Socialistische Partij
Israël en de Bezette Gebieden
Dagboek van Harry van Bommel, bezoek SP-delegatie 3 tot en met 10 januari
2004 (zie persbericht)
Dinsdag 6 januari 2004
Vanochtend vertrekken we om 8.30 uur naar Gaza. Het ziet ernaar uit
dat het onze eerste spannende dag zal worden. Een tweedaagse
conferentie in een luxe hotel over het Israëlisch-Palestijns vraagstuk
met hooggeleerde heren en dames zou in principe overal gevolgd kunnen
worden. In Gaza zullen we nieuwe dingen zien en nieuwe dingen op
kunnen doen.
Met een witte Mercedes gaan we op pad. In volle vaart rijdt de jonge
chauffeur ons richting Gaza en praat onderweg niet met ons maar met
tientallen mensen die hem bellen of die hij zelf belt. Met de hoorn in
linkerhand, wild gesticulerend met z'n rechterhand, stuurt ie met z'n
knieën. Ik controleer of mijn veiligheidsgordel goed om zit en doe een
schietgebedje. Naar men zegt vallen er in Israël meer doden in het
verkeer dan door het politieke geweld. Hoewel me dit sterk lijkt, kan
ik me er opeens wel wat bij voorstellen.
Bij Erez aangekomen zien we geen wachtenden bij de douane en ook uit
geen uit Gaza vertrekkende reizigers. Het is ofwel een rustig dagje
ofwel de grens zit dicht. Al snel maakt een jonge luitenant, die
volgens Anja de beleefdheidsacademie heeft doorlopen, ons duidelijk
dat de houders van een diplomatiek paspoort wel worden doorgelaten.
Maar Guido en Driek met `slechts' een dienststempel in hun paspoort
zullen worden geweigerd. Enkele telefonades naar de Nederlandse
vertegenwoordiger in Ramallah, de ambassade in Tel Aviv en
telefoontjes terug van de militaire attaché en enkele topambtenaren
later, blijkt de zaak muurvast te zitten. Guido en Driek keren terug
naar Jeruzalem. Al voordat we vertrokken uit Nederland hadden we deze
mogelijkheid voorzien en er rekening mee gehouden. Guido en Driek gaan
nu zesendertig uur Mens-erger-je-niet spelen.
Met een taxi rijden Anja en ik naar Gaza-stad. Daar worden we
ontvangen door Khaled Abu Zaid, de voorzitter van het National Centre
for Community Rehabilition (NCCR). Hij en zijn team geven een
toelichting op hun werk en leiden ons daarna rond door de Gazastrook.
Het centrum bezoekt met een mobiele kliniek mensen met een handicap.
Veelal kinderen die slachtoffer zijn van het oorlogsleed. Ze hebben op
verschillende lokaties meer dan driehonderd patiënten en houden van al
die patiënten een medisch dossiers bij. Veel van de kinderen hebben
behalve een lichamelijke handicap een trauma opgelopen dat moet worden
behandeld. Omdat ze niet mobiel zijn, kunnen ze alleen thuis worden
behandeld en is de mobiele kliniek van de NCCR de enige uitweg.
Na de inleiding stappen we met enkele medewerkers van de NCCR in een
busje en gaan we op weg naar Rafah. Onderweg stoppen we bij de plaats
waar ooit, mede met Nederlands geld, de haven van Gaza aangelegd zou
worden. Wat er was, is stukgeschoten door het Israëlische leger. De
toenmalige minister van Ontwikkelingssamenwerking, Herfkens, heeft nog
geprobeerd het geld van de Israëliërs terug te krijgen. Ik heb Van
Ardenne gevraagd hoe het daarmee staat. Een definitief antwoord heb ik
nog niet.
In Rafah, dat grenst aan Egypte, zijn nogal wat huizen met de grond
gelijk gemaakt in de omgeving van Israëlische nederzettingen. Ook is
er in een gewone woonwijk flink huisgehouden. Er wonen er zelfs enkele
mensen in een tent op straat. De Israëliërs verdachten bewoners van
Rafah ervan dat ze via een tunnel wapens uit Egypte smokkelden. Om de
tunnels op te sporen is de boel door tanks en bulldozers in puin
gereden. De huizen aan de rand van het stadje zitten allemaal vol met
kogelgaten. Op de terugweg komen we langs een begrafenis en zien we
enkele mannen in burgerkleding met machinegeweren lopen. Het is niet
duidelijk tot welke Palestijnse groepering ze behoren.
Wat volgt is een gesprek met enkele leden van de Palestijnse
Wetgevende Raad. Maar onderweg maken we eerst een sanitaire stop bij
een moskee. Zo zijn die moskeeën toch nog ergens goed voor, zegt een
van onze reisgenoten. De vrouwen beklagen zich dat ze nergens terecht
kunnen. In het gesprek met de Wetgevende Raad staan twee thema's
centraal: de bouw van de muur en het Akkoord van Genève. De heren
vinden dat `Genève' niet als akkoord moet worden gezien, maar als een
interessante verklaring van goedwillende burgers. Er ligt een akkoord
en dat is de routekaart naar vrede. Die moet worden uitgevoerd, zo
vinden zij.
Na het gesprek vertrekken we naar een restaurant. We gebruiken een
traditionele hap uit Gaza terwijl Anja ons met een mededeling verrast.
Ze blijkt vandaag jarig te zijn. Ze heeft het de hele dag verzwegen,
zegt het zelfs vergeten te zijn. Ik kan me er eigenlijk ook wel iets
bij voorstellen. Zelf vier ik ook al twintig jaar mijn verjaardag
niet. Een van de gastheren stelt voor na de maaltijd aan een andere
tafel te gaan zitten. We zien dat daar weer borden en bestek staan.
Anja en ik begrijpen hoe laat het is. Gedwee gaan we zitten en wachten
af wat komen gaat. Dan gaat het licht uit. Er komt uit het donker een
kelner met een taart van minstens vijfendertig centimeter doorsnee en
drie zielige kaarsjes. Uit de stereo komt piepend `happy birthday to
you'. Ik ben de enige die zingt want de tafelgenoten kennen de tekst
duidelijk niet. Anja blaast de kaarsjes uit. Maar ik herinner me plots
dat ik nog geen voordracht heb gehouden. Hup, de kaarsjes gaan weer
aan. Ik leg het moment digitaal vast. Ik word er meteen aan herinnerd
dat deze tekst ook nog digitaal bij de webmaster aangeleverd moet
worden. Dat kan nog een probleem worden. Later wordt het opgelost als
Guido uitkomst biedt met zijn mobiel.
PS: de foto's kunnen helaas nog niet doorgestuurd worden, deze volgen
spoedig
Harry van Bommel
foto's Driek van Vugt
zie ook Index Dagboek
zie ook Dossier Israël