Ingezonden persbericht
Literair café Jambe verhuist van Hotel de Plataan naar Café Royal
Wij begroeten u graag:
Zondag 18 januari 14.00 uur
in onze nieuwe lokatie:
Café-Rest. Royal
Voldersgracht 10
2611 ET Delft
Wij bieden u deze middag een bijzonder speciaal programma rond
de Zuid-Afrikaanse dichteres Ingrid Jonker
Uitvoerenden:
Marietta van Attekum, samenstelling, vertelling, zang
Frans Smit, composities, piano, accordeon
Holger de Bruin, arrangementen, klarinet, saxofoon, keyboard, piano
Met in het voorprogramma:
Storytelling door Lisy Pires
En een Open Podium voor 3 mensen uit het publiek
Toegang ¤ 4,-
Kijk voor meer informatie over de dichters en muzikanten op onze website:
http://www.jambedelft.com
Dit bericht werd u gestuurd door:
Stichting Jambe Delft
info@jambedelft.com
tel. 010 59 171 87
mob. 06 143 55 433
Wilt u geen informatie meer van Literaire Stichting Jambe Delft ontvangen,
Stuur dan een reply met als onderwerp: e-mailadres verwijderen
Over de makers van "Bitterbessie Dagbreek":
Geïnspireerd op het boek "Ik herhaal je", door Henk van Woerden, met vertalingen van Gerrit Komrij heeft 'Stichting Bewolkte Zondag' een muziekprogramma gemaakt over leven en werk van deze gepassioneerde dichteres. Geleid door 'wonderlijk passende' muziek, wordt de toehoorder al snel haar zangerige klankwereld binnengeleid. Tegen de achtergrond van een boeiende mengeling van het persoonlijke en het politieke komen haar gedichten extra tot hun recht. Tussendoor passeren belangrijke Afrikaanse schrijvers van nu de revue en wordt een literaire wereld geopend, die te lang gesloten is geweest. "Bitterbessie Dagbreek" is een klankrijk genoegen, een intense en inspirerende ervaring.
Het op muziek zetten van gedichten is een vak apart.
Frans Smit ('49) bezit daartoe een uitzonderlijk talent. Hij maakte de composities voor de Ingrid-Jonkerliederen. Eerder zette hij teksten op muziek van Slauerhof, Elsschot, Bloem, Yeats en anderen. Frans speelt piano en accordeon. Hij heeft een zwak voor Ierse en Griekse volkmuziek, en speelde o.a. de in de Griekse muziekgroep "Ta Tsokara". Frans is daarnaast bestuurslid van de Stichting Volksmuziek Nederland.
Holger de Bruin ('50) is full-time musicus, in diverse stijlen. Hij arrangeert, bewerkt en componeert en doet niets liever dan zoveel mogelijk instrumenten bespelen. Hij verdiende zijn sporen zowel in de jazz , in de volks- als in de popmuziek, speelde met Han Bennink, Gijs Hendriks, Dick de Graaf en vele anderen. Momenteel treedt hij op met o.a. Joseph Custers. Holger heeft zijn hart verpand aan "Bitterbessie" en hoopt nog meer van dergelijke poëtische projecten te gaan doen.
Mariette van Attekum ('55) is de drijvende kracht achter dit project. Gegrepen door de poëzie van Ingrid Jonker heeft zij een programma samengesteld waarin de gedichten zoveel mogelijk tot hun recht komen. Zij vertelt, draagt voor en zingt. Mariette is van huis uit letterkundige en psycholoog. Zij schrijft en zingt.
Poëzie & biografie zijn een kolfje naar haar hand. Eerder zong zij bij de Griekse muziekgroep "Ta Tsokara".
---
INGRID JONKER was een Zuid-Afrikaanse dichteres (1933-1965) die een 'klein maar wonderschoon oeuvre' heeft nagelaten.
Haar gedichten onderscheiden zich door een grote helderheid, beeldenrijkdom en muzikaliteit. Ze werd de dichteres van het 'kaalvoetvers' genoemd.
Toen Nelson Mandela bij zijn ambtsaanvaarding in 1994 een gedicht van haar citeerde kwam zij opnieuw in de belangstelling te staan.
In ons land werd zij vooral bekend door het boek 'Ik herhaal je', bestaand uit een biografie door Henk van Woerden en de vertaling van haar gedichten door Gerrit Komrij. (uitgeverij Podium, 2000, inmiddels 5e druk ).
De VPRO zond in oktober 2001 een documentaire uit over het leven van Ingrid Jonker ('Korreltjie niks is my dood') door Saskia van Schaik en Henk van Woerden. De belangstelling hiervoor was groot en de film werd bekroond.
