Sipke Ernst pakt grootmeesternorm
Na enkele remises had Sipke Ernst in de grootmeestergroep C van het
Corus Chess Tournament nog slechts 1 punt nodig uit 2 partijen voor
zijn tweede grootmeesternorm. Aangezien de tegenstanders Barendse en
Etmans waren, moesten er mogelijkheden zijn:
Ernst - Etmans (ronde 8)
1. Pf3 d6 2. d4 Lg4 3. e4 Pd7 4. Pbd2 e5 5. c3 Pgf6 6. Lc4 Pb6 7. Lb3
Le7 8. dxe5 Lxf3 9. Pxf3 Pxe4 10. exd6 Dxd6 11. De2 Pf6 12. 0-0 0-0
Zo kan het helemaal niet met zwart. Wit wint nu gewoon de loper op e7.
13. Td1 Dc5 14. Le3 Dc6 15. Lxb6 axb6 16. Dxe7 Tae8 17. Db4 Te4 18.
Td4 Tfe8 19. La4 1-0
Barendse, op zijn beurt, overkwam in de zesde ronde iets gruwelijks
tegen Pavasovich. Barendse had wit.
Zie wat een mens kan overkomen als hij te veel klappen krijgt.
Natuurlijk was er tijdnood, natuurlijk was de witspeler moe,
Pavasovich had al lang deze partij eerder moeten winnen, maar toch,
wat nu volgt is niet menselijk meer. 74. Kxf4?? Pe6, Pf5 of een beurt
overslaan; alles was beter. 74. ... Kxd4 75. Le4 Le2 76. Lb1?? 76. Lc2
is nog remise. 76. ... Ld3, tsja 0-1 dus.
Gelukkig speelden Barendse en Etmans, na lange strijd, onderling
remise. Die nul, daar moet je als schaker van af. Die remise was om
een andere reden ook belangrijk. Een deelnemer die nul punten haalt in
een toernooi telde vroeger niet mee voor een titelnorm (wel voor de
rating). Ik weet niet of die regel nog geldt, maar dat is nu geen
probleem meer.
Daniël Stellwagen speelt in grootmeestergroep B niet op zijn best,
maar schaaktechnisch handhaaft hij zich tot nu toe keurig onder de
2600-jongens. Zijn spel blijft extreem gewelddadig:
Stellwagen - Dominguez (ronde 5)
1. e4 c5 2. Pf3 d6 3. d4 cxd4 4. Pxd4 Pf6 5. Pc3 a6 6. Lc4 e6 7. Lb3
b5 8. 0-0 b4 9. Pa4 Le7 10. Df3 Lb7
11. Lxe6!?? Kan een mens zo spelen? Het lijkt wel of Daniël zijn
grenzen als schaker alvast aan het verkennen is. 11. ... fxe6 12. Pxe6
Da5 13. Db3 Tg8 Een beetje een zielige zet, Na 13. ...Lc6 14. Pxg7 Kd8
kan wit rommelen met 15. Df7, maar objectief gezien zal het niet meer
dan rommelen zijn. 14. a3 Pc6 15. Le3 Tb8 16. Pb6 Lc8 17. Pc7+ Kf8 18.
Pcd5 bxa3 19. Txa3 Db5 20. Da2 Uiteraard geen dames ruilen. Toch kwam
20. Dxb5 axb5 21. Tc3 in aanmerking. 20. ... Pb4 21. Pxb4 Dxb4 22. Tc3
Ld7 23. Pxd7+ Pxd7 24. Tc7 Pf6 25. e5 25. f3 was beter: 25...d5 26.
Dxa6 dxe4 27. De6 en zwart gaat een zware tijd tegemoet. 25. ... dxe5
26. Lc5 Dxc5 27. Txc5 Lxc5 28. Dxa6 Ke7 29. Te1 e4? Er gebeurt weer
van alles in de tijdnoodfase. 29...Pg4! was erg sterk. 30. g4 h6 31.
h4 g5 32. Dc6 Tgc8 33. Txe4+ Pxe4 34. Dxe4+ Kd7 35. Df5+ Kc6 36. Df3+
Kc7 37. Df7+ Kc6 38. Df3+ Kc7 39. Df7+ Kc6 en remise; een boeiend
gevecht.
