Koninklijk Nederlands Meteorologisch Instituut

Winter 2004 zacht en nat

De komende dagen komt de temperatuur weer eens onder nul, maar dat zijn dan de weinige vorstdagen van deze maand. Het normale aantal van 13 vorstdagen in februari wordt dit jaar waarschijnlijk niet gehaald. Toch was de winter als geheel niet extreem: december telde 13 vorstdagen tegen 12 normaal en januari 10 tegen 13 als norm. In totaal komen we dus nog boven de 25 uit en dat is meer dan in 1989 en 1990 met op respectievelijk 16 en 17 dagen vorst.

Eind volgende week maakt het KNMI bekend welke plaats deze winter verovert temidden van de zachte winters maar zeker is al dat deze winter minstens het predikaat zacht krijgt. Volgens de voorlopige cijfers staat het koudegetal, berekend uit de som van alle negatieve etmaalgemiddelden van de temperatuur, op 12,5. Daarmee staat de winter, wat koudegetallen betreft, voorlopig op de vijfde plaats! Opmerkelijk voor een winter met zo'n veelbelovend voorspel: op 24 oktober noteerde de vliegbasis Twenthe -8,5 graden, de laagste temperatuur ooit in oktober gemeten. Bovendien viel er toen al sneeuw, een enorm contrast na de zeer warme zomer.

Het vorige jaar is ook koud begonnen: 2003 leverde de eerste koude winter op sinds 1997. De gemiddelde temperatuur kwam vorig jaar uit op 2,4 graden tegen 3,3 normaal. Dit jaar wordt de meteorologische winter naar schatting één tot anderhalve graad zachter dan het langjarig gemiddelde. Daarmee is dit de zoveelste zachte winter van de laatste kwart eeuw: de laatste 25 jaar beleefden we de zeven zachtste winters sinds 1901. De winter van 1990 staat aan top met gemiddeld 6,0 graden, daarna volgen 1989 (5,6), 1975 (5,5), 1998 (5,4), 1995 (5,3), 1988 en 2000 (5,0).

De afgelopen maand heeft bovendien een warmterecord opgeleverd: op 4 februari werd in Eindhoven 18,0 graden gemeten. Zo zacht was het zo vroeg in het jaar nog nooit geweest, ook in De Bilt niet waar op 3 en februari achtereenvolgens 16,1 en 16,6 graden werd gemeten. Verder viel er veel neerslag, zoals gebruikelijk in een zachte winter, maar ook hiervoor geldt dat deze winter niet extreem was. Het natst waren de winters van 1966 (338 mm), 1995 (331 mm) en 2002 (312 mm) en aan die hoeveelheden komen we nu niet. Bovendien was de winter somber maar de laatste dagen kunnen het enorme zontekort van februari wellicht nog wat wegwerken. De eerste 20 dagen van februari leverden slechts ongeveer 20 zonuren op, een heel verschil met vorig jaar toen deze maand met 158 zonuren tegen 79 normaal recordzonnig was.

Een schrikkelmaand is doorgaans zonniger dan een doorsnee februari maar dit jaar vormt dus een uitzondering op de (schrikkel)regel. (Lees meer over de speciale schrikkelklimatologie)

Harry Geurts, PR & Voorlichting KNMI
Copyright © KNMI