D66

Werk en onderwijs zijn sleutel tot integratie

Vreemdelingen- en integratiebeleid

Ursie Lambrechts

19-01-2004 - Er gaapt een groot gat tussen de goede analyse van de Commissie-Blok en haar erg voorzichtige aanbevelingen. De commissie stelt onomwonden dat artikel 23 van de grondwet de integratie belemmert, maar stelt niet voor de onderwijsvrijheid te moderniseren. Huwelijksmigratie blijft een belangrijk obstakel bij de integratie van tweede en derde generatie allochtonen, maar Blok stelt geen maatregelen voor om deze te ontmoedigen. Daarnaast vindt D66 de discussie over de Nederlandse normen en waarden opvallend afwezig in het rapport.

Werk en onderwijs zijn volgens de Democraten de best werkende instrumenten tot integratie. D66 herhaalt haar pleidooi om van alle nieuwkomers in Nederland te eisen dat zij in staat zijn deel te nemen aan de arbeidsmarkt.

Arbeidsmarkt

Elke nieuwe migrant moet wat D66 betreft kunnen aantonen dat hij of zij in staat is deel te nemen aan de arbeidsmarkt. Dit is in lijn met de Nederlandse norm dat elke man of vrouw als zelfstandig individu deel uitmaakt van de samenleving en in staat moet zijn op eigen benen te staan. Slechts een derde van de huwelijksmigranten beschikt op dit moment over zon startkwalificatie. D66 heeft dit vorig jaar in de motie-Lambrechts voorgesteld; het voorstel is inmiddels ook door andere partijen omarmd.

Onderwijs

Zwarte scholen zijn in sommige grote steden onvermijdelijk. Daarom is het belangrijk het onderscheid te maken tussen zwarte en mono-etnische scholen. Juist eenzijdig samengestelde scholen met alleen Turken of Marokkaanse leerlingen een probleem. Deze mono-etnische scholen zijn wel degelijk vermijdbaar. Uit de analyse van de commissie blijkt dat de vrijheid van onderwijs in haar huidige vorm de integratie belemmert. De vrijheid van onderwijs zou een recht van ouders en leerlingen moeten zijn om zelf een school te kiezen, niet van instellingen om zelf hun leerlingen te kiezen. D66 stelt dus een acceptatieplicht voor. Daarnaast zou het debat gevoerd moeten worden of het wel wenselijk is dat de vrijheid van schoolorganisatie in de praktijk vooral betekent dat scholen op religieuze grondslag worden gesticht. Het bestrijden van schooluitval op het VMBO zou ook in het kader van de integratie prioriteit moeten hebben.

Huwelijksmigratie

De Commissie Blok stelt dat huwelijksmigratie een belangrijk obstakel vormt bij de integratie van vooral tweede en derde generatie allochtonen. D66 vindt dat huwelijksmigratie moet worden ontmoedigd. Hiervoor hebben wij in het verleden reeds een aantal voorstellen gedaan die ook in het regeerakkoord zijn opgenomen (leeftijdseis, inkomenseis). Deze maatregelen moeten nu snel worden doorgevoerd.

Normen en waardendebat

Opmerkelijk afwezig in het rapport-Blok is de discussie over de spanning tussen fundamentele Nederlandse normen en waarden en de normen en waarden van nieuwkomers. D66 wil dat de regering haar analyse geeft over de weging van de verschillende grondrechten, en dan in het bijzonder van het recht op gelijke behandeling (artikel 1 van de Grondwet), de vrijheid van de meningsuiting (artikel 7) en de godsdienstvrijheid (artikel 6). Een aantal van de meest controversiële integratieproblemen hebben immers religieuze achtergronden (denk aan de discussies rond El Mouni en de hoofddoekjesdiscussie). Een duidelijke visie van de regering op de verhouding tussen de grondrechten zou het startpunt moeten zijn voor een concreet debat over de Nederlandse normen en waarden.