Adviesraad voor het Wetenschaps- en Technologiebeleid (AWT)

Persbericht van de AWT

01 juli 2002

Barcelona-ambitie als baken, niet als meetlat
Onlangs hebben de Europese regeringsleiders te Barcelona afgesproken dat de O&O-uitgaven binnen de EU in 2010 3% van het bruto binnenlands product moeten bedragen. Onze overheid moet deze ambitie niet te letterlijk nemen. Dat stelt de Adviesraad voor het Wetenschaps- en Technologiebeleid in zijn advies Gewoon doen!?.

Volgens de Europese afspraken zou het bedrijfsleven in 2010 tweederde van de O&O-uitgaven voor zijn rekening moeten nemen. Dit komt neer op
2% van het bruto binnenlands product. Ter vergelijking: in 1999 gaf Nederland als geheel 2,05% van zijn bruto binnenlands product uit aan O&O. Hiervan kwam de helft voor rekening van het bedrijfsleven. Om de Europese ambitie waar te maken, zouden Nederlandse bedrijven dus sterk toenemende investeringen moeten gaan plegen die kunnen oplopen tot ettelijke miljarden euros per jaar.

Volgens de AWT loopt de Europese ambitie ten aanzien van private O&O-uitgaven het gevaar symboolpolitiek te blijven. Bedrijven hebben geen boodschap aan Europese normen als het gaat om de vraag hoeveel te investeren in O&O. De omvang van private O&O-uitgaven hangt af van de bedrijfsstrategie en niet van politieke afspraken. Daarom moet de Nederlandse regering zich niet blindstaren op de 3%-norm als zodanig. Het is belangrijker versneld effectief beleid te ontwikkelen ten einde innovatie daadwerkelijk te stimuleren.

Wil de overheid de private uitgaven aan O&O doen verhogen, dan moet zij inzetten op een beleid dat innovatie stimuleert en O&O faciliteert. Innovatie is slechts mogelijk in een omgeving met een inspirerend opleidingsaanbod, met voldoende mededinging, met goede intellectuele eigendomsverhoudingen, met een aantrekkelijk fiscaal regiem enzovoorts. Volgens de AWT moet de overheid erop toezien dat deze omgevingsfactoren goed geregeld zijn. Daarnaast moet de overheid faciliteiten bieden om private O&O aantrekkelijk te maken. Bedrijven moeten te rade kunnen gaan bij een publiek onderzoeksbestel dat kwaliteit biedt en toegankelijk is, er moeten gunstige belastingfaciliteiten zijn voor O&O en er moet voldoende en adequaat geschoold personeel beschikbaar zijn. Ook op deze punten ziet de AWT een verantwoordelijkheid voor de overheid. In verband met het laatste punt bepleit hij een actief immigratiebeleid dat gericht is op het bereiken van brain gain.

De AWT onderstreept dat het uitvoeren van wetenschaps- en technologiebeleid een kwestie van lange adem is. Vaak duurt het jaren voordat de effecten van nieuw beleid zichtbaar worden. Daarom waarschuwt de Raad voor te snel afrekenen op behaalde resultaten.

De Raad spreekt zich eveneens uit tegen bezuinigingen op wetenschap en innovatie. Zulke bezuinigingen brengen het ideaal van een krachtige kennissamenleving niet dichterbij, maar maken het nagenoeg onbereikbaar.

Het rapport Gewoon doen!?; Perspectief op de Barcelona-ambitie 3% BBP voor O&O. (AWT- adviesnr.49) is te bestellen via de Postbus 51-informatiedienst 0800 8051 of per fax bij Pondres, faxnummer 013 595 35 99. Bestellen, bekijken of downloaden kan ook via de internetsite www.awt.nl.