Verbond van Verzekeraars


40.000 huishoudens ondervinden jaarlijks nadeel van bijleenregeling

Maximaal 40.000 huishoudens per jaar zullen nadeel ondervinden van de zogenaamde bijleenregeling, die sinds 1 januari van dit jaar van kracht is. De bijleenregeling houdt in dat mensen bij aankoop van een nieuwe woning de overwaarde van het oude huis voortaan niet meer fiscaal mogen aftrekken. Voor verzekeraars betekent de maatregel een daling van maximaal 4% in de hypotheekomzet. Dat blijkt uit onderzoek van het Centrum voor Verzekeringsstatistiek (CVS).

Het CVS heeft door middel van simulatieonderzoek de effecten van de bijleenregeling in kaart gebracht, waarbij rekening is gehouden met de bestaande verdeling van huizenprijzen, inkomen, overwaarde en vermogen. Uit het onderzoek blijkt dat ongeveer 40% van de 100.000 huishoudens die jaarlijks van een bestaande koopwoning naar een andere koopwoning verhuizen, voldoende inkomen en vermogen heeft om een maximale hypotheek af te sluiten, zonder de overwaarde direct in het aankoopbedrag van de nieuwe woning te steken. Deze huishoudens kunnen met andere woorden ter waarde van de overwaarde een hogere hypotheek afsluiten. Voordat de bijleenregeling inging, was de rente over deze hogere hypotheek volledig fiscaal aftrekbaar. Het bedrag van de overwaarde, dat dus niet geheel in de nieuwe woning werd geïnvesteerd, kon vervolgens voor andere doeleinden worden besteed.

Nu de bijleenregeling van kracht is, geldt echter dat de overwaarde in de nieuwe woning móet worden besteed, als de consument tenminste maximaal fiscaal voordeel wil genieten. Het maximale hypotheekbedrag waarover rente kan worden afgetrokken, is de aankoopprijs van de nieuwe woning minus de overwaarde op de oude woning. Als er toch een hogere hypotheek wordt afgesloten, is de rente over dit meerbedrag niet aftrekbaar. Daardoor ondervinden 40.000 huishoudens nadeel van de maatregel. De overige 60.000 huishoudens ondervinden geen nadeel van de bijleenregeling, aangezien zij de gehele overwaarde sowieso nodig hebben bij aankoop van een nieuwe woning. Ook onder de oude omstandigheden zouden zij de overwaarde aan de koop van het nieuwe huis hebben besteed, in plaats van voor dat bedrag een hogere hypotheek af te sluiten.

Daling hypotheekomzet

Het CVS heeft uitgerekend dat de bijleenregeling niet alleen negatieve consequenties heeft voor de consument, maar ook voor alle hypotheekverstrekkers. ING schat op basis van een steekproef dat in
2002 in totaal voor ongeveer 3 miljard aan overwaarde consumptief is besteed. Omdat hierover onder de nieuwe regeling geen rente meer mag worden afgetrokken, is het aannemelijk dat dit bedrag niet langer als hypothecair krediet zal worden opgenomen. Hierdoor zal de omzet van de hypotheekmarkt jaarlijks met maximaal 3 miljard dalen. Voor verzekeraars, die een aandeel van ongeveer 12% in de hypotheekmarkt hebben, betekent dit een omzetdaling van maximaal 360 miljoen per jaar. Verzekeraars sluiten jaarlijks ongeveer voor 10 miljard aan nieuwe woninghypotheken af. De maximale daling van de hypotheekomzet voor verzekeraars bedraagt dus 4% per jaar.

Verzekerd!, januari 2004