Nijboer - Stellwagen (ronde 6)
Friso is de echte koppensneller uit de B-groep. Helaas rolt zijn eigen
hoofd er ook regelmatig af. Hij speelt met zwart telkens een
kamikaze-variant met slaan op b2 met de dame. Ze wachten hem op, maar
hij blijft er in geloven. Al zijn partijen eindigen in een beslissing.
1. e4 c5 2. Pf3 e6 3. Pc3 Pc6 4. d4 cxd4 5. Pxd4 Dc7 6. Le2 a6 7. 0-0
Pf6 8. a4 Pxd4 9. Dxd4 Lc5 10. Dd3 h5 Deze wilde zet is al eerder
gespeeld. Friso was er niet van onder de indruk. Zwart moet volgens
hem met d7-d6 naar de Scheveninger overgaan. 10...b6 is overigens ook
een gedachte. 11. a5 d6 12. Dg3 Ke7 13. Lf4
Het is al uitermate moeilijk voor zwart. Wit breekt gewoon open met
e4-e5 en staan dan altijd erg goed. 13. ... Ld7 14. e5 dxe5 15. Lxe5
Ld6 16. f4 Dreigt nu wel op g7 te slaan. 16. ... Dc5+ 17. Tf2 Lc6 18.
b4! Prachtig gespeeld. 18. ... Dxb4 19. Dxg7 Ph7 20. Lxh5 Lxe5 21.
Dxf7+ Het is muggenziften, maar gewoon terugslaan op e5 wint sneller.
21. ... Kd8 22. Td1+ Ld6 23. Dg7 Tf8 24. Tfd2 Kc8 25. Txd6 Dc5+ 26.
Kh1 Kb8 27. Txc6 Dxc6 28. Lf3 Dc8 29. Dxh7 Duidelijk tijdnood. 29. Td7
leidt tot mat. 29. ... Ta7 30. Dd3 Dc7 31. Pa4 Dxf4 32. Pb6 Th8 33. g3
1-0
In de A-groep handhaaft Van Wely zich op vijftig procent na ene
uitermate boeiend duel met rivaal Ivan Sokolov. Jan Timman weert zich
kranig en wist zowaar met zwart van Bologan te winnen. Je kan
tegenwoordig wedden op de uitslagen op internet. De kans dat Timman
zou winnen was slechts 14 op 1 zo las ik. Lijkt me een gokje waard. En
er hebben Hollanders flink aan deze miscalculatie verdiend kan ik u
zeggen (nee ik was het niet).
Bologan - Timman (ronde 5)
1. e4 e6 2. d3 d5 3. Pd2 Pf6 4. Pgf3 b6 5. c3 Le7 6. Le2 Lb7 7. Da4+
Pfd7 8. 0-0 0-0 9. Te1 c5 10. Pf1 c4 11. Le3 cxd3 12. Lxd3 Dc7 13. e5
Pc5 13. ...Pxe5 was zeker een mogelijkheid geweest. 14. Lxc5 bxc5 15.
Dg4 Pd7 16. Pg3 d4
Bologan maakte een onzekere indruk na zijn ontsnapping tegen Anand.
Anand kon na een slechte openingsvoorbereiding van Bologan gewoon een
stuk winnen, maar deed dat niet. Vreemd genoeg ging Bologan daar
vervolgens slecht van schaken - en Anand ging juist als een speer. Je
zou hier 17. cxd4 verwachten, Bologan komt met een mindere zet. 17.
Pg5 Lxg5 18. Dxg5 h6 19. Dh5? Wit droomt van een aanval die er niet
is. 19. De7 of Df4 waren beter. 19. ... c4 20. Lf1 d3 21. Tad1 Tad8
22. Te3 Ld5 23. b3 cxb3 24. axb3 Lxb3 25. Tdxd3 Lc2 26. Td4 Lg6 27.
Dh4 Pb6 28. c4 a5 29. Ta3 a4 30. c5 Dxc5 31. Taxa4 Txd4 32. Txd4 Dxe5
33. Td8 Dc7 34. Txf8+ Kxf8 35. Db4+ Kg8 36. h4 Pd5 37. Da3 De5 38. Le2
Pc3 38. ...Pf4 lijkt een betere poging. 39. Da8+ Kh7 40. Df3 f5 41.
Lc4 f4 42. Pe2! Nu ontstaat een lopereindspel dat remise moet zijn.
