Universiteit van Amsterdam

De fysica van nagloeiers van gammaflitsen


Promotie Sterrenkunde


donderdag 29 januari 14.00 uur

Gammaflitsen zijn de krachtigste explosies van het heelal. Hoewel de eerste gammaflits al in 1967 gevonden is, duurde het tot 1997 voordat ontdekt werd dat de gammaflitsen ver buiten ons eigen Melkwegstelsel plaatsvinden. En pas in 2003 kon men voor een bepaalde groep gammaflitsen de oorzaak bepalen: ze ontstaan wanneer hele zware en snel roterende sterren aan het eind van hun leven ineenstorten, daarbij een zwart gat achterlatend en een enorme explosie die de gammaflits creëert. Die belangrijke ontdekkingen uit 1997 en 2003 zijn te danken aan de zogenoemde nagloeiers van gammaflitsen. Gammaflitsen werden in eerste instantie alleen in gammastraling geregistreerd door satellieten. Pas toen men na veel zoeken nagloeiers vond, die als een soort smeulend vuurtje het gevolg zijn van de gammaflits zelf, kwam er duidelijkheid en kreeg het onderzoek naar gammaflitsen en hun nagloeiers een enorme impuls. Evert Rols onderzoek concentreert zich vooral op de polarisatie-eigenschappen van het zichtbare licht van de nagloeier. Met behulp van die eigenschappen kan men de geometrie van de explosie bepalen en het tijdsverloop van die geometrie: de gammaflits en nagloeier stralen hun energie in bundels uit, die in de loop van de tijd steeds breder worden. Het lijkt ook zo te zijn dat bij sommige gammaflitsen verschillende bundels na elkaar worden uitgestoten, waarbij elke volgende bundel breder is dan de vorige.

E. Rol: De fysica van het nagloeien van gammaflitsers. Promotoren zijn prof. dr. E.P.J. van den Heuvel en prof. dr. R.A.M.J. Wijers.

De academische plechtigheden vinden plaats in de Aula van de UvA, Singel 411, Amsterdam. Meer informatie over de items in deze agenda kunt u krijgen bij de afdeling Persvoorlichting, tel. 020 - 525 2695, e-mail: persvoorlichting@uva.nl. Met vragen over plechtigheden Geneeskunde kunt u contact opnemen met AMC Voorlichting, tel. 020 - 566 2929.