008 - 1,35 miljoen subsidie voor onderzoek naar influenza-vaccin
Datum: 27 januari 2004
De afdeling Moleculaire Virologie van de Rijksuniversiteit Groningen
onder leiding van prof.dr. Jan Wilschut en de afdeling Virologie van
het ErasmusMC in Rotterdam onder leiding van prof.dr. Ab Osterhaus
krijgen 1,35 miljoen euro van de Nederlandse Organisatie voor
Gezondheidsonderzoek en -Ontwikkeling (ZonMw) voor de oprichting van
het Nederlands Influenza Vaccin Research Centrum (NIVAREC). In dit
(virtueel) onderzoekscentrum participeert, naast de RUG en het
ErasmusMC, ook Solvay Pharmaceuticals in Weesp.
De subsidie van 1,35 miljoen euro wordt beschikbaar gesteld voor
onderzoek naar nieuwe, meer effectieve, influenza-vaccins ter
voorbereiding op een mogelijke nieuwe wereldwijde uitbraak (pandemie)
van griep. De afgelopen eeuw hebben drie influenza-pandemieën de
wereld geteisterd. De grootste uitbraak betrof de Spaanse griep die
aan het einde van de Eerste Wereldoorlog zeker 40 miljoen doden heeft
geëist, meer slachtoffers dan die in de oorlog zelf zijn gevallen. Ook
de Aziatische griep in 1957 en de Hong Kong griep in 1968, hoewel
minder ernstig dan de Spaanse griep, hebben wereldwijd miljoenen
slachtoffers gemaakt. In de 21ste eeuw zullen naar verwachting opnieuw
grote influenza-uitbraken optreden. Het is niet zo zeer de vraag óf
het zal gebeuren, maar veeleer wanneer.
Vogelgriep
De uitbraak van vogelgriep in Nederland in het voorjaar van 2003, met
de dood van een dierenarts in Rosmalen, en de recente uitbraken van
vogelgriep in verschillende landen in Zuidoost-Azië, met opnieuw een
aantal fatale menselijke besmettingen, hebben duidelijk gemaakt dat de
wereldbevolking bijzonder kwetsbaar is. Het risico bestaat dat het
vogelgriepvirus zich door genetische verandering zal aanpassen,
zodanig dat het gemakkelijk van mens op mens overdraagbaar wordt. In
dat geval is de kans groot dat er opnieuw een wereldwijde
grieppandemie uitbreekt. Geen enkel land is voorbereid op een
dergelijke uitbraak. Als een nieuwe pandemie zich zeer binnenkort zou
aandienen, zou er bijvoorbeeld geen effectief vaccin beschikbaar zijn.
Nieuwe vaccins
Het NIVAREC zal zich de komende vijf jaar gaan richten op de
ontwikkeling van nieuwe influenza-vaccinformuleringen en op methoden
om, mocht er een nieuwe pandemie uitbreken, snel en adequaat grote
hoeveelheden vaccin te kunnen produceren. Meer effectieve vaccins zijn
nodig, omdat het bij een pandemie altijd gaat om een nieuw
influenza-virus dat nog nooit eerder in de menselijke populatie is
geweest en waartegen dus ook geen enkele afweer bestaat. Dit in
tegenstelling tot de jaarlijks in de wintermaanden terugkerende
epidemieën, waarbij gewoonlijk varianten circuleren van een virus dat
al eerder in de populatie is geweest. In dergelijke gevallen versterkt
vaccinatie de al bestaande afweer tegen het virus.
In het geval van een pandemie moet vaccinatie in één keer een afdoende
afweer teweeg brengen. Het NIVAREC zal een bank van vaccins aanleggen,
zodanig dat, in het geval van een pandemie, zeer snel gereageerd kan
worden. De industriële partner in het NIVAREC consortium, Solvay
Pharmaceuticals, zal zich als belangrijk influenza-vaccinproducent, in
het bijzonder richten op de ontwikkeling van een infrastructuur, die
snelle aanmaak van grote hoeveelheden vaccin mogelijk maakt.
Noot voor de pers
Meer informatie: prof.dr. J.C. Wilschut, tel. (050) 363 2733/2753,
e-mail: j.c.wilschut@med.rug.nl
Rijksuniversiteit Groningen