Nieuwjaarsrede van burgemeester Annemarie Jorritsma
Dames en heren,
Fijn dat u samen met ons het nieuwe jaar wilt inluiden. Namens het
gemeentebestuur wens ik u een gezond en voorspoedig 2004. Een nieuw
jaar ligt voor ons, waarin wij het nieuwe gedeelte van het stadhuis
helemaal in gebruik gaan nemen. Het is een geweldige verbetering dat
alle medewerkers nu weer bij elkaar zitten en binnenkort kan er in de
nieuwe zalen getrouwd worden. Over de nabije, maar zeker ook over de
verre toekomst van Almere wil ik het vanmiddag graag met u hebben.
Het afgelopen jaar zijn we als bestuur druk geweest om Almere op het
Haagse netvlies te krijgen. Om de politici eraan te herinneren dat Den
Haag, de regering, wilde dat er een Almere kwam. En dat als Den Haag
wil dat Almere veel verder groeit, de regering daar wederom
consequenties aan moet verbinden.
Dat is, heel kort gezegd, onze boodschap, verwoord in het
Stadsmanifest van het college.
Vandaag vertel ik het verhaal van Almere niet alleen. Met mij hoort u
een aantal Almeerders die een kenmerkende bijdrage aan het project
Toekomst in beeld hebben geleverd.
Een van hen is Maarten Veerkamp, die ziet u hier bij mij zitten. Hij
zal straks over zijn eigen Almerebeeld vertellen.
In Almere is de toekomst altijd aanwezig, de komende tientallen jaren
zal er hoe dan ook gebouwd worden aan en in deze stad. Voor sommigen
van u die naar Almere zijn getrokken is de nabije toekomst opeens
minder zeker en rooskleurig. Het aantal Almeerders dat zonder werk zit
stijgt alarmerend snel: in het afgelopen jaar is het aantal werklozen
met 2.000 gestegen tot ongeveer 8.000 mensen, bijna 10 % van de
beroepsbevolking. Uit cijfers van het CBS blijkt dat met name de
werkgelegenheid in de Amsterdamse regio is gekrompen. Misschien lukt
het sommigen om in Almere een baan te vinden, want Flevoland kreeg er
in deze relatief slechte tijd nog de meeste banen bij met een stijging
van het aantal arbeidsplaatsen van 3,7 %.
Een periode van werkloosheid heeft grote persoonlijke gevolgen, maar
heeft ook zo zijn weerslag op de stad. De stad verder ontwikkelen
vereist vooruitzien, en wat is nou moeilijker dan dat?
De ontwerpers van 27 jaar geleden hadden een duidelijk beeld voor ogen
wat voor stad ze wilden maken. Een stad waar men kon wonen én werken,
met woningen waar mensen zich prettig in voelen (dus met puntdak én
tuin!). Met volop groen als het Gooi voor de gewone man en
voorzieningen als openbaar vervoer, winkels, scholen en zorg dicht bij
huis.
Uit de Stadsenquête die net is verschenen, (ik zal er nog vaker uit
citeren) blijkt dat de natuur en de ruime opzet nog altijd als het
meest positieve aan Almere worden gezien. Het lijkt zo logisch, maar
toch was het denkbeeld voor onze stad indertijd een breuk met de
heersende trend. Het was immers de tijd van de moderne hoogbouw. En
NEEN, deze opzet heeft niet geleid tot een burgerlijke samenleving of
grote truttigheid maar juist tot een ondernemende en gevarieerde
bevolking.
Als je een oproep plaatst om na te denken over de toekomst, krijg je 2
soorten reacties. De ene soort zegt vooral iets over de huidige tijd
en wat we moeten vasthouden. De anderen proberen echt tot
voorspellingen te komen. Beide invalshoeken zijn erg nuttig.
Want al bepaalt Den Haag tempo en de uiteindelijke grootte van onze
stad, de vormgeving hebben wij grotendeels zélf in de hand.
Laten we dicht bij huis beginnen. Ik geef graag het woord aan een
eerste deelnemer van Toekomst in beeld, Rob Dooren.
