Inspectie voor de Gezondheidszorg



---
Terug

Vrijdag 16 januari 2004

IGZ: UITVOERING WET BOPZ VEREIST MEER AANDACHT

De overheid en zorgaanbieders moeten meer aandacht geven aan de (randvoorwaarden voor de) naleving van wet- en regelgeving op het gebied van Wet bijzondere opnemingen in psychiatrische ziekenhuizen. Dit betreft zowel de bouwkundige en functionele staat van de separeer- en afzoinmderingsruimten in de gehandicaptenzorg, de invulling van de huisregels, de dwangpreventie en de toekenning van het verlof onder voorwaarden. Dit concludeert de Inspectie voor de Gezondheidszorg uit vier onderzoeken op het terrein van de Wet bijzondere opnemingen in psychiatrische ziekenhuizen.

Uit het onderzoek naar huisregels in instellingen blijkt dat de rechtspositie van patiënten nog steeds te veel beperkt wordt. Dit geldt in sterke mate voor instellingen voor verstandelijk gehandicapten; de GGZ-sector heeft een modelreglement dat goed functioneert. Regels voor vrijheidsbeperking van individuele patiënten worden onvoldoende nageleefd. Soms worden strenge huisregels opgesteld vanwege het gedrag van een enkele patiënt. Dit vindt de inspectie niet toelaatbaar. De inspectie verwacht van Arcares en de Vereniging Gehandicaptenzorg Nederland (VGN) dat zij op korte termijn een modelreglement voor huisregels opstellen.

Het is in de geest van de Wet Bopz dat instellingen er alles aan doen om toepassing van dwangmaatregelen te voorkomen. De inspectie heeft onderzocht in hoeverre dwangpreventie deel uitmaakt van het Bopz-beleid en hoe hier in de praktijk mee omgegaan wordt. Hier wordt weinig aandacht aan besteedt. De inspectie vindt dat hier verandering in moet komen, en zal dit aspect ook betrekken bij haar toezicht. Dwang blijkt veel minder nodig te zijn als de zorg goed is afgestemd op de individuele zorgbehoeften van patiënten.

Patiënten die gedwongen opgenomen zijn in een Bopz-aangemerkte instelling, wordt soms ontslag onder voorwaarden verleend. De inspectie heeft de praktijk van het voorwaardelijk ontslag getoetst. Een grote verantwoordelijkheid is weggelegd voor de geneesheer-directeur. Omdat de wettelijke bepalingen moeten zorgen voor uniformiteit in de behandeling van patiënten vindt de inspectie het zorgelijk dat geneesheer-directeuren veel taken mandateren, terwijl dwingende bepalingen niet worden nageleefd. Ook schiet de voorlichting aan patiënten over hun rechten en plichten bij voorwaardelijk ontslag tekort. De inspectie vraagt de Minister de invulling van de verantwoordelijkheid van de geneesheer-directeur opnieuw te bezien, nu blijkt dat er een grote discrepantie is tussen de wet en de praktijk.

De inspectie heeft de bouwkundige en functionele staat onderzocht van afzonderings- en separeerkamers in instellingen voor verstandelijk gehandicapten. De afzonderingskamers zijn te klein en vaak onveilig. Daarentegen voldoen inmiddels bijna alle separeerkamers aan de eisen van het College bouw ziekenhuisvoorzieningen. Hieraan heeft zeker bijgedragen dat de inspectie haar fiat moet geven bij de (ver)bouw van separeerkamers. De inspectie wil daarom eenzelfde rol krijgen bij de (ver)bouw van afzonderingskamers. Daarnaast moeten hiervoor meer gedetailleerde richtlijnen worden opgesteld door de koepel en het College bouw ziekenhuisvoorzieningen.

U kunt hier het rapport downloaden.