gegeven. Vandaag is de tweede dag
van de conferentie. Aangekomen bij het Notre Dame Hotel ziet Driek als
eerste Gretta Duisenberg. We begroeten haar en ik vraag naar haar
plannen. Ze blijft langer dan wij, maar betwijfelt of ze de bezette
gebieden wel in zal komen. Haar dipolomatieke paspoort heeft ze moeten
inleveren (Wim is weg bij de bank) en anders dan wij heeft ze ook geen
verklaring van het ministerie van Buitenlandse Zaken. Die hebben we
vooraf geregeld omdat onze reis feitelijk een dienstreis is. Toch
weten wij ook pas zeker of we er door komen als we binnen zijn.
De belangrijkste onderdelen van vandaag hebben plaats in de ochtend.
Een lezing van de Amerikaanse hoogleraar Judith Butler en een
paneldiscussie waaraan Omar Barghouti zal deelnemen. Judith Butler is
een bekende joodse vrouw die actief is in een academisch netwerk in de
VS dat pleit voor opheffing van de bezetting. Ze voert haar strijd
vooral in Amerika en ondervindt daar ook tegenstand van organisaties
als Campus Watch die alles in het werk stellen om te voorkomen dat er
aan universiteiten kritiek op Israël wordt geleverd. Toen Hanan
Ashrawi was uitgenodigd om op een van de universteiten een lezing te
geven, zette Campus Watch de leiding onder druk om de lezing af te
zeggen. Butler organiseerde daartegen weer een protest van academici
die zich uitspreken tegen de bezetting, en de spreekbeurt kon
doorgaan. Haar lezing vandaag maakt veel indruk en is op sommige
momenten hilarisch. Anja spreekt haar nadien aan en vraagt of ze de
tekst mag hebben. We zullen hem per e-mail ontvangen en later op deze
site bekendmaken.
In de koffiepauze meldt Driek me dat hij er even tussenuit wil, om
naar de Klaagmuur te gaan kijken. Ik zie dat niet zitten. Als Driek
zonder plattegrond in zijn eentje door de oude stad gaat zwerven, dan
zijn we hem voor de rest van de dag kwijt. Gelukkig neemt hij meteen
mijn voorstel aan om het tijdens de lunchpauze te doen, met Anja als
gids.
Harry in gesprek met Tamar Gojansky
Voor de lunch is er de paneldiscussie met onder meer Omar Barghouti,
politicus en choreograaf, en Tamar Gojansky, oud-Knessetlid van de
Communistische Partij. Beiden hebben een sterk pro-Palestijns politiek
verhaal. Ze laten geen spaan heel van het Genève Akkoord. Zeker met de
gelijktijdige bouw van de muur moet Genève niet doorgaan, zo luidt
samengevat het betoog van Barghouti. Het grondgebied dat Israël door
die bouw extra inpikt van de Palestijnen geven ze nooit meer terug.
Ook Gojansky gaat in op het verschil tussen de gesloten akkoorden,
eerder de Oslo Akkoorden, nu het Genève Akkoord en de werkelijkheid op
Palestijnse grond. De Israëliërs tonen zich wel bereid akkoorden te
tekenen, maar niet om ze uit te voeren, zo meent zij.
Overal scherpe bewaking
In de lunchpauze gaan we gezamenlijk naar de Klaagmuur. Dat is nog een
hele zoektocht, ook Anja blijkt de weg even kwijt te zijn. Met een
omzwerving komen we er uiteindelijk aan. We gaan eerst door een
checkpoint met metaaldetector en kunnen dan richting Klaagmuur. Heren
en dames moeten gescheiden in gebed bij de Klaagmuur en samen met
Driek en Guido gaan we met een kartonnen keppeltje het omheinde
terrein op. Driek wil per se op de foto maar dat mag niet. Er mag
helemaal niet worden gefotografeerd op dit gebedsterrein. De biddende
heren zijn vrijwel allemaal in het zwart en hebben van die lange
gekrulde bakkebaarden. Zo uit de film!
Op de terugweg lopen we eerst weer verkeerd. Zodra we de juiste weg
hebben gevonden, maken we een stop voor een broodje falafel. Ook in
Amsterdam eet ik geregeld die balletjes kikkererwten. Ze smaken
precies hetzelfde. Voordat we de markt van de oude stad verlaten, koop
ik een zak met drop en ander snoepgoed. De komende dagen ga ik
toegeven aan deze nicotinevervanger.
Iets na aanvang van de middagsessie komen we binnen. We horen eerst
een lezing van Jad Issac, een geograaf, die precies uitlegt wat de
geografische gevolgen van de bezetting, de muur en het Israëlische
beleid in het algemeen zijn. Overtuigend weet hij duidelijk te maken
dat met de muur de oorspronkelijke plannen van Sharon gewoon worden
uitgevoerd. Dus ook het Genève Akkoord. Dat sluit aan bij de
waardering - of het gebrek daaraan - voor Genève in de ochtendsessie.
In de theepauze gaat Driek een dienstweigeraar interviewen. Ik hoop
dat hij de jongen in kwestie kan vinden, dus ik kijk een beetje rond.
Zowel Driek als de dienstweigeraar zijn nergens te bekennen. Ze zullen
dus al wel een rustige gespreksplek hebben gevonden.
Driek te gast bij drie Palestijnse jongeren
We hebben besloten het laatste onderdeel te laten schieten om op tijd
op een vervolgafspraak te zijn. Net als gister loopt het programma
behoorlijk uit. Aan geen enkel tijdstip wordt strikt de hand gehouden.
Aan het laatste onderdeel neemt Max Weiselmann van Een Ander Joods
Geluid deel. Hij sprak me gisteren al aan en zei dat EAJG voor de
Europese verkiezingen van 10 juni een debat over het
Israëlisch-Palestijns vraagstuk wil organiseren. Of ik ook wil komen.
Natuurlijk wil ik dat. Op onze bijeenkomsten komen sprekers van EAJG
ook altijd als we daar om vragen. Op veel punten zijn we het eens en
zo helpen we elkaar een handje.
Gretta laat ook het laatste deel van de conferentie schieten. Het was
een lange dag en morgen gaat ze naar Ramallah voor een bijeenkomst. Ze
gaat met de bus. Geen luxe voor de vrouw van voormalig-bankdirecteur
Wim D. Met een kus nemen we afscheid van elkaar.
Zelf keren we met een taxi terug naar het hotel, waar we een afspraak
hebben met een docent van de universiteit Bir Zeit die enkele
studenten voor Driek zal meenemen. Mijn interview met Radio 2 wordt
naar morgen verplaatst en Business News Radio meldt zich ook voor
morgen. Dat wordt vermoedelijk ook een spannender dag dan vandaag.
Alleen al de reis naar de Gazastrook en de doorgang bij checkpoints
zullen een aparte ervaring opleveren. Indien mogelijk met foto's als
getuigen. Maar sowieso meld ik mij morgen weer met een verslag van de
dag.
Harry van Bommel
foto's Driek van Vugt
zie ook Index Dagboek
zie ook Dossier Israël