Raad voor Verkeer en Waterstaat

Iedere locatie krijgt de bereikbaarheid die zij verdient

08-01-2004

De voorstudie beschrijft de resultaten van het onderzoek naar verbetering van de bereikbaarheid van grote werk-, winkel- en recreatielocaties. Daarbij zijn ondermeer de effecten van vervoermanagement onderzocht. De conclusies laten zich als volgt samenvatten:

1. Wees selectief: Niet iedere locatie vraagt dezelfde bereikbaarheidskwaliteit en niet iedere onbereikbaarheid is even erg. Daarom moeten prioriteiten in de keuze voor de aanpak van locaties worden aangebracht, waarbij maatwerk per locatie kan worden geboden.

2. Wees zakelijk. Op dit moment is onvoldoende duidelijk wat de kosten en opbrengsten van bereikbaarheid zijn. Locatieontwikkeling moet bedrijfsmatig worden aangepakt, waarbij bereikbaarheid een integraal onderdeel van de ontwikkeling uitmaakt.
3. Wees slim. De inzet van vervoermanagement om het individuele autogebruik in het woon-werkverkeer terug te dringen heeft op enkele successen na weinig opgeleverd. De vraag is of de beschikbare middelen niet beter kunnen worden ingezet om enerzijds meer zelfsturing van locatiebelanghebbenden te bevorderen en anderzijds nieuwe bereikbaarheidsdiensten te ontwikkelen.

Hoe om te gaan met bereikbaarheid?
In zijn algemeenheid blijkt dat slimme, selectieve en zakelijke actie vereist is rond bereikbaarheid van locaties. Als concrete invulling van de overheidsrol geldt dat zij voor de lange termijn sturing moet geven en kaderstellend werken; op korte termijn moeten slimme en drastische keuzen worden gemaakt. Er moet dus een keuze komen voor locaties waar overheidsaandacht en financiering voor is. Ook in projecten die privaat gefinancierd kunnen worden moet een drastische keuze worden gemaakt (dus niet alle projecten een beetje aandacht en geld, maar enkele volledig).

De voorstudie dient als basis voor het Raadsadvies over bereikbaarheid, dat naar verwachting in het voorjaar van 2004 uitkomt. In het adviestraject werkt de Raad aan de volgende twee onderwerpen:
1. Bereikbaarheid anders betaald. In deze lijn onderzoekt de Raad de mogelijkheden van herverdeling van financiële stromen. De uitdaging ligt onder andere in het vinden van manieren om de kosten van bereikbaarheid expliciet te maken en duidelijk te maken wie deze kosten dragen. Het gaat erom een vertaalslag te maken van de theorie over verdeling van kosten en baten naar de toepassing in operationele instrumenten. Ook zal worden gezocht naar financiële prikkels die leiden tot zelfsturende mechanismen voor locatiebelanghebbenden. Dit sluit aan bij de eerder door de Raad bepleite transparantie en beprijzing van mobiliteit.
2. Prioriteit in bereikbaarheid. Onder deze vlag gaat de Raad aan de slag met de uitwerking van het begrip selectiviteit bij de keuze tussen locaties en de ontwikkeling op locaties. We onderzoeken hoe prioriteiten kunnen worden gesteld bij de keuze in locaties op basis van bijvoorbeeld de economische potentie van de locatie. Het gaat dus niet alleen om verkeerskundige criteria. De ontwikkeling van vervoersknooppunten zal centraal staan. Eén van de vragen is hoe de nationale overheid (wettelijke) kaders kan stellen waarin lokale en regionale initiatieven tot bloei komen.