42. ... Pxe2+ 43. Dxe2 Dxe2 44. Lxe2 Le4 45. g3 Kg6 46. Lg4 e5 47.
gxf4 exf4 48. Kh2? Volkomen de verkeerde kant op, wit moet met Kf1 op
e1 gaan staan. 48. ... Kf6 49. Lc8 Ke5 50. Lg4 Kd4 51. Lc8 Lf3 52. Ld7
Kd3 53. Lb5+ Kd2 54. Kg1 Ke1 55. Le8 g5 56. hxg5 hxg5 57. Lf7 Le4 58.
Le6 f3 59. Ld7 Lg6
Na 60. Lg4 Ke2 is wit in tempodwang.
0-1
---
Toernooiverslag Sevilla
Oorspronkelijk was het mijn bedoeling u vanuit Sevilla een literair
artikel te doen toekomen. Want waar vindt men meer inspiratie dan in
de stad die door kenners als de mooiste van Europa wordt bestempeld?!
De Kathedraal, het Alcazar, de Plaza de España; hier troffen vanaf de
7e eeuw de drie overheersende wereldgodsdiensten elkaar. Ik was
voornemens u vanuit deze stad, die zo'n belangrijke rol heeft gespeeld
in de Reconquista, de ontdekking van Amerika (Columbus) en waar de
opera 'Carmen' zich afspeelt, te berichten over interessante
ontmoetingen en overdenkingen. Dit alles vol met citaten van Borges,
Nabokov en Reve. Natuurlijk had ik in het labyrint van steegjes God
gezien en was terstond begonnen Zijn bestaan te ontkennen. Het
toernooi had ik moeiteloos op mijn naam geschreven en de mooiste
partij, zoals dat bij de grote componisten gebeurde, een koosnaam
gegeven, gelijk de Linzer van Mozart of de Unvolendete van Schubert.
Totdat ik mij realiseerde dat ik eigenlijk altijd een hekel aan
literatuur heb gehad. De fantasieën van anderen interesseren mij
nauwelijks (het kost me al genoeg moeite die van mijzelf te
beteugelen). De afgrijselijke geleerdheid van Eco, de geilheid van
Giphart, om nog maar te zwijgen van de Joodse propaganda van De
Winter. Men moet immers anderen niet aandoen wat je zelf ook niet
prettig vindt. Als de grote schrijvers voor de zoveelste keer hun
stokpaardjes van stal halen, overvalt mij altijd een "Ja, nu weten wij
het wel". Daarnaast dient een schoenmaker zich bij zijn leest te
houden. Er is natuurlijk niemand in Nederland die een beter
toernooiverslag vol met humor, scherpe observaties en
maatschappijkritiek schrijft dan ik.
Bueno, el torneo. Ging in het vorige toernooi in Bethune alles nog
vanzelf, kenmerkend voor het bezitten van "vorm", in Sevilla moest het
werkschaak bedreven worden. Voor het veroveren van elke tiende elopunt
was een zeeslang nodig. Zo ontsnapte ik in de derde ronde aan een
ramp. Dat ik ingedeeld was tegen een blinde is tot daar aan toe, maar
deze duels vonden plaats aan speciale ONCE-tafels aan het begin van de
zaal. Een luidruchtiger plek was niet denkbaar. Tot overmaat van ramp
dreigde ik met wit hardhandig gekist te worden. Ternauwernood heb ik
dit weten te voorkomen. Wat zouden ze gelachen hebben in de perskamer
van Corus.
Van der Weide - Desanjose
1. e4 e6 2. d4 d5 3. Pc3 Lb4 4. e5 Pe7 5. a3 Lxc3+ 6. bxc3 c5 7. Dg4
0-0 8. Ld3 Pbc6 9. Dh5 Pg6 10. Pf3 Dc7 11. Le3 Pce7 12. h4 Ld7 13. Dg5
f6 14. exf6 gxf6 15. Dg3 15. Dh6 zou wel eens de beste kunnen zijn.
15. ... Dxg3 16. fxg3 ik meende mij te herinneren dat Rowson dit als
iets beter gaf voor wit. Zijn partij tegen McDonald heb ik echter niet
weten te traceren. Save en delete liggen naast elkaar, net als in het
echte leven. 16. ... cxd4 17. cxd4 h5 Dit alles kwam a tempo. In de
tegenwoordige tijd kun je blijkbaar ook in braille pluggen. 18. 0-0-0
e5 19. dxe5 19. Lxg6 Pxg6 20. dxe5 Pxe5 21. Pxe5 fxe5 22. Txd5 is een
zeer marginaal eindspel. 19. ... Pxe5 20. Le2 en zo'n beetje klaar
dacht ik... 20. ... Tac8!! blindelings (haha) traceert de man mijn
zwakke plek: c2. 21. Pxe5? ik wist dat ik dit niet moest doen, maar
dat heb ik wel vaker (net als in het echte leven). Ja, nu weten wij
het wel. Na zetten als 21. Td2, The1 of Kb2 staat wit tenminste niet
minder. 21. ... fxe5 22. Lg5 La4 die was ik even vergeten. Op Lf5 had
ik nog 23. Ld3. 23. Td2 Pf5 24. Ld1 Tc5! 24. ... Pxg3 25. Te1 Pe4 26.
