NIBUD
Zeventig procent allochtone huishoudens komt niet rond
Ruim 70 % van de allochtone huishoudens zegt moeite te hebben met
rondkomen. Bij Nederlanders in de grote steden ligt dit percentage op
37%. Ook bij het beheren van de financiën zijn er verschillen die het
NIBUD soms verontrustend vindt; vooral Turkse en Marokkaanse
huishoudens kiezen minder voor verzekeringen en sparen ook minder en
kopen veel vaker op afbetaling. Een opvallende gelijkenis met
Nederlandse huishoudens is weer de manier waarop thuis beslist wordt
over de financiën. In bijna drie kwart van de gevallen doen mannen en
vrouwen dat samen. Dit zijn enkele bevindingen uit het NIBUD onderzoek
naar de inkomsten, uitgaven en het financiële beheer van
Surinaams/Antilliaanse, Marokkaanse, Turkse, en een referentiegroep
van autochtone Nederlandse huishoudens.
INKOMEN
Turkse huishoudens meeste moeite met rondkomen
De onderzochte groepen denken verschillend over hun inkomen. Turkse
huishoudens zijn over het algemeen het minst tevreden. Ruim 80% van
deze groep zegt moeilijk rond te kunnen komen, tegen 71% van de
Marokkaanse, 63% van de Surinaamse en 37% van de autochtone
Nederlandse huishoudens in de grote steden. Opvallend zijn ook de
verschillen in bedragen die men aangeeft als minimum om van rond te
komen. Bij de Turkse huishoudens ligt dat op 1945 euro per maand. Dit
is een vrij hoog bedrag en bijna 80% van deze groep heeft per maand
dan ook minder te besteden. Zij komen gemiddeld 300 euro tekort. De
andere groepen denken met aanmerkelijk minder rond te kunnen komen;
Marokkanen zeggen 1660 euro nodig te hebben, Surinamers/Antilianen
1650 euro en de autochtone Nederlanders 1600 euro.
FINANCIEEL BEHEER
Man en vrouw beslissen samen over de financiën
Grote financiële beslissingen worden bij alle onderzochte groepen
meestal (ongeveer 75%) gezamenlijk door man en vrouw samen genomen.Bij
de autochtone groep en Marokkanen beslissen man en vrouw het vaakst
samen, maar bij deze groepen zie je ook meer duidelijke mannen en
vrouwen onderwerpen.
Vooral Turkse en Marokkaanse huishoudens minder verzekerd
De uitgaven aan ziektekosten verzekeringen zijn goed vergelijkbaar bij
alle onderzochte groepen. Voor andere verzekeringen lopen de keuzes
wel uiteen. Zo kiest maar de helft van de Turkse en Marokkaanse
gezinnen voor een inboedelverzekering tegen ruim 80% van de autochtone
Nederlanders. Ook kiezen deze eerstgenoemde groepen minder voor extra
pensioen- en arbeidsongeschiktheidverzekeringen dan de autochtone
Nederlanders.
Turkse en Marokkaanse huishoudens sparen het minst
Een vijfde van de Turkse huishoudens en eenderde van de Marokkaanse
huishoudens spaart. Dat is beduidend minder dan bij de andere twee
groepen waarvan ruim de helft spaart. Bij het reserveren voor de oude
dag zie je vrijwel hetzelfde beeld. Naast zelf sparen kopen de
autochtone Nederlanders en de Surinamers / Antillianen meer
lijfrentes, terwijl Turken en Marokkanen meer investeren in onroerend
goed in het land van herkomst. Een kwart van de Turken heeft overigens
ook onroerend goed in Nederland.
Turken lossen veel af per maand
Een kwart van de autochtone Nederlanders en Marokkanen heeft een
lening. Bij de Turken ligt dat op 30%, bij Surinamers en Antillianen
op 35%. De meeste leningen worden bij de bank afgesloten. Turken en
Marokkanen kloppen ook bij familie of vrienden aan (ongeveer 12,5%).
Opvallend is dat Turken een groot bedrag per maand aflossen: gemiddeld
370 euro tegen 230 euro bij Marokkanen, 120 euro bij Surinamers en 63
euro bij de autochtone groep. Het kan zijn dat Turken hogere leningen
hebben maar een verklaring kan ook zijn dat men zijn lening sneller
afbetaalt.
koop op afbetaling populair
Koop op afbetaling is populair bij allochtone huishoudens.Als
bijvoorbeeld de wasmachine stuk gaat zegt bijna 70% van de autochtone
Nederlanders zo een nieuwe te kunnen betalen. Bij de allochtone
groepen ligt het percentage beduidend lager: 40% van de Surinamers /
Antillianen kan dat, bijna 30% van de Marokkanen en 17% van de Turken.
Ongeveer 40% van de Turken en 30% van de Surinamers/Antillianen en
Marokkanen koopt een nieuwe op afbetaling. Ongeveer 30% van de Turken,
en 23% van de Marokkanen zouden hiervoor geld lenen.
Surinaams/Antilliaanse huishoudens vaker betalingsherinnering
Ruim een kwart van de Surinamers / Antillianen ontving het afgelopen
jaar een betalingsherinnering voor de huur, energie en/of de vaste
telefoon. Bij de andere groepen lagen de percentages iets lager. Voor
de mobiele telefoon ontving ongeveer 20% van de allochtone groepen een
herinnering tegen 10% van de autochtone Nederlanders. Ongeveer 9% van
de Surinamers / Antillianen en Turken, 6% van de Marokkanen en 3% van
de Nederlanders heeft het afgelopen jaar een deurwaarder aan de deur
heeft gehad.
