Gemeente Bergen op Zoom


Schatvondst van Ribbensterrein onthult geheimen

foto:zilveren munt uit 1770 foto:gouden oorbellen

foto: pijpengarnituur foto: Tasbeugel
De schat die op 18 juni vorig jaar gevonden werd op het Ribbens-terrein, is onlangs door de restaurateur schoongemaakt en onderzocht op herkomst en ouderdom. Het gaat om een heel bijzondere vondst met een intrigerende achtergrond. De schat zelf bestaat uit 144 zilveren munten, waarvan de oudste uit 1599 dateert en de jongste uit 1793. De munten zaten waarschijnlijk in een koperen theepot, die helemaal verpulverd is. Behalve de munten waren er ook gouden sieraden: drie ringen, twee oorhangers, een broche en een halsketting met kruis. Die zaten waarschijnlijk in een grote beurs, waarvan de zilveren sluiting nog bewaard is gebleven. Verder zijn er nog vier zilveren schoengespen en een heel fraaie "necessaire", een soort van uitklapbaar garnituur.
De zilveren sieraden stammen uit de tweede helft van de 18de eeuw en zijn gemaakt in Schoonhoven, Doesburg en Amsterdam, door bekende zilversmeden. Het goud is gedeeltelijk uit Holland en gedeeltelijk uit Frankrijk afkomstig.
Dankzij archiefonderzoek kennen we nu ook de toenmalige eigenaar. De munten werden onder de vloer verstopt van een huisje, dat aan de tegenwoordige Rijtuigweg stond, recht tegenover het Groot Arsenaal. Daar woonde tussen 1799 en 1804 de weduwe "Zevenster". Dat was vermoedelijk Johanna van Eekeren, die getrouwd was geweest met Johannes Zevenster. Het zilveren "necessair" bevat een zegelstempel, voorzien van..... zeven sterren! Johannes had nog een huis in de binnenstad en diverse stukken landbouwgrond. Hij overleed in 1793, het jaar van de jongste munt. De muntschat is een mooi voorbeeld van een bijeengespaard kapitaal, misschien al door zijn vader vóór hem. Het is waarschijnlijk de inval van het Franse leger in de Nederlanden geweest, die de weduwvrouw ertoe bracht om haar kostbaarheden onder de vloer te verbergen. De herinnering aan de plunderingen van 1747 waren nog niet vervlogen. Maar waarom de schat nooit meer werd opgegraven, zal altijd een raadsel blijven.
Deze schatvondst, de tweede in de binnestad na de munten in de Kettingstraat van 1995, is illustratief voor de rijkdom van sommige laat-18de eeuwse stadsbewoners, die waarschijnlijk vanuit de noordelijke provincies naar Bergen op Zoom kwamen ten tijde van de wederopbouw na de verwoestingen van 1747. (M.Vermunt)