Wageningen Universiteit

Persbericht

27 januari 2004, nr. 013

Bossen belangrijk bij Europese plattelandsontwikkeling

Wij Europeanen zien bossen meer en meer als gebieden voor natuur, landschap en recreatie, en niet als gebieden waar hout geproduceerd wordt. Dat blijkt uit een Europees onderzoek dat gecoördineerd is door de leerstoelgroep Bos- en Natuurbeleid van Wageningen Universiteit.

Dit onderzoek naar de rol van bosbouw bij de plattelandsontwikkeling is uitgevoerd in negen Europese landen, in gebieden die varieerden van eenzaam en afgelegen tot gelegen onder de rook van stedelijke agglomeraties. Het onderzoek beoogde aan de hand van lokale voorbeelden in kaart te brengen wat voor opvattingen en wensen de verschillende belanghebbenden, zoals boseigenaren, andere grondbezitters en dorpsbewoners hebben over de rol van bosbouw bij de ontwikkeling van de leefkwaliteit van het platteland. Dit tegen de achtergrond van het feit dat in heel Europa in toenemende mate het beheer van bestaande bossen en de aanleg van nieuwe bossen wordt gepromoot als een positieve bijdrage aan de ontwikkeling van het platteland. Sommigen echter associëren dit beleid vooral met achteruitgang van de landbouw, leegloop en zelfs marginalisering.

Een van de onderdelen van het onderzoek was een enquête onder ruim 7000 personen. Hieruit blijkt dat bewoners van geïsoleerde delen van Europa met een zwakke economie een goed toekomstperspectief zien in bosbouw, als dit gebeurt in samenhang met ecotoerisme. De natuurfunctie komt dan deels in de plaats van de klassieke houtproductiefunctie. In dichter bevolkte gebieden in de buurt van steden willen bewoners meer bossen als onderdeel van natuur en landschap. Zij zien dit als contramal voor de oprukkende verstedelijking. Ook hier wordt de traditionele rol van bossen als houtproducent vervangen door ecologische en esthetische functies. In landelijke gebieden waarbij de landbouw nog in ontwikkeling is of stagneert wordt bosbouw gewaardeerd als mogelijkheid tot modernisering van de rurale productieprocessen. Over het algemeen wordt de economische potentie van bos overigens laag ingeschat. De rol van bossen voor de lokale identiteit is meestal echter groot.

In ieder land werden twee gemeenten onderzocht: een met oud bos en een met recent aangelegd bos. In Nederland waren Ede en Stadskanaal. De onderzoekers concluderen dat er een duidelijk verschil in de lokaal beleefde betekenis van bossen is. In Ede wordt het bos als een onderdeel van natuur ervaren, terwijl het in Stadskanaal als een onderdeel van het landelijk gebied wordt ervaren. De onderzoekers concluderen dat er in het bosbeleid meer aandacht aan de inbedding van bossen in de lokale leefomgeving gegeven moet worden.