Rob Dooren, vuil bij de container
"De oude blauwe bushokjes bij het Oor: hét stadsvoorbeeld van
scheefgroei tussen vandaag en morgen.
Het is de grote basisfout, want die toekomst is toch ook gisteren en
vandaag al gestart?
Écht de bestaande stad moet voorgaan, want dat is wat we nu al hebben.
Het kan ook mooi, zie het Beatrixpark en er zijn meer projecten, maar
het moet nog beter.
Gemeente en bewoners moeten samen meer doen aan de stad van nu, want
het is de start voor de toekomst van het Almere van morgen.
Maak samen Almere schoon en mooivandaag en later."
Rob heeft natuurlijk groot gelijk. Want hoe Almere er ook uit gaat
zien: de schoonheid van de stad wordt mede bepaald door haar
schoon-heid! Wij, Almeerders, zijn toch geen nestbevuilers?
De discipline van onze inwoners is minstens zo belangrijk als het werk
dat de gemeente kan doen. Verantwoordelijkheid nemen is een cruciaal
thema voor de stad van vandaag én morgen. Het komende jaar zal ik mij
persoonlijk druk maken over twee zaken die hier nauw aan raken: de
dienstverlening en de veiligheid van onze stad.
Ik zal stimuleren dat wij de gemeentelijke dienstverlening nog sterker
vanuit het klantstandpunt gaan beoordelen. Uitgangspunt voor iedere
medewerker moet zijn: hoe wil je zelf behandeld worden als je iets
wilt van de gemeente? We zijn al hard bezig met denken vanuit het
perspectief van de klant. Voor bijna alle diensten van de
Publieksdienst kun je een afspraak maken en ook de digitalisering
vordert goed.
Uit de Stadsenquête blijkt dat de inwoners redelijk tevreden zijn over
de dienstverlening, maar zelf vind ik dat we nog wel een tandje hoger
kunnen. Als u weet dat 1 op de 3 bellers nog geen antwoord krijgt op
de vraag waarvoor ze bellen.
Het nieuwe jaar begint altijd met goede voornemens. Dit is er een! En
via het Burgerjaarverslag kunt u meelezen of we met onze plannen
slagen. Gelukkig is er wel een verbetering van de algemene
bereikbaarheid: eerst pakten we in 73 procent van het bellen op, dat
is nu al 81 procent. U snapt, ook dit moet nog verder omhoog.
Almere moet ook weer veiliger worden. Meer blauw op straat helpt
zeker, maar is niet de ultieme oplossing. We kunnen en moeten ook zelf
maatregelen nemen: goede sloten op de deur zetten, verstandig uitgaan,
anonimiteit vermijden. Samen verantwoordelijkheid nemen loont, kijk
naar de spectaculaire daling van het aantal bedrijfsinbraken, omdat de
bedrijven zelf in actie zijn gekomen.
De politie kan overigens nooit overal tegelijk zijn: u bent de
belangrijkste ogen en oren! Almeerders - die zeggen dorpse gevoelens
te koesteren - gedragen zich als stedelingen: ze praten over
onveiligheid maar als een shovel een muur ramt is er niemand die de
politie belt! In een dorp zou dat onbestaanbaar zijn. Dus waarschuw de
politie als er iets aan de hand is. In dat opzicht kunnen we een
voorbeeld nemen aan onze zusterstad Kumasi in Ghana. Mijn collega
Jumah:
" Jumah (en raadsleden, met een oliebol in Almere Haven) The
relationship between Kumasi and Almere is very, very valuable to
Kumasi. Kumasi has benefitted a whole lot from this relationship and
it is also our filosophy that when you have a very valuable
relationship and you want to sustain it, you have to make that
relationship a win-win situation for everybody. So it is in my
interest to make sure that the people and residents of Almere benefit
from their relationship with Kumasi. We have a whole lot to learn from
eachother. Almere has a lot to learn from Kumasi, just as Kumasi has a
lot to learn from Almere.
I now want to end this interview by wishing the residents and people
of Almere a very, very happy new year."
