Universiteit van Amsterdam

Op dies natalis ook eredoctoraat voor Kees Fens en het eenzame gelijk van o.a. Pim Fortuyn

Rector UvA pleit voor gedragscode wetenschapsbeoefening

De Universiteit van Amsterdam viert op 8 januari 2004 haar 372ste geboortedag . Ter gelegenheid van deze dies natalis wordt een eredoctoraat verleend aan Kees Fens, de invloedrijkste literatuurcriticus van de laatste decennia. Rector magnificus Paul F. van der Heijden pleit in zijn openingstoespraak voor een universitaire gedragscode, als onderdeel van een offensief om het publiek vertrouwen in de wetenschap te vergroten. Piet de Rooij, hoogleraar Nederlandse geschiedenis, schetst in zijn rede een beeld van het eenzame gelijk van onder anderen Pim Fortuyn.

Publiek vertrouwen

In zijn openingsrede Publiek vertrouwen stelt Paul van der Heijden dat emoties het in onze beleveniscultuur steeds vaker lijken te winnen van de feiten. In de recente discussies over onder meer de integratie van minderheden, de beloning van top-ondernemers en de bezuinigingen van de overheid, werden de feiten door het drama overschaduwd. Nu het vertrouwen in maatschappelijke instituties toch al sterk is ingeboet, draagt dit proces bij aan het ondergraven van het publieke vertrouwen in de wetenschap.Van der Heijden pleit daarom voor een offensief om de samenleving te overtuigen van de waarde van de inspanningen van de universiteiten. Hij formuleert een aantal algemene beginselen van behoorlijke wetenschapsbeoefening, een universitaire gedragscode die de kwaliteit van het onderwijs en onderzoek moet bewaken en de universiteiten in staat moet stellen om het publiek vertrouwen te behouden en te vergroten.

Het eenzame gelijk

Piet de Rooij spreekt over het eenzame gelijk in de politiek . Drie auteurs uit achtereenvolgend de achttiende, negentiende en twintigste eeuw schreven een pamflet met dezelfde titel: Aan het volk van Nederland. Baron Van der Capellen tot den Pol, Eduard Douwes Dekker en Pim Fortuyn gingen alledrie uit van de gedachte dat een kliek zich meester had gemaakt van het volk van Nederland . En alledrie hadden zij het talent om de bestaande kritiek op de samenleving te verbinden aan een permanente zorg voor de kwaliteit van diezelfde samenleving. Tegelijkertijd kunnen we tevreden zijn dat geen van deze drie aan de macht kwam. Het grote gelijk gedijt veelal het best in eenzaamheid, aldus Piet de Rooij.

Eredoctoraat Fens

Na de diesrede zal een eredoctoraat worden verleend aan Kees Fens, literatuurcriticus en emeritus hoogleraar Moderne Nederlandse letterkunde. Kees Fens (1929) kan worden beschouwd als de invloedrijkste Nederlandse literatuurcriticus van de laatste decennia. Zijn rubriek in de Volkskrant was tientallen jaren de standaard voor de Nederlandse literaire kritiek. Fens ontving diverse prijzen, waaronder de P.C. Hooftprijs voor essayistiek (1990). Als redacteur en oprichter van het literaire tijdschrift Merlyn stond hij aan de basis van de academische close reading en analyse van literaire teksten, een methode die zijn waarde heeft bewezen voor moderne, klassieke en bijbelteksten. In 1982 werd hij in Nijmegen benoemd tot hoogleraar Moderne Nederlandse letterkunde, gevolgd door een bijzonder hoogleraarschap Nederlandse literaire kritiek van de twintigste eeuw. Promotor van Kees Fens is Marita Mathijsen-Verkooijen, hoogleraar Moderne Nederlandse letterkunde aan de UvA.

De onfeilbare kritiek

Ter gelegenheid van het eredoctoraat van Kees Fens vindt aan de UvA op 7 en 8 januari een congres plaats onder de titel: De (on)feilbare kritiek. Op het tweedaagse congres vinden een groot aantal lezingen en een forumdiscussie plaats. Fens ontvangt ook het eerste exemplaar van zijn nieuwe bundel Dat oude Europa. Het programma.


Locatie

De viering van de dies natalis vindt plaats in de Aula van de UvA, Singel 411 te Amsterdam en begint om 15.00 uur.