Txd5 Pf2 27. Td2 =. 25. Te1 d4
Daar sta je dan, helemaal aangeharkt. Wellicht had ik h5 moeten nemen.
26. Kb2 Tfc8 met 26. ... Pxg3 27. Le7 Tb5+ had hij al een pion kunnen
winnen, maar dit is nog erger. 27. g4 Pd6 28. Ka1 Tc3 29. Ka2 Lxc2
nauwkeurig, want op 29. ... Pc4 heeft wit nog 30. Td3 en op 29. ...
Pb5 nog 30. Le7. 30. Le7 Pe4?! 30. ... Txa3+ is volgens het beest uit.
31. Txc2 Txc2+ 32. Lxc2 Txc2+ 33. Kb1 Te2 zwart had in ieder geval met
33...Tc7 het toreneindspel moeten spelen, al is het alleen maar omdat
dat niet te verliezen is. 34. Txe2 Pc3+ 35. Kc2 Pxe2 36. gxh5 e4 37.
g4 naar veuren, ken niets gebeuren 37. ... Pf4?! 37. ... e3 lijkt me
een betere poging, maar eenvoudig is het niet na 38. Lf6. 38. Lc5 d3+
39. Kd2 b6 40. Ld6 Pd5?!
In mijn tijdnood heeft de man zichzelf op de rand van de afgrond weten
te brengen. Eigenlijk niet meer dan terecht dat zwart het nu te
stellen krijgt met de machtige witte bisschop die al in een vroeg
stadium van de partij zijn directe tegenstander verloor. Overigens was
40. ... Pe2 geboden. 41. h6 b5 41. ... Pf6 42. g5 Pg4 43. Lf4 Kh7 44.
h5 +-. 42. g5 Kh7 Na 42. ... Pb6 kan er een pionneneindspel ontstaan
dat dankzij tempodwang gewonnen is voor wit: 43. Lc5 Kh7 44. Lxb6 axb6
45. h5 Kg8 46. g6 Kh8 47. h7 Kg7 48. h6+ Kh8 49. Ke3 b4 50. axb4 b5
51. Kd2 e3+ 52. Kxe3 d2 53. g7+. Interessant is ook de variant waarin
zwart geen 43...Kh7 speelt maar 43...Pc4: 44. Kd1 d2 45. g6 e3 46. h7
+-. Natuurlijk kan zwart ipv 44...d2 ook Pe5 spelen, maar wit neemt
dan straffeloos op a7. 43. h5 a5 Tot verlies voor zwart leidt 43. ...
Pb6 44. Lf4 Pc4+ 45. Kc3 d2 46. g6+ Kg8 47. Lxd2 Pxd2 48. Kxd2 a5 49.
Ke3 b4 50. axb4 axb4 51. Kxe4 en wit staat in het vierkant. 44. Lf8
e3??+ Hier zijn geen woorden voor. Hij had 44. ... Pf4 45. g6+ Pxg6
46. hxg6+ Kxg6 moeten proberen. Wit moet vroeg of laat h6 opgeven en
het wordt dan een hele klus de zwarte koning uit de a8-hoek te houden.
En zelfs dan! We kregen bijvoorbeeld een eindspel met a-ab waarin wit
de b-pion in leven moet laten en probeert de zwarte koning pat te
zetten. Vanuit het Iberisch schiereiland kan ik u melden dat ik echt
niet weet hoe dit staat. Ik heb noch Cheron noch Cor bij me. 45. Kxd3
Pf4+ 46. Kxe3 Pxh5 47. Kf3 1-0
Later die avond heb ik de partij van Rowson toch gevonden. Die ging
natuurlijk heel anders. Hopeloos... Verder sloeg ik "De dikke Donner"
open en laat er op die bladzijde nou de vijfde matchpartij tussen
Karpov en Korchnoi uit Baguio besproken worden! Inderdaad: wit heeft
een zwartveldige loper + a3 en zwart heeft a4/b5. Donner zou dit
beschreven hebben als intuïtie. Remise is trouwens het verdict.