Jumah stelt dat we veel van elkaar kunnen leren. Kumasi kent
eeuwenlange tradities, normen en waarden die diep geworteld zijn in de
samenleving. Ondanks haar 1,2 miljoen inwoners is Kumasi een veilige
stad. Binding aan de leefgemeenschap en gemeenschappelijkheid spelen
daarbij een belangrijke rol.
Van Afrika naar de Marken in Almere Haven. Hier is Sonny Spaan, 16
jaar. Sonny Spaan, 16 jaar oude kinderen op kleine glijbaan
"Dit zijn alle kinderen op het speeltoestel in onze straat. Dit
glijbaantje staat er inmiddels al zeven jaar, maar zijn we daar nu
niet een beetje te groot voor? Alle kinderen in onze straat zijn
tussen de 10 en 16 jaar oud. Het toestel kan beter in een straat staan
waar wel kleine kinderen wonen. Waarom geen tafeltennistafel voor de
oudere jeugd? We hopen dat de gemeente in de toekomst meer overlegt
met de bewoners in de straat, ook met de tieners!"
De Stadsenquête (die overigens is gehouden in 2002, de resultaten zijn
eind vorig jaar bekend gemaakt) geeft ook aan dat veel inwoners het
gevoel hebben dat de politiek zich niet zo bekommert om de mening van
de inwoners en niet goed op de hoogte is van wat er speelt onder de
burgers van Almere.
Het bestuur herkent en erkent dit wel en zoekt nog steeds naar
manieren om die kloof te dichten. Velen weten inmiddels de weg naar de
stadsdeelkantoren te vinden, en na vandaag weet het stadsdeelkantoor
jullie vast ook wel te vinden, Sonny en vrienden!
Komend jaar starten we met een nieuw experiment om de politieke
besluitvorming spannender en actueler te maken, en daarbij hopelijk
interessanter voor de inwoners. Iedere donderdagavond is het in Almere
Politieke Markt met verschillende vormen van discussie,
informatieverstrekking en politiek overleg. Snelle besluitvorming is
mogelijk. We zijn de eerste gemeente in Nederland die zo´n nieuw
systeem invoert, dat is weer eigenwijs ondernemend Almeers. Ik ga mij
er ten volle voor inzetten dat de nieuwe opzet een succes wordt.
Eigenwijze inwoners met duidelijke ideeën zijn er volop in Almere.
Maarten heeft een Sim city simulatie gemaakt. Maarten, wil jij ons
jouw plan laten zien?
Maarten legt naast een school 2 sportvelden aan. Dan kunnen kinderen
na schooltijd sporten.
Maarten, dit vind ik nu een geweldig idee. We zijn al aan het kijken
hoe we de school meer tot het centrum van een buurt kunnen maken.
Almere is nog een beetje saai en ongezellig, is een veelgehoorde
klacht die ook weer uit de Stadsenquête naar voren komt. Daarover
heeft Anita Vriend een geweldige inzending uitgewerkt:
collage
collage
"Wanneer ik aan de toekomst van Almere denk, dan zie ik een levendige
stad met een eigen identiteit. Op een centrale plek in de stad is een
kunstenplein gebouwd. Dit plein heeft de ruimte van het Amsterdamse
Museumplein, de charme van het Piazza Del Campo in Siena, en de allure
van Potsdamer Platz in Berlijn. Kortom een plek waar mensen graag
verblijven.
Er is een museum, er zijn galerieën en ateliers en ook De Paviljoens
en Casla zijn hier onder gebracht. Met afwisselende exposities en
evenementen trekt het kunstenplein vele bezoekers en wordt Almere een
ware kunstenstad."
Voorlopig is Almere natuurlijk nog geen Rome! Maar deze montage laat
wel duidelijk zien waar het in Almere nog aan ontbreekt. We missen
culturele dragers waar Almere aan herkend wordt. Gelukkig gaan wij
daar de komende jaren flink verandering in brengen.
De sterke punten natuur en ruimte zijn te algemeen als identiteit voor
een steeds groter wordende stad. Het bestuur heeft dan ook de
duidelijke keuze gemaakt om een derde ´natuur´element veel meer uit te
buiten: het water. Ook daarin staan we niet alleen, zo blijkt uit een
van de inzendingen van mevrouw Prinssen:
mevrouw Prinssen - Groot, zilver gebouw in het water
"Almere is een kustplaats, aan drie zijden omringd door water, maar
twee van de drie haven en het Almeerderstrand liggen nog los van de
stad.