BITTERBESSIE DAGBREEK
een zangvertelling over Ingrid Jonker is een middag vullend programma, waarin verteld wordt over leven en werk van deze 'weerloze, koppige, uitdagende en moedige' dichteres. Verhaal en gedichten worden afgewisseld met muziek en tot chanson bewerkte poëzie van Ingrid Jonker.
Reacties uit het publiek:
'Intens'
'Verrassend'
'Prachtige muziek'
'Boeiend door de unieke combinatie van verhaal, poëzie, muziek en vormgeving'
'Grote zeggingskracht'
'Een verademing in deze tijd van vluchtigheid'
'Het bleef me nog lang bezighouden'
'Mij zijn echt de ogen en oren geopend voor deze dichteres'
'Heel inspirerend en vernieuwend'
'Ouderwetse diepgang'
Bitterbessie Dagbreek is een productie van:
Bewolkte Zondag, werkgroep voor poëzie en muziek.
Voor informatie en boekingen: tel. 0343- 533933.
E-mail: bewolktezondag@planet.nl
---
Artikelen over Ingrid Jonker uit het Algemeen Dagblad door Jan Robbemond
Algemeen Dagblad van 24-10-2001
TOT LEVEN GEWEKT DOOR MANDELA
31 Jaar pas was de Zuid-Afrikaanse dichter Ingrid Jonker toen ze zelfmoord pleegde. Toch leeft ze voort, door Nelson Mandela, Gerrit Komrij en haar vrienden die haar in de documentaire Korreltjie niks is my dood eren.
`Ik kan niet beter, ik kan niet meer', schrijft de Zuid-Afrikaanse dichter Ingrid Jonker. Kort daarna, in de nacht van 18 op 19 juli 1965, maakt zij een eind aan haar leven door de zee in te lopen bij Drieankerbaai, nabij Kaapstad.
De 31-jarige begaafde dichter laat een klein, maar aangrijpend oeuvre na en een dochtertje, Simone, uit haar kortstondige huwelijk met de veel oudere dichter Pieter Venter.
Haar vriend Breyten Breytenbach geeft in de ontroerende documentaire Korreltjie niks is my dood van Saskia van Schaik en Henk van Woerden precies aan waarom deze wonderlijke, gepassioneerde en rijk getalenteerde vrouw zo jong een einde aan haar leven maakte.
'In het Zuid-Afrika van toen heerste, net als nu nog altijd, een morele schizofrenie. Er is een sociale hel in een fysiek paradijs. Je kunt er als individu niks aan doen, er alleen stuk aan gaan. Zij is er stuk aan gegaan.'
Ingrid Jonker raakte in de vergetelheid totdat Nelson Mandela een gedicht van haar voorlas tijdens zijn eerste optreden in 1994 als president in het Zuid-Afrikaanse parlement. Met zijn voordracht van 'Het kind dat doodgeschoten is door soldaten bij Nyanga' wekte Mandela deze bijzondere dichter weer tot leven. Het gedicht verhaalt van de opstand van de zwarte bevolking tegen de pasjeswetten van Verwoerd in 1960. Daarbij werden in Sharpeville tientallen mensen doodgeschoten, onder wie de anderhalf jaar oude Wilberforce Mosuli Minjathi, in de armen van zijn moeder.
Mandela droeg met het voorlezen van dit gedicht bij aan de invulling van de regenboognatie, het ideaal van aartsbisschop Tutu die vindt dat daders en slachtoffers van het gruwelijke apartheidsregime zich met elkaar moeten verzoenen. Tegelijkertijd toonde Mandela met zijn keus voor een gedicht van een blanke Afrikaner vrouw in de taal van de apartheid een feilloos gevoel
voor kwaliteit.
Het werk van Ingrid Jonker is herontdekt. In Nederland is een bloemlezing verschenen onder de titel `Ik herhaal je' in een vertaling van Gerrit Komrij. Het nawoord van Henk van Woerden, `De dag kent een smalle schaduw', is een veelbelovende aanzet voor de biografie waaraan hij werkt.
De zelfmoord van Ingrid Jonker creëerde een mythe rond haar leven en haar werk. Van Schaik en Van Woerden vervaardigden een filmisch mozaïek waaruit een helder beeld opduikt van een verscheurd leven in een verscheurd land.
De documentaire kent talrijke bijzondere momenten.
Antjie Krog, in zekere zin Jonkers opvolgster, vertelt waarom de poëzie zo bijzonder is; een vrouw die over politiek praat in de taal van de kleurlingen, en dat in die tijd, tijdens de donkerste dagen van de apartheid.
