Ingezonden persbericht

Arbeidsmarkt voor arbeidsgehandicapten moeilijk toegankelijk

DEN HAAG, 20040112 -- Het is voor mensen met een arbeidshandicap moeilijk om aan het werk te komen en te blijven. Twee op de drie leidinggevenden zegt dat een arbeidsgehandicapte sollicitant, in vergelijking met een gelijk geschikte sollicitant zonder een handicap of beperking, veel minder kans heeft om aangenomen te worden. Ook arbeidsgehandicapten zelf schatten hun kansen veel lager in. Van de niet werkende arbeidsgehandicapten is driekwart van mening dat mensen met een arbeidshandicap een veel kleinere kans hebben om aangenomen te worden.


Als arbeidsgehandicapten wel worden aangenomen, blijkt de motivatie van de sollicitant een belangrijke rol te spelen. Ook op de werkplek zelf blijkt het voor een arbeidsgehandicapte werknemer moeilijk te zijn. Zo geeft een op de drie gezonde werknemers aan liever samen te werken met een gezonde collega dan met een collega met een handicap of beperking en zegt een kwart van de leidinggevenden dat het op hun afdeling niet mogelijk is samen te werken met arbeidsgehandicapten.

De mindere kansen voor mensen met een arbeidshandicap hangen aan de ene kant samen met de onzekerheid van leidinggevenden en collega's jegens mensen met een arbeidshandicap en aan de andere kant met de negatieve beeldvorming over deze groep. Hierbij spelen persoonlijke ervaringen een belangrijke rol. Chronisch zieke werknemers en werknemers met psychische klachten melden zich in de beleving van leidinggevenden vaker ziek dan 'gezonde' werknemers. Een veel kleiner deel (14%) van de leidinggevenden zegt dat dit voor lichamelijke gehandicapten het geval is. Werknemers met psychische klachten komen in de beeldvorming bij leidinggevenden ook het minst gunstig uit de bus wat betreft hun productiviteit. Ruim 40% van de leidinggevenden zegt dat deze groep werknemers minder productief zijn dan werknemers zonder deze klachten. Lichamelijk gehandicapten en chronisch zieken doen het beduidend beter in de beeldvorming met respectievelijk percentages van 17% en 21%. Dit vooroordeel wordt echter slechts ten dele gestaafd door de werkelijkheid. Uit andere studies blijkt namelijk dat werknemers met handicap of beperking niet minder productief zijn dan andere werknemers Studies naar het verzuimpercentage geven geen eenduidig beeld. Bij het afwijzen van arbeidsgehandicapten blijkt het verwachte hoger ziekteverzuim, de verwachte lagere productiviteit en de daarmee samenhangende financiële risico's in resp. 81%, 78% en 73% een rol te spelen. De regelingen die juist in het leven zijn geroepen om eventuele financiële risico's van het aannemen en het laten terugkeren van arbeidsgehandicapten weg te nemen, zoals artikel 29B van de ziektewet (no-risk polis), blijken slecht bekend bij leidinggevenden. De kennis van leidinggevenden op dit punt is de laatste jaren zelfs verslechterd. Leidinggevenden en collega's die arbeidsgehandicapten in hun directe omgeving hebben, staan positiever tegenover arbeidsgehandicapten als werknemer en collega als anderen. Dit blijkt uit een onderzoek dat eind 2003 is uitgevoerd door Research voor Beleid in opdracht van de Commissie het Werkend Perspectief onder 1300 leidinggevenden, werknemers en werkende en werkzoekende arbeidsgehandicapten en dat vandaag gepresenteerd wordt aan de heer A.J. de Geus, minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid.


Sollicitatie

Uit het onderzoek van Research voor Beleid blijkt dat 33% van deze niet-werkende arbeidsgehandicapten het afgelopen jaar gesolliciteerd heeft - 12% heeft zelfs meer dan 25 keer gesolliciteerd. De leidinggevenden van hun kant zeggen weinig te maken te krijgen met arbeidsgehandicapte sollicitanten. Ruim 57% zegt zelfs dat er bij hun organisatie nooit mensen met een handicap of chronische ziekte solliciteren.

Een meerderheid (69%) van de leidinggevenden vindt dat arbeidsgehandicapten meer kansen zouden moeten krijgen van werkgevers. Dat geldt dan echter vooral anderen. Een veel lager percentage (42%) is namelijk van mening dat er binnen hun eigen organisatie meer mogelijkheden moeten komen voor deze groep.

De beeldvorming en onzekerheid is voor een deel afhankelijk van persoonlijke ervaringen. Leidinggevenden en collega's die arbeidsgehandicapten in hun directe omgeving (gezin, familie) hebben, staan gemiddeld positiever tegenover arbeidsgehandicapten als medewerker of collega.

Uit de Monitor Arbeidsgehandicapten blijkt dat 49% van alle arbeidsgehandicapten deel uitmaakt van de werkzame beroepsbevolking tegen 66% van de niet-arbeidsgehandicapten.

Eerste Hulp bij Werk

Om wat te doen aan het lage kennisniveau, de houding van werkgevers en werknemers en de beeldvorming over arbeidsgehandicapten gaat de Commissie het Werkend Perspectief in het komende jaren tal van activiteiten ontwikkelen om de kansen voor deze groep op werk te vergroten en om middels goede voorbeelden te laten zien dat wel kan. Een belangrijk instrument daarbij wordt de website www.eerstehulpbijwerk.nl. die de commissie vandaag introduceert. Deze site is ook te bereiken via www.ehbw.nl. Via deze site is alle relevante informatie van ruim 200 niet-commerciële sites op het gebied van arbeid, sociale zekerheid, reïntegratie en ziekteverzuim, terug te vinden. Voor deze site werkt de commissie nauw samen met de grootste organisaties in het veld. Doel van de site is iedereen die een probleem heeft op het gebied van werk, gezondheid en inkomen, op weg te helpen bij het vinden van de juiste informatie om tot een oplossing van het gesignaleerde probleem te komen. Om aandacht voor deze site te vragen worden radiocommercials uitgezonden waarin o.a. Lodewijk de Waal (FNV), Loek Hermans (MKB), Jacques Schraven (VNO/NCW), Doekle Terpstra (CNV) en tal van anderen hun achterban informeren over het bestaan van deze site. Voor mensen die geen toegang tot internet hebben of er via internet niet uitkomen, is er een helpdesk beschikbaar. Deze helpdesk is dagelijks van 9 tot 9 uur bereikbaar via 0800 1151.

De Commissie het Werkend Perspectief is in 2003 ingesteld door de ministeries van Sociale Zaken en Werkgelegenheid en van Volksgezondheid, Welzijn en Sport en heeft als doel randvoorwaarden te creëren waardoor zoveel mogelijk mensen met een arbeidshandicap aan het werk kunnen komen of blijven. Onder arbeidsgehandicapten worden alle werknemers verstaan die door 'gezondheidsproblemen' niet aan het werk kunnen blijven en komen, zoals verstandelijk en lichamelijk gehandicapten, chronisch zieken en mensen met chronische lichamelijke klachten, psychische problemen of psychiatrische stoornissen.