40.000 huishoudens ondervinden jaarlijks nadeel van bijleenregeling
Maximaal 40.000 huishoudens per jaar zullen nadeel ondervinden van de
zogenaamde bijleenregeling, die sinds 1 januari van dit jaar van
kracht is. De bijleenregeling houdt in dat mensen bij aankoop van een
nieuwe woning de overwaarde van het oude huis voortaan niet meer
fiscaal mogen aftrekken. Voor verzekeraars betekent de maatregel een
daling van maximaal 4% in de hypotheekomzet. Dat blijkt uit onderzoek
van het Centrum voor Verzekeringsstatistiek (CVS).
Het CVS heeft door middel van simulatieonderzoek de effecten van de
bijleenregeling in kaart gebracht, waarbij rekening is gehouden met de
bestaande verdeling van huizenprijzen, inkomen, overwaarde en
vermogen. Uit het onderzoek blijkt dat ongeveer 40% van de 100.000
huishoudens die jaarlijks van een bestaande koopwoning naar een andere
koopwoning verhuizen, voldoende inkomen en vermogen heeft om een
maximale hypotheek af te sluiten, zonder de overwaarde direct in het
aankoopbedrag van de nieuwe woning te steken. Deze huishoudens kunnen
met andere woorden ter waarde van de overwaarde een hogere hypotheek
afsluiten. Voordat de bijleenregeling inging, was de rente over deze
hogere hypotheek volledig fiscaal aftrekbaar. Het bedrag van de
overwaarde, dat dus niet geheel in de nieuwe woning werd geïnvesteerd,
kon vervolgens voor andere doeleinden worden besteed.
Nu de bijleenregeling van kracht is, geldt echter dat de overwaarde in
de nieuwe woning móet worden besteed, als de consument tenminste
maximaal fiscaal voordeel wil genieten. Het maximale hypotheekbedrag
waarover rente kan worden afgetrokken, is de aankoopprijs van de
nieuwe woning minus de overwaarde op de oude woning. Als er toch een
hogere hypotheek wordt afgesloten, is de rente over dit meerbedrag
niet aftrekbaar. Daardoor ondervinden 40.000 huishoudens nadeel van de
maatregel. De overige 60.000 huishoudens ondervinden geen nadeel van
de bijleenregeling, aangezien zij de gehele overwaarde sowieso nodig
hebben bij aankoop van een nieuwe woning. Ook onder de oude
omstandigheden zouden zij de overwaarde aan de koop van het nieuwe
huis hebben besteed, in plaats van voor dat bedrag een hogere
hypotheek af te sluiten.
Daling hypotheekomzet
Het CVS heeft uitgerekend dat de bijleenregeling niet alleen negatieve
consequenties heeft voor de consument, maar ook voor alle
hypotheekverstrekkers. ING schat op basis van een steekproef dat in
2002 in totaal voor ongeveer 3 miljard aan overwaarde consumptief is
besteed. Omdat hierover onder de nieuwe regeling geen rente meer mag
worden afgetrokken, is het aannemelijk dat dit bedrag niet langer als
hypothecair krediet zal worden opgenomen. Hierdoor zal de omzet van de
hypotheekmarkt jaarlijks met maximaal 3 miljard dalen. Voor
verzekeraars, die een aandeel van ongeveer 12% in de hypotheekmarkt
hebben, betekent dit een omzetdaling van maximaal 360 miljoen per
jaar. Verzekeraars sluiten jaarlijks ongeveer voor 10 miljard aan
nieuwe woninghypotheken af. De maximale daling van de hypotheekomzet
voor verzekeraars bedraagt dus 4% per jaar.
Verzekerd!, januari 2004
Verbond van Verzekeraars