In 2030 zijn de stranden en havens opgenomen in de stadsbebouwing en
is Almere een stad met moderne spraakmakende architectuur.
Dit gebouw, met zijn metalen gevel, in het water geplaatst, is hier
een goed voorbeeld van ".
Prachtig. Genieten van water is universeel en blijvend. Wat dacht u
van Wonen op het water als volgende thema voor een
Bouwrai-tentoonstelling? Of één van de sponsors zijn van Sail 2005, de
raad mag daar in binnenkort over beslissen. Als Almere kunnen we een
moderne tegenhanger zijn van het historische zeilgebeuren.
Architectuur tenslotte is in Almere zeer sterk en onderscheidend. En
die levert voor Almere wel degelijk een paar iconen op, zoals uit dit
beeld van mevrouw Hesper ook blijkt.
7. Mevrouw Hesper. Modecentrum centraal, de grote schaal mag de kleine
niet verdrijven
"Almere moet in de ontwikkeling van de nieuwe stad niet toegeven aan
alleen maar grote malls en verkoopcentra die in New York, Tokyo en
hier precies hetzelfde zijn.
Daarmee krijg je geen individuele, herkenbare of identificeerbare
stad. Een stad moet ontstaan vanuit zichzelf en een overheid moet dat
laten gebeuren.
Grote steden worden belangrijk doordat ze iets eigens hebben. En dat
ontwikkel je alleen door het kleine toe te staan en met minder
regels."
Wat iconen worden, ontstaat in de loop der tijd. Maar we kunnen wel
proberen er enige invloed op uit te oefenen. Naarmate het
stadscentrum groter wordt, komt er vanzelf ruimte voor 't kleine. Ik
kom toch nog even terug op het water.
Onze provincie Flevoland is een voorbeeld van wat wij Nederlanders
allemaal met water vermogen. We hebben nieuw land op het water
herwonnen, maar waren nog wel bang voor haar kracht. Inmiddels
beseffen we dat er veel meer mogelijk is zonder in onveilige situaties
terecht te komen. En dat we daarbij vooral naar het IJmeer kijken, zal
u niet meer verbazen. Ik voorspel u: over 50 jaar stroomt water Almere
binnen en vormen Amsterdam en Almere een dubbelstad rondom het
verbindende water!
Deze week sprak het bedrijfsleven van Amsterdam én Flevoland zich via
beide Kamers van Koophandel uit voor een snelle aanleg van de
IJmeerverbinding. Flevoland stelt zelfs voor via voorfinanciering door
het bedrijfsleven de aanleg 10 jaar te versnellen. Onze schaalsprong
verdient een IJmeerverbinding. Regering, u bent aan zet!
Verbindingen zijn essentieel voor de ontwikkeling van de stad . De
provincie Flevoland is al jarenlang een krachtige pleitbezorger voor
een betere ontsluiting. Het verkeer is in de laatste Stadsenquête het
meest negatieve punt over Almere. Ook inzenders van Toekomst in beeld
hebben vele varianten over bereikbaarheid ingeleverd, waaronder dit
mooie voorbeeld van mijnheer van Luttervelt:
van Luttervelt, Golden gate brug
"We leven ineen tijdperk van mobiliteit. Er is een overdaad aan
pendelverkeer tussen het oude en het nieuwe land, dat voor de toekomst
van Almere om een oplossing vraagt. We willen af van de dagelijkse
filefrustraties. Vrij naar Cornelis Lely gezegd: een volk dat leeft,
bouwt aan zijn bereikbaarheid. Mijn Golden Gate Bridge, naast de
Hollandse brug gelegen, wordt het beeldmerkt voor Almere, zoals de
Erasmusbrug voor Rotterdam. Het wordt de poort naar Poort."
Velen van u ervaren dagelijks wat het betekent om in de file te staan.
