Inspectie voor de Gezondheidszorg
---
Terug
Vrijdag 16 januari 2004
IGZ: UITVOERING WET BOPZ VEREIST MEER AANDACHT
De overheid en zorgaanbieders moeten meer aandacht geven aan de
(randvoorwaarden voor de) naleving van wet- en regelgeving op het
gebied van Wet bijzondere opnemingen in psychiatrische ziekenhuizen.
Dit betreft zowel de bouwkundige en functionele staat van de separeer-
en afzoinmderingsruimten in de gehandicaptenzorg, de invulling van de
huisregels, de dwangpreventie en de toekenning van het verlof onder
voorwaarden. Dit concludeert de Inspectie voor de Gezondheidszorg uit
vier onderzoeken op het terrein van de Wet bijzondere opnemingen in
psychiatrische ziekenhuizen.
Uit het onderzoek naar huisregels in instellingen blijkt dat de
rechtspositie van patiënten nog steeds te veel beperkt wordt. Dit
geldt in sterke mate voor instellingen voor verstandelijk
gehandicapten; de GGZ-sector heeft een modelreglement dat goed
functioneert. Regels voor vrijheidsbeperking van individuele patiënten
worden onvoldoende nageleefd. Soms worden strenge huisregels opgesteld
vanwege het gedrag van een enkele patiënt. Dit vindt de inspectie niet
toelaatbaar. De inspectie verwacht van Arcares en de Vereniging
Gehandicaptenzorg Nederland (VGN) dat zij op korte termijn een
modelreglement voor huisregels opstellen.
Het is in de geest van de Wet Bopz dat instellingen er alles aan doen
om toepassing van dwangmaatregelen te voorkomen. De inspectie heeft
onderzocht in hoeverre dwangpreventie deel uitmaakt van het
Bopz-beleid en hoe hier in de praktijk mee omgegaan wordt. Hier wordt
weinig aandacht aan besteedt. De inspectie vindt dat hier verandering
in moet komen, en zal dit aspect ook betrekken bij haar toezicht.
Dwang blijkt veel minder nodig te zijn als de zorg goed is afgestemd
op de individuele zorgbehoeften van patiënten.
Patiënten die gedwongen opgenomen zijn in een Bopz-aangemerkte
instelling, wordt soms ontslag onder voorwaarden verleend. De
inspectie heeft de praktijk van het voorwaardelijk ontslag getoetst.
Een grote verantwoordelijkheid is weggelegd voor de
geneesheer-directeur. Omdat de wettelijke bepalingen moeten zorgen
voor uniformiteit in de behandeling van patiënten vindt de inspectie
het zorgelijk dat geneesheer-directeuren veel taken mandateren,
terwijl dwingende bepalingen niet worden nageleefd. Ook schiet de
voorlichting aan patiënten over hun rechten en plichten bij
voorwaardelijk ontslag tekort.
De inspectie vraagt de Minister de invulling van de
verantwoordelijkheid van de geneesheer-directeur opnieuw te bezien, nu
blijkt dat er een grote discrepantie is tussen de wet en de praktijk.
De inspectie heeft de bouwkundige en functionele staat onderzocht van
afzonderings- en separeerkamers in instellingen voor verstandelijk
gehandicapten. De afzonderingskamers zijn te klein en vaak onveilig.
Daarentegen voldoen inmiddels bijna alle separeerkamers aan de eisen
van het College bouw ziekenhuisvoorzieningen. Hieraan heeft zeker
bijgedragen dat de inspectie haar fiat moet geven bij de (ver)bouw van
separeerkamers. De inspectie wil daarom eenzelfde rol krijgen bij de
(ver)bouw van afzonderingskamers. Daarnaast moeten hiervoor meer
gedetailleerde richtlijnen worden opgesteld door de koepel en het
College bouw ziekenhuisvoorzieningen.
U kunt hier het rapport downloaden.