Vrijblijvendheid was en is het grootste probleem
Integratierapport bewijst noodzaak actiever overheidsbeleid
19-01-2004 * "De conclusies van het integratierapport bieden voldoende aanknopingspunten om lessen te trekken uit het verleden en beter beleid op de rails te zetten," stelt SP-leider Jan Marijnissen, wiens motie aanleiding was voor het onderzoek. "Het is nu aan de Tweede Kamer om door te zetten. Voor zowel allochtonen, autochtonen als de overheid geldt: de tijd van vrijblijvendheid is nu echt voorbij."
Jan Marijnissen De noodzaak van het leren van Nederlands en van de geschreven en ongeschreven regels van de samenleving, de wenselijkheid van gemengde wijken en gemengde scholen zijn voor de SP de kern van het rapport van de commissie onderzoek integratiebeleid. Vooral de vrijblijvendheid wat betreft de inburgering en de achteloosheid waarmee de groeiende segregatie lange tijd werd geaccepteerd, waren de grote manco's van het integratiebeleid van de afgelopen 30 jaar.
De inburgering werd verwaarloosd en de tegenstelling wij-zij gevoed door het ten onrechte gehanteerde motto: integratie met behoud van eigen cultuur. Gesegregeerde wijken en scholen tonen na 30 jaar vrijblijvendheid de noodzaak van een niet-vrijblijvende aanpak. Het Rijk wilde niets doen om concentratiewijken te voorkomen. Gemeentelijke spreidingsvoorstellen waren onbespreekbaar, signalen van buurtbewoners over samenlevingsproblemen werden genegeerd. De commissie constateert dat de politiek te weinig oog heeft gehad voor de alledaagse problemen op wijkniveau, waarmee de autochtone bevolking te maken kreeg bij komst van grote groepen migranten die geen Nederlands spraken en andere gewoonten hadden. Vooral arme wijken kregen hiermee te maken.
Marijnissen: "Deze conclusie kan je ook zien als eerherstel voor de mensen in die wijken van wie te lang te veel gevraagd is, en die als ze aan de bel trokken, te vaak zijn afgeschilderd als zeurpiet en intolerant, of zelfs als racist. De commissie concludeert terecht dat overlast in wijken moet worden aangepakt en dat `samen wonen' te prefereren valt boven `apart'. Sloop in concentratiewijken moet elders gecompenseerd worden. Dat gebeurt nu niet, wat zorgt voor het opjagen van mensen door de sloopwijken."
De aanbeveling van de commissie dat segregatie in het onderwijs moet worden bestreden en gemeenten met scholen hierover niet-vrijblijvende afspraken moeten maken, moet snel uitgevoerd worden. De SP steunt ook van harte de aanbeveling om in het onderwijs meer aandacht te besteden aan het overdragen van kernwaarden, samenlevingsopbouw en geschiedenis.
Het valt de overheid zwaar aan te rekenen dat zij pas sinds 1995 inburgeringcursussen aanbiedt. Tot die tijd werd het leren van de Nederlandse taal en gewoonten verwaarloosd. Gastarbeiders en hun gezinnen werden door de overheid aan hun lot overgelaten en moesten het hebben van burenhulp en betrokken vrijwilligers. Maar ook nu nog laat de inburgering ernstig te wensen over. De commissie concludeert terecht dat de noodzaak van het leren van Nederlands lang onderschat is en het rendement van de inburgeringcursussen nog te laag is. Marijnissen: "Deze erkenning moet er toe leiden dat er nu echt iets gedaan wordt aan taal. Juist voor de overheid is vrijblijvendheid geen optie meer. Er moeten laagdrempelige taalscholen in de wijken komen en een fatsoenlijk aanbod op TV. Wachtlijsten moeten weg en de kwaliteit moet omhoog. Dat strookt niet met de fikse bezuiniging van Balkenende II op de inburgering. Hopelijk ziet de Kamer dat in, nu haar eigen commissie die conclusie onvermijdelijk maakt."
De voorstellen van de SP voor beter beleid zijn:
1. tegengaan witte en zwarte scholen, tegengaan witte en zwarte wijken
2. meer aandacht voor het leren van de taal, eigen maken van de hier geldende waarden en de normen: voor nieuw- én oudkomers, te beginnen in het land van herkomst
3. terugdraaien van veel nieuwlichterij in het onderwijs, het onderwijs moet kleinschaliger, vooral het VMBO, niet van school zonder diploma
4. aanpak van woningnood, overlast, verloedering en criminaliteit