Knooppunt Muiden is 6 plaatsen gestegen en staat nu in de file top 10
van Nederland. En zal ieder jaar hoger komen, omdat er steeds meer
druk vanuit Almere op de bestaande wegen komt. Het is geen louter
Almeers probleem, het oplossen van onze knelpunten helpt de hele
regio. Niet voor niets heeft de gehele regio in de derde
Noordvleugelconferentie gezamenlijk een visie uitgewerkt voor een
evenwichtige doorgroei in dit economisch belangrijke deel van
Nederland, inclusief de noodzakelijke infrastructuur.
Ook de maatschappelijke organisaties in Almere hebben hun stem laten
horen over de toekomst van de stad. Ze hebben verklaard dat ze actief
willen zijn bij de verdere ontwikkeling van de stad, op basis van
onderlinge afspraken. Ieders rol en verantwoordelijkheden gaan we
vastleggen in een af te sluiten Stadsakkoord. Ik ben trots op deze
betrokkenheid.
Van onze zijde kan ik dus concluderen dat er op basis van heldere
standpunten - een bereidheid is om mee te denken én te bouwen aan de
toekomst van onze stad. Het college, de bewoners, het maatschappelijk
middenveld, de regio, de gezamenlijke werkgroep die het
ontwikkelingsplan uitwerkt, allen hebben wij onze inzet geleverd. Het
wachten is op een duidelijk standpunt vanuit Den Haag.
Ik wil u tenslotte nog 2 mooie werkelijk futuristische verbeeldingen
van mijnheer de Vringer niet onthouden.
Mijnheer de Vringer, glazen stad
"Het gaat om twee fotos, die ik maakte bij een
architectuurtentoonstelling in Rotterdam.
Bij de glazen stad denk ik aan een stadshart van grote transparante
kantoor-, winkel- en woonblokken. Maar ook aan een transparante
Almeerse politiek. Het nieuwe stadshart moet zo weinig mogelijk
bestaan uit grote dichte bouwmassas.
Mijnheer de Vringer, bollen langs de snelweg De toekomst van de A6.
Bollen langs de snelweg, een ontwerp van Max Wan Architecture Urbanism
uit Rotterdam. Je kunt met de A6 zo veel meer doen, dan er alleen
kantoorgebouwen naast zetten. In de bollen wordt geleefd en als ze op
een smalle poot worden neergezet blijft het uitzicht op het landschap
van Almere bestaan ".
Misschien wat ouder in jaren, maar jong en betrokken van geest! Wat
heb ik genoten van alle creatieve inzendingen. Ik heb er nu maar een
paar kunnen laten zien, anderen zijn verwerkt in de expositie die u
in de B-passage kunt bekijken. Ieder beeld bevat een boodschap, een
signaal dat wij wel degelijk ter harte nemen. En ook kunt nog
reageren, graag zelfs!
Er is nog een andere expositie, die om vier uur officieel geopend
wordt. De expositie over de eerste beelden uit de campagne we
schrijven geschiedenis, elke dag. Ik nodig u er graag voor uit!
Ik sluit af met mijn eigen beeld voor de toekomst.
Annemarie Jorritsma met 2 babies op de arm
Nee, helaas nog geen eigen kleinkind.
Wij maken de stad niet alleen voor onszelf, maar ook voor hen.
Laten we vooral niet vergeten dat wij daar zelf de regie over voeren:
wij, u en ik, bepalen wat er in onze stad gebeurt en wij maken onze
samenleving. De toekomst ligt letterlijk in onze eigen handen.
Dank u voor uw aandacht.
Bonifatiusspeld
Dan mag ik nu overgaan tot een ander onderdeel van de jaarlijkse
traditie rondom het inluiden van het nieuwe jaar: het uitreiken van de
Bonifatiusspeld aan iemand die jarenlang zich voor onze samenleving
heeft ingezet. Ik ben zelf nog maar kort inwoner van Almere en zie
hoeveel in de loop der jaren door zovelen met liefde en moeite is
opgebouwd. De belangeloze inzet voor de medemens, voor de kinderen van
onze stad, is feitelijk onbetaalbaar. Toch zetten wij eens in het jaar
daarvoor iemand in het zonnetje en vandaag is dat .
Gemeente Almere