Tijdens het toernooi stemde de berichtgeving vanuit het thuisland mij
opnieuw somber. Executie van onderwijzend personeel en handbalrellen
zijn precies de redenen waarom ik Nederland ooit de rug zal toekeren.
Positief echter was de wijze waarop mijn hagiografist, HJG de Lange,
trachtte aan te tonen dat er ook elders dan in Wijk aan Zee geschaakt
werd. Wat het grootmeesterschap betreft kan ik u melden dat ik de
huidige situatie prefereer. Het geeft mij een "drive" en bovendien is
het altijd leuk dat bepaalde journalisten badend in het zweet wakker
worden bij de gedachte dat ik de titel verkrijg (vooral als dat eerder
dan Stellwagen of Smeets gebeurt).
In de achtste ronde maakte het werkschaak even plaats voor een vlotte
aanvalspartij. Ik doop haar hierbij "Mirandello".
Martin - Van der Weide
1. e4 c5 2. Pf3 e6 3. d4 cxd4 4. Pxd4 a6 5. Pc3 d6 6. Le2 b5 Dat zijn
inderdaad wel erg veel pionzetten. Let wel, de zwarte opbouw is door
mij onderzocht en uitgetest in de knusse sfeer van de Hollandse
weekendtoernooien. Het was opmerkelijk, toen de uitslagen niet volgens
de voorspellingen van prof. ELO verliepen, welke honende commentaren
er in de bulletins van deze toernooien verschenen. Laat ik u het
volgende over weekendtoernooien vertellen. Voor de opgroeiende
schaakjeugd zijn zij zeer aan te bevelen. Hier doen zij de nodige
hardheid op. Voor professionals kan het toernooi dienst doen als
testcase, mits men tegen de spottende commentaren van organisatoren en
bepaalde deelnemers bestand is. In alle andere gevallen dient het
weekendtoernooi over gelaten te worden aan de amateur en de collega's
uit Oost-Europa, die het geld harder nodig hebben en in de gelukkige
omstandigheid verkeren de onzin in woord en gebaar niet te begrijpen.
7. a3 Lb7 8. f4 Pf6 9. Lf3 Dc7 10. 0-0 Pbd7 11. Kh1 Le7 12. De2 Tc8
Inmiddels heeft zwart de ontwikkelingsachterstand ingelopen en is er
via zetverwisseling een variant van de Scheveninger ontstaan die
volgens mij niet ongunstig is voor zwart. Elke witte actie kan goed
opgevangen worden, zo ook de volgende: 13. g4?! Dc4! 14. Dd3 14.Le3
verdient de voorkeur. 14. ... h6! 15. g5? Dat had ik met mijn vorige
zet juist verhinderd! Goede raad is hier echter al duur. Op 15. Pb3
speelt zwart Dc7 en dreigt onder omstandigheden zelf g5 te spelen. 15.
Le3 verliest materiaal na Pc5. 15. ... hxg5 16. fxg5 Ph5 17. Kg2 Mijn
tegenstander had gemist dat 17. Lxh5 Txh5 18. Df3 faalt op Pe5 19.
Dxh5 Dxf1 mat! 17. ... Pe5 Het Scheveningse paard heeft e5 bereikt en
hiermee is de partij in hogere zin beslist. Wit kan nog wel enkele
eindspelen met een pion minder in vluchten, maar dit hoort ook tot
verlies te leiden. Waar trainingspartijen, ondanks alles, niet goed
voor zijn. 18. Dxc4 Txc4 19. Pb3 Pxf3 20. Kxf3 f5 21. Te1 fxe4+ 22.
Pxe4 0-0+ 23. Kg4 Lxe4 24. Kxh5 Lf3+ 25. Kg6 Th4 en vanwege mat op de
volgende zet 0-1
Het toernooi werd uiteindelijk gewonnen door Spragget, Campora en
Epishin met 7,5 uit 9. Ik had daar een halfje achter kunnen eindigen,
maar dan moet je niet beginnen op zet 8 twee varianten door elkaar
heen te spelen. Dat het, na de hele partij in de touwen te hebben
gehangen, nog remise werd was een meevaller.
---
Koninklijke Nederlandse Schaakbond