SERV
Jozef II-straat 12-16
1000 BRUSSEL
Tel. (00 32) 2 209 01 11
Fax. (00 32) 2 217 70 08


Persbericht

Begroting 2004 moeilijk haalbaar, maar nog perspectieven volgende legislatuur

Brussel, 26 januari 2004 T.a.v. de redactie,

Jaarlijks onderwerpt de SERV de goedgekeurde begrotingsopmaak (nu voor 2004) aan een evaluatie. De begroting 2003 sluit opnieuw af met een overschot, maar dit kon alleen door een aanzienlijk pakket uitgaven niet aan te wenden. In juli stelde de SERV dat er structurele ingrepen zouden nodig zijn om de norm van de Hoger Raad voor Financiën (HRF) te halen. De regering leverde wel eenmalige inspanningen, maar die zullen niet volstaan. Het vereiste overschot valt groter uit dan geraamd en daardoor zal een onderbenutting van 5,4% nodig zijn. Dit is volgens de SERV zo goed als onmogelijk. De SERV herhaalt ook zijn voorstel voor een Vlaamse begrotingsnorm voor de volgende legislatuur. Toepassing van die norm levert een netto beleidsruimte voor de hele legislatuur van 4,16 mld.

Overschot in 2003 dankzij onderbenutting
De begroting 2003 sluit opnieuw af met een overschot. De vereiste normen en halvering van de schuld kunnen ook gehaald worden. De Vlaamse begroting blijft ook op termijn gezond. Vlaanderen kan verder bijdragen aan het federale stabilisatieprogramma, de schuld afbouwen en nog ruimte overhouden voor nieuw beleid. Toch zit er ook een keerzijde aan de resultaten van 2003. Een aanzienlijk pakket uitgaven kon niet aangewend worden. De regering rekende al op voorhand op deze onderbenutting om de normen te halen. Bovendien is niet duidelijk waar in de praktijk die onderbenutting optreedt. De SERV vreest dat vooral uitgaven voor investeringen en economische ondersteuning werden beknot. Meer alle transparantie hierover ontbreekt.

Eenmalige inspanningen onvoldoende
In juli stelde de SERV dat de regering bij ongewijzigd beleid een structurele ingreep zou moeten doen voor ¬ 267 mln om de norm van de Hoge Raad voor Financiën(HRF) te halen. De regering compenseert die ingreep doordat ze kan rekenen op extra middelen (uit de personenbelasting en uit nieuwe minder structurele initiatieven) en vooral door nog geen rekening te houden met de afspraken met de federale regering (22/09/2003) over het vereiste overschot. De regering voerde overigens wel ingrepen door voor een bedrag van ¬ 321 mln. Die ingrepen treffen vooral de investeringskredieten. Alles wijst erop dat deze ingrepen eenmalig zijn en structureel weinig zoden aan de dijk brengen. Daar tegenover staan nieuwe initiatieven waaronder het economisch relanceplan en het inschrijven voor de voorziene impuls voor innovatie.

Haalbaarheid begroting onzeker
De hamvraag blijft echter of de begroting 2004 wel haalbaar zal zijn. Om aan het Belgische stabiliteitsprogramma te voldoen moet de Vlaamse begrotingsnorm volgens het akkoord (22 september 2003) naar boven bijgesteld worden. Met dit akkoord legt de federale Regering een aanzienlijke bijkomende druk op de Vlaamse begroting. Vlaanderen moet hierdoor immers een overschot halen van ¬ 527 mln in plaats van de aanvankelijk begrote ¬ 307 mln en de door de SERV geraamde ¬ 425 mln. Dit overschot kan Vlaanderen maar halen als ¬ 1mld van de uitgaven of 5,4% niet wordt aangewend. De SERV vreest dat dit niet haalbaar is, toch niet zonder essentiële beleidsdoelstellingen in het gedrang te brengen. Aanscherpen van de begroting zal waarschijnlijk onvermijdelijk zijn. We ramen de hoogte van die ingrepen op ¬ 373 mln.

Eigen Vlaamse begrotingsnorm
In juli stelde de SERV een eigen Vlaamse begrotingsnorm voor. Dit is een constructief voorstel dat de optie van de minister integreert om een conjunctuurfonds op te richten. Het laat toe een voorzichtig begrotingsbeleid te voeren (bij een gemiddelde groei van 2 %) en verder de schuld af te bouwen. Het voorstel beantwoordt aan de methodologie van het Instituut voor Nationale Rekeningen (INR) en de HRF. De bijdrage aan het federale stabilisatieprogramma komt niet in het gedrang.

Enige ruimte voor nieuwe initiatieven in 2005-2009 Bij toepassing van de voorgestelde norm ontstaat er een redelijke netto beleidsruimte voor nieuwe initiatieven. Op jaarbasis loopt die netto beleidsruimte op van ¬ 163 mln in 2005 tot 1,53 mld in 2009. Gecumuleerd voor de hele legislatuur zou de Vlaamse Regering over een netto beleidsruimte beschikken van 4,16 mld. Dit lijkt veel maar het blijft oppassen geblazen. Het resultaat ontstaat bij een zeer matige reële uitgavengroei. Nieuwe en vooral doorlopende maatregelen kunnen de ruimte snel opsouperen. Uiteraard kan de regering ook nieuwe ruimte creëren door heroriënteringen en alternatieve financieringen buiten de begroting.

Alle adviezen van de SERV vindt u ook op de SERV-website : www.serv.be Voor meer informatie over dit persbericht kan u contact opnemen met de SERV, Christine Jacobs, Communicatieverantwoordelijke, tel. 02/20.90.188, cjacobs@serv.be