VVD



Nieuws

19 feb 2004 - Inbreng Eric Balemans AO
Voortgangsrapportage Leerlinggebonden Financiering

De leerlinggebondenfinanciering (LGF), waarmee kinderen met diverse problemen en handicaps, hun schoolcarrière kunnen beginnen en voortzetten in het reguliere onderwijs is een goede zaak. De Wet LGF is op 1 augustus 2003 van kracht geworden. En dan begint het eigenlijk pas: de uitvoering in de praktijk. Daar gaat het om. Dan moet een wet zijn bestaansrecht bewijzen. De wet is er niet voor de wet, maar voor de mensen. En als blijkt dat bij de uitvoering gestuit wordt op problemen en negatieve effecten dan moet er bijgestuurd worden. Voor de VVD staat het kind centraal en het zijn de kinderen die onder andere met behulp van deze wet hun talenten, kennis en vaardigheden zo maximaal mogelijk moeten kunnen ontwikkelen.

En de vraag is of dat ook werkelijk in de praktijk lukt. Mijn fractie heeft daar ernstige twijfels over. En het kan niet zo zijn dat kinderen met een gebrek of handicap het kind van de rekening worden.

Het is goed dat de Kamer vandaag praat over niet alleen de LGF van OCW maar ook het Persoon Gebonden Budget (PGB) dat van VWS komt. Inmiddels hebben ook vele organisaties, ouders en uitvoerders van de wet zich nadrukkelijk geroerd. De boodschap is steeds: Goed dat de wet er is maar in de uitvoering lopen we vast. Laat ik een aantal concrete zaken noemen:

Scholen weigeren kinderen met gebrek

Ouders hebben de keuze hun kind in te schrijven bij een reguliere school De vraag is niet of een school een kind met een indicatie (wat een vreselijk klinisch woord trouwens) mag weigeren. Het gebeurt gewoon. Dat een school aan ouders vertelt dat hun kind niet welkom is omdat ze het niet aandurven, vind ik ronduit stuitend. Wat gaat de minister daaraan doen? Is het niet het beleid van de minister om zoveel mogelijk kinderen met een handicap of beperking binnen het reguliere onderwijs een plaats te kunnen geven?

Scholen bezitten niet voldoende deskundigheid

In de brief van 19 december 2003 gaat de minister in op individuele gevallen. Voor 150 kinderen (waar onder 96 met een stoornis in het autistische spectrum en 26 hoogbegaafden) is geen oplossing gevonden voor hun schoolproblemen. De ouders geven aan dat het de scholen ontbreekt aan deskundigheid om deze kinderen op de juiste wijze op te vangen en te ondersteunen. En dan stelt de minister vervolgens: "Om dit probleem op te lossen zijn binnen scholen meer structurele activiteiten nodig op het terrein van de deskundigheidsbevordering van leerkrachten