Surinaams/Antiliaanse en autochtone kinderen krijgen vaker zakgeld
Ruim de helft van de autochtone Nederlandse en Surinaamse/Antiliaanse
kinderen krijgt regelmatig zak- en/of kleedgeld. Turkse en Marokkaanse
kinderen ligt het percentage op resp. 36% en 43% procent. Deze laatste
groepen krijgen wel weer iets vaker alleen kleedgeld dan de andere
groepen.
UITGAVEN
De tweede generatie allochtonen is minder gul voor familie in het
moederland
Ongeveer eenderde van de allochtone huishoudens stuurt geld naar het
moederland. Het ziet ernaar uit dat dit wel eens een aflopende zaak
zou kunnen zijn. Van de allochtonen die in Nederland zijn geboren
steunt namelijk nog slechts 12% de familie in het land van oorsprong.
Dit in vergelijking met 40% van diegenen die ouder waren dan 18 toen
zij naar Nederland kwamen. Ook sturen de jongeren veel minder geld,
gemiddeld 30 euro terwijl de ouderen 105 euro per maand sturen.
Marokkaanse huishoudens hebben laagste woonlasten
Van de allochtone huishoudens heeft gemiddeld 13% een eigen woning.
Bij autochtone Nederlanders in de steden ligt het huizenbezit op 40%.
Marokkanen hebben met ruim 8 % het minst vaak een eigen huis. De
huurprijzen die zij vervolgens betalen voor hun woning liggen met ruim
370 euro per maand het laagst. Autochtonen hebben de duurste
huurhuizen, zij betalen gemiddeld ruim 480 euro.
Kinderopvang moet het hebben van de autochtone Nederlander
Kinderopvang kost de autochtone Nederlander gemiddeld zo'n 390 euro
per maand. Turkse gezinnen geven hier maar iets meer dan 30 euro per
maand uit. Marokkaanse en Surinaams/Antilliaanse gezinnen geven zo'n
100 euro per maand uit aan opvang voor hun kroost.
Zelfde uitgaven telefoon; allochtone huishoudens besteden meer aan de
mobiel
De totale telefoonkosten van de onderzochte groepen liggen ongeveer
even hoog. Alleen de Marokkaanse huishoudens geven met 120 euro per
maand minder uit dan de andere groepen waar het bedrag rond de 140
euro ligt. De verdeling tussen de mobiele telefoon en de vaste
telefoon loopt meer uiteen. De allochtone groepen geven gemiddeld 60
euro en de autochtone Nederlanders geven 35 euro uit aan de mobiele
telefoon.
Surinamers / Antillianen geven weinig uit aan recreatie
De groep Surinamers / Antillianen geeft het minst uit aan recreatie.
Zij geven net als de andere allochtone groepen ook minder uit aan
vakantie dan de autochtone Nederlanders. Maar daar staat tegenover dat
de allochtone groepen daarnaast nog hun moederland bezoeken. Turken en
Marokkanen gaan het vaakst naar het moederland van hen is meer dan
driekwart de afgelopen drie jaar een of meer keer geweest.
Surinamers/Antilianen en Marokkanen zuinig in de supermarkt
Surinamers / Antillianen besteden per maand gemiddeld 455 euro en
Marokkanen 485 euro aan boodschappen. Bij Turken en autochtone
Nederlanders ligt dat bedrag met resp. 575 en 660 euro beduidend
hoger. Vrijwel iedereen doet boodschappen in de supermarkt. Daarnaast
is het opvallend dat Nederlanders graag bij allochtone marktkramen
kopen terwijl allochtonen juist vaak bij Nederlandse marktkramen
boodschappen doen.
VOORLICHTING
Allochtone huishoudens zoeken iets vaker informatie
Alle groepen hebben behoefte aan voorlichting over financiële zaken.
Turkse en Marokkaanse huishoudens zoeken relatief het vaakst naar
informatie. Zij hebben vooral vragen over schoolkosten, belasting en
kwijtschelding. Opvallend is dat alle groepen informatie zoeken bij de
gemeente, banken en verzekeraars. Turkse en Marokkaanse huishoudens
stappen daarnaast vaak naar familie of kennissen.
Voorlichting NIBUD: zelfde boodschap andere verpakking
Het NIBUD geeft geen aparte voorlichting aan verschillende
bevolkingsgroepen. Het instituut is van plan dit nu wel te gaan doen.
De boodschap is voor iedereen hetzelfde: denk aan zak- en kleedgeld,
aan gevaren van lenen en kopen op afbetaling, het belang van
verzekeringen, het bijhouden van de uitgaven etc. Maar de boodschap
moet natuurlijk wel overkomen en aansluiten bij de beleving van de
doelgroep. Daarom moeten er andere accenten gelegd worden. Bovendien
moet naar kanalen gezocht worden om de groepen te bereiken. In eerste
instantie denkt het instituut aan de media. Samen met FORUM (het
Instituut voor Multiculturele Ontwikkeling) wil het NIBUD uitzoeken
welke media het meest geschikt zijn om de voorlichting bij de
doelgroep te brengen.
Het rapport
In de loop van 2003 heeft Bureau Veldkamp in opdracht van het NIBUD
ruim duizend huishoudens geïnterviewd op basis van een door het NIBUD
opgestelde vragenlijst. De geïnterviewden waren Surinaams/Antilliaanse
(226), Turkse (267), Marokkaanse (277) en autochtone (260) huishoudens
in de vier grote steden en Eindhoven en Enschede. De steekproef is
representatief en is tot stand gekomen op basis van de geografische
spreiding van allochtonen in Nederland. Tijdens het congres Geld en
besteding, bestedingsgedrag in verschillende culturen in de Reehorst
in Ede op donderdag 22 januari a.s. wordt het rapport uitgebreid
besproken. Het rapport is vanaf vrijdag 16 januari a.s. te downloaden
van www.nibud.nl