29-01-2004
Gevolgen an
orexia nervosa onderschat
Utrecht, 29 januari 2004. De kans op overlijden voor mensen met
anorexia nervosa is vijf keer zo groot als voor gezonde
leeftijdsgenoten. Per jaar overlijden minstens vijftien
anorexiapatiënten, op een totaal van 5600 mensen die lijden aan deze
eetstoornis. Daarmee is het een van de psychische stoornissen met de
hoogste kans op vroegtijdige sterfte. Dit blijkt uit het Jaarboek 2003
van de Nationale Monitor Geestelijke Gezondheid (NMG), een uitgave van
het Trimbos-instituut, dat vandaag door de minister van VWS is
aangeboden aan de Tweede Kamer. Het Jaarboek beschrijft helder en
beknopt de meest recente stand van zaken rond een aantal psychische
stoornissen in Nederland.
In het Jaarboek van de NMG, dat nu voor de tweede keer verschijnt,
wordt naast anorexia nervosa uitgebreid aandacht besteed aan ADHD en
daarnaast ook aan de bipolaire stoornis, aan dysthymie, de
obsessief-compulsieve stoornis en de gegeneraliseerde angststoornis.
De NMG is in 2001 ontstaan op initiatief van het ministerie van VWS en
voorziet beleidsmakers en professionals in de gezondheidszorg van
actuele, betrouwbare wetenschappelijke informatie over de geestelijke
volksgezondheid en de geestelijke gezondheidszorg. Daarmee is het een
instrument om de kwaliteit van de geestelijke gezondheidszorg in
Nederland te verbeteren.
Hoewel vaak wordt aangenomen dat anorexia nervosa de laatste decennia
steeds vaker voorkomt, bestaat daarvoor geen bewijs. Op dit moment
zijn er naar schatting 5600 patiënten met anorexia nervosa, van wie
bijna de helft in behandeling is. Al lange tijd wordt er onderzoek
gedaan naar het effect van behandeling, maar een eenduidig resultaat
heeft dat tot nu toe niet opgeleverd. Medicijnen werken waarschijnlijk
niet en psychotherapie heeft een bescheiden effect. Ongeveer de helft
van de behandelde patiënten geneest niet en na tien jaar is één op de
achttien patiënten overleden. Hierbij is anorexia nervosa zelf niet
altijd de doodsoorzaak. Ook andere oorzaken als zelfdoding en
hartstilstand worden meegeteld. Maar meestal is anorexia dan wel
indirect de oorzaak.
In het Jaarboek 2003 wordt ook uitgebreid aandacht besteed aan
Attention Deficit Hyperactivity Disorder (ADHD). Naar schatting
zestig- tot honderdduizend Nederlandse kinderen tussen 4 en 16 jaar
lijden aan deze stoornis. Veertigduizend van hen hebben behandeling
nodig. Hoewel ADHD volgens de officiële psychiatrische diagnostiek
alleen bij kinderen voorkomt, wordt steeds duidelijker dat de ziekte
bij een deel van hen tot in de volwassenheid voortduurt.
Uit onderzoek blijkt dat psychostimulantia - in Nederland vooral
bekend onder merknamen als Ritalin en Concerta - goed werken. Bij
driekwart van de kinderen verminderen de klachten aanzienlijk. Deze
middelen genezen de ziekte niet; bij het stoppen van de medicatie
komen de klachten snel weer terug. Aanvullende gedragstherapie kan in
veel gevallen het effect van de medicatie verhogen. Er is onvoldoende
bewijs voor de meeste alternatieve behandelingen, zoals diëten. Ook
bij volwassenen met ADHD werken de psychostimulantia goed; het effect
van psychotherapie is bij volwassenen nog vrijwel niet onderzocht.
De Nationale Monitor Geestelijke Gezondheid wordt gecoördineerd door
het Trimbos-instituut, en ondersteund door een Wetenschappelijke Raad
onder voorzitterschap van prof. dr. Paul Schnabel. De teksten van het
Jaarboek 2003 staan - evenals die van het Jaarbericht 2002 (met
aandacht voor schizofrenie, depressie en dementie) - op de website van
het Trimbos-instituut (www.trimbos.nl), onder het kopje Psychische
stoornissen; informatie voor professionals.
Nationale Monitor Geestelijke Gezondheid. Jaarboek 2003. Dr. C.
Schoemaker, prof dr. C. de Ruiter. Uitgave: Trimbos-instituut. Utrecht
2003. Bestelnummer AF 0503. Prijs 20 euro. Telefonisch te bestellen
via 030-2971180. .
---
Voor meer informatie, bel Henk Maurits (030 - 297 11 38) of Harald
Wychgel (030 - 297 11 16), voorlichters Trimbos-instituut.
Bezoekadres: Da Costakade 45, Utrecht.
Postadres: Postbus 725, 3500 AS Utrecht.
Telefoon (030) 297 11 00 Fax: (030) 297 11 11