Levensloop is geen gelopen race!
15-01-2004
Op 14 oktober van het afgelopen jaar hebben sociale partners en het
kabinet het najaarsakkoord gesloten. Het kabinet was voornemens om met
ingang van 1 januari 2004 de fiscale faciliëring van vut en
prepensioen af te schaffen. Samen met de de invoering van een
levensloopregeling is dit voornemen uitgesteld.
Op 1 januari 2006 moet er een nieuw stelsel van fiscale faciliëring
van vut, prepensioen en levensloop ingaan. Het kabinet reserveert
hiervoor (te weinig!) financiële middelen. Sociale partners en kabinet
hebben tot 1 april 2004 de tijd om tot overeenstemming te komen over
de invulling van dit nieuwe stelsel en eventuele overgangsregelingen.
Het tweede jaar van loonmatiging is verbonden aan overeenstemming op
deze onderwerpen. Geen overeenstemming: geen loonmatiging!
CNV en levensloop
Al op 25 oktober 2001 werd de SER om advies gevraagd over een
levensloopregeling. De discussies die toen gevoerd werden hebben nooit
geleid tot verdere invulling van het levensloopbeleid. Het CNV heeft
sindsdien wel nagedacht over levensloop. Het CNV heeft zich tot nu toe
opgesteld als voorstander van een brede levensloopregeling. Deze
regeling moet:
de participatie van mensen bevorderen en mogelijk maken. Ook moet de
regeling mensen de mogelijkheid bieden en aansporen om hun talenten in
te zetten en te onderhouden.
Participatie in brede zin houdt in dat de regeling niet alleen tot
doel moet hebben om de arbeidsparticiaptie te bevorderen, maar dat de
regeling het ook mogelijk moet maken dat mensen bijvoorbeeld zorgtaken
makkelijk kunnen combineren met werken. Het gaat dus om
maatschappelijke participatie en het mogelijk maken dat mensen hun
maatschappelijke verantwoordelijkheid kunnen dragen! Natuurlijk geldt
hierbij dat het CNV eist dat de regeling niet alleen voor hoge
inkomens aantrekkelijk is, maar voor alle lagen in de
beroepsbevolking.
Waarom levensloop?
De reden waarom het kabinet gekomen is met levensloop en de reden
waarom levensloop gekoppeld wordt aan vervroegd uittreden, heeft alles
te maken met vergrijzing. Vergrijzing houdt in dat er steeds meer
ouderen (gepensioneerden) ten opzichte van het aantal werkenden komen.
Een relatief steeds kleinere groep werkenden moet financieel gezien
allerlei collectieve voorzieningen (waaronder gezondheidszorg) in
stand houden. Tenslotte heeft de vergrijzing tot gevolg dat de
beroepsbevolking kleiner wordt, waardoor er een tekort op de
arbeidsmarkt ontstaat. Dat lijkt vreemd omdat we nu juist te maken
hebben met een groeiende werkeloosheid. Toch zal op langere termijn
sprake zijn van een toenemend tekort aan arbeidskrachten. Bovendien
bestaat er bij veel werknemers het ideaal om eerder te stoppen met
werken. Hierdoor wordt het probleem van de vergrijzing extra voelbaar.
Levensloop heeft tot doel dat werknemers tijdens hun werkzame leven in
de drukste fase van hun leven toch beschikbaar blijven voor de
arbeidsmarkt. Bovendien worden zij op deze manier ontlast, waardoor
(zo is de bedoeling) zij langer beschikbaar blijven voor de
arbeidsmarkt. Levensloop en vervroegd uittreden hebben daarom alles
met elkaar te maken.
Levensloop voor jong en oud
Omdat levensloop iets anders is dan uitsluitend de mogelijkheid voor
vervroegd uittreden, kan deze regeling (mits goed vorgegeven) juist
ook voor jongeren heel aantrekkelijk zijn. De regeling kan de
mogelijkheden voor loopbaan- en carrièreplanning aanzienlijk doen
toenemen.
Hoe werkt levensloop?
Over hoe de levensloopregeling gaat werken is nu nog weinig te zeggen.
De onderhandelingen gaan nu pas beginnen... Zoals het er nu naar
uitziet is het de bedoeling dat werknemers een deel van hun brutoloon
kunnen sparen op een levenslooprekening. Mogelijk kan ook een
werkgeversdeel van de premie afgesproken worden. In ieder geval zal er
een fiscale faciliteit komen die het sparen op de levenslooprekening
aantrekkelijk maakt.
Werknemers kunnen het tegoed op verschillende manieren aanwenden. Bij
een brede vormgeving van de levensloopregeling kan gedacht worden aan
het aanwenden van het tegoed voor:
* Het oudergedeelte van de kinderopvang, exta thuiszorg of andere
zorgbehoeften.
* Scholing gericht op het verbeteren van de positie op de
arbeidsmarkt.
* De financiëring van de aankoop van de eerste woning.
* Aanvulling van het inkomen indien bij werkeloosheid of
arbeidsongeschiktheid men alleen recht heeft op een
bijstandsuitkering.
* Het aanvullen van het ouderdomspensioen indien dit nog niet
maximaal gespaard is, of als er na 65 jaar nog een saldo op de
levenslooprekening staat.
* Het aanwenden van het tegoed om voorafgaand aan het pensioen te
stoppen met werken (vervroegd uittreden).
De weergegeven bestedingsmogelijkheden zijn slechts mogelijkheden. Het
is dus maar zeer de vraag welke mogelijkheden werkelijk gerealiseerd
kunnen worden. Zoals eerder gezegd: de onderhandelingen gaan nu pas
beginnen.
Overgangsregelingen
Hoe de levensloopregeling eruit gaat zien (en of er sowieso wel
overeenstemming bereikt wordt over levensloop en vervroegd uittreden)
is nog maar zeer de vraag. Het is dan natuurlijk al helemaal lastig om
aan te geven hoe bijvoorbeeld overgangsregelingen eruit gaan zien. Dat
is vervelend, omdat veel werknemers tot voor kort het vooruitzicht
hadden dat zij over enkele jaren konden stoppen met werken. Zij vragen
zich terecht af of dit straks nog allemaal mogelijk zal zijn. CNV
Dienstenbond vindt daarom dat er goede overgangsregelingen moeten
komen. Zeker wanneer het vervroegd uittreden betreft, gaat het hier om
lange termijn planning van mensen. Het past de overheid daarom niet om
elke 4 jaar de regelgeving aan te passen. Wanneer het aanpassen van
regels dan echt nodig is, zijn goede (en langlopende)
overgangsregelingen geen overbodige luxe!
Uw mening
CNV Dienstenbond is benieuwd naar uw mening. Discussieer mee op het
forum en nodig ook anderen (vrienden en collegas) uit om ook hun
mening te geven in deze discussie!
Dienstenbond CNV