De schrijver André Brink vertelt, wat hij nooit eerder heeft willen doen, over zijn stormachtige relatie met Ingrid, over haar complexe persoonlijkheid die de verhouding afwisselend tot een hel en een hemel maakte.
Ingrids dochter Simone onthult dat Mandela haar met het lezen van `Het kind' eigenlijk haar moeder heeft teruggegeven. Zij geeft haar vroegste herinneringen aan haar moeder prijs, met achter haar haar luisterende dochter.
En opeens is er de stem van Ingrid Jonker die het gedicht voorleest waaraan de documentaire zijn titel ontleent. Dichter/schrijver Breyten Breytenbach vertelt over de psychische crisis waarin Jonker in Parijs belandde.
De verstoorde verhouding met haar vader Abraham Jonker, mislukt schrijver en conservatief politicus die verantwoordelijk was voor de censuurwet die ook het werk van zijn dochter bedreigde, was de oorzaak van veel van Ingrids problemen. Zij zocht, vurig en hartstochtelijk, ook in haar minnaars haar vader, zij ging dichten voor hem, maar Abraham wees haar af.
Toen hem werd verteld dat zijn dochter de verdrinkingsdood had gezocht, zei hij: 'Ze mogen haar van mij teruggooien in zee.'
Aan het eind van de documentaire bezoekt de dichter Sandile Dikeni de zuster van `Het kind', wiens Xhosa-naam Mosuli trooster betekent. De vrouw hoort voor het eerst van het gedicht en het optreden van Mandela, en leest het bewogen voor in haar eigen taal. Dit grijpt Dikeni zo aan, dat hij huilend uit het blikveld van de camera stapt. Het is een onverwacht maar indrukwekkend
slotakkoord van een documentaire over de onafwendbare maar ongelooflijke verspilling van een mooi leven en een wonderlijk talent, zoals Breyten Breytenbach het omschrijft.
Het uur van de wolf, vanavond 20.30, Ned 3
Op het label VPRO Eigenwijs is een cd verschenen met 14 gedichten, voorgedragen door Ingrid Jonker e.a. Te verkrijgen bij de VPRO, f14,50.
Op dit artikel berust copyright! © 2001 Algemeen Dagblad
---
Algemeen Dagblad van 04-08-2000
boeken recensie door Jan Robbemond
ONTROEREND EERBETOON AAN INGRID JONKER
OP 23 mei 1994 citeerde de eerste zwarte president van Zuid-Afrika, Nelson Mandela, in zijn rede bij de opening van het eerste democratisch gekozen parlement een gedicht van een blanke Afrikaanstalige dichteres, Ingrid Jonker.
Het gedicht Het kind dat doodgeschoten is door soldaten bij Nyanga werd in 1963 geschreven als een aanklacht tegen het doodschieten van zwarte kinderen in de Kaapse wijk Langa. Tegelijkertijd was het een visioen van een wereld waarin kinderen zich vrij en ongehinderd door grenzen kunnen bewegen.
Bijna 30 jaar nadat Ingrid Jonker op 31-jarige leeftijd in de zee bij Drieankerbaai, bij Kaapstad, zelfmoord had gepleegd, stimuleerde Mandela de belangstelling voor haar gedichten. `In de donkere dagen toen alles verloren leek in ons land, toen velen weigerden om haar heldere stem te horen, beroofde ze zichzelf van het leven', aldus Mandela.
De poëzie van Ingrid Jonker gaat over haar vergeefse zoektocht naar liefde, geluk en erkenning. Gerrit Komrij selecteerde uit haar kleine oeuvre Ik herhaal je en Henk van Woerden schreef er een levensschets bij van Ingrid Jonker met de titel De dag heeft een smalle schaduw.
De prachtige vertaling van Komrij en de meeslepende aanzet tot een biografie van Van Woerden maken Ik herhaal je tot een bijzonder boek en een ontroerend eerbetoon aan deze jonggestorven dichteres, die een tragisch leven leidde.
In het gedicht Ontvluchting blikt Ingrid Jonker als het ware vooruit op haar dood: `Mijn lijk ligt uitgespoeld in wier en gras/ op al de plekken waar ik met je was.' Uiteindelijk bleek de jonge dichteres niet opgewassen tegen de harde werkelijkheid van het leven. Zij raakte psychisch in het ongerede en zocht uiteindelijk verlossing in de armen van haar grote liefde, de zee.
Ingrid Jonker: Ik herhaal je. Vert.: Gerrit Komrij. Nawoord Henk van Woerden. Podium, 220 blz., f45. ISBN9057590832.