Ingezonden persbericht


Archief Dirk de Herder ondergebracht bij Nederlands fotomuseum

Recent werd het archief van Dirk de Herder (Rotterdam 10 december 1914 - Leidschendam 24 juni 2003) ondergebracht bij het Nederlands fotomuseum in Rotterdam. Hierdoor krijgt het museum opnieuw een omvangrijk fotografisch oeuvre in beheer. De Herder maakte fotoboeken, films en fotografeerde negen jaar voor de VARA. Hij werkte onder meer samen met Bert Haanstra en Eddy Posthuma de Boer. De onderwerpen variëren van stadsgezichten en stillevens tot reportages en kunstenaarsportretten. De Herder fotografeerde meestal in zwart-wit en gebruikte lichtval en atmosferische omstandigheden als belangrijke beeldelementen. Zijn werk is te typeren als 'creatieve documentaire fotografie', een genre dat zijn oorsprong vindt in de jaren dertig in Frankrijk in het werk van fotografen als Brassaï en Robert Doisneau. Naast Brassaï zag Dirk de Herder Atget als een groot voorbeeld.

Het archief van Dirk de Herder voegt zich bij de omvangrijke collectie - bijna 4 miljoen negatieven - van het Nederlands fotomuseum. Met de archieven van onder anderen Violette Cornelius, Ed van der Elsken, Cas Oorthuys en Piet Zwart is hier de geschiedenis van ruim honderd jaar Nederlandse fotografie te vinden. Deze archieven vormen ook een belangrijke bron voor de geschiedenis van Nederland. Het archief van De Herder bestaat uit knipselboeken, circa 50 mappen met contactafdrukken en vele duizenden (glas)negatieven. Zijn archief is opgezet naar voorbeeld van Cas Oorthuys; van de meeste negatieven zijn genummerde contactafdrukken voor handen.

Dirk de Herder bewoog zich tijdens zijn lange loopbaan op vele terreinen. Hij maakte fotoboeken, films - o.a. Myrte en de demonen samen met Bert Haanstra - en fotografeerde negen jaar voor de VARA-radio en televisie. Zijn archief bevat foto's van stadsgezichten en stillevens, reportages en kunstenaarsportretten. Foto's van De Herder werden onder meer gepubliceerd in Amsterdam 68 fotografische impressies (1947), Van Gogh achterna (1975), Herder her en der (1984), Ga nooit op reis zonder een koffer met dromen (1993) en Flashback. Leven met foto's (2001).

Dirk de Herder wilde eigenlijk kunstschilder worden en belandde bij toeval in de fotografie. Hij werkte als drukker van fotografische prentbriefkaarten, was assistent bij persfotograaf A. Peperkamp en laborant bij Foto- en Kinohandel Lux (het huidige Capi-Lux). Na een opleiding van de uit Duitsland afkomstige toneelfotograaf Kurt F. Kahle opende De Herder in 1935 zijn eigen atelier in Beverwijk. Uitgekeken op Beverwijk treedt hij in 1939 voor een half jaar in dienst van de persfotograaf Herman Heukels in Zwolle. In de oorlogsjaren werkte hij als portretfotograaf en maakte hij pasfoto's voor vervalste persoonsbewijzen. In 1946 won De Herder een met Henri Berssenbrugge gedeelde eerste prijs op de kerstsalon van de Amsterdamse Amateurfotografen Vereniging, waar hij Bert Haanstra leerde kennen. Na een kort verblijf in Stockholm (1950-1952) had hij tot 1955 een fotowinkel in Amstelveen.

Samen met Posthuma de Boer startte hij in 1953 het fotobureau Co-Photo dat onder meer opnamen maakte voor de VARA-radio en televisie. In 1964 richtte hij Herder Film BV op, waarmee hij een elftal (pauze)films voor de televisie produceerde. Zijn films waren artistieke impressies rond een thema zoals een Amsterdamse gracht en de herfst, of oorlogsslachtoffers in de film Zij vielen naamloos (1966). Sinds 1969 was hij actief als kunstenaar en maakte schilderijen, collages en objecten van op het strand gevonden voorwerpen (zogenaamde 'jut-art'). In de jaren tachtig maakte hij sociaal geëngageerde foto's van het verval van de Haagse binnenstad. Van 1996 tot 2000 had hij een klein fotomuseum in Zijderveld (het Herder-Museum), waar hij naast zijn eigen werk ook een verzameling fotografica tentoon stelde.

Overige archieven die recent in beheer van het Nederlands fotomuseum zijn gekomen zijn de archieven

A. Dronkert, Egbert Munks (pseudoniem van Egbert Hendrik van Borsum Waalkes), Foton/Ton de Haan, Marlo Broekmans en Diana Blok, A.J.A.A. en A.J. Dingjan en E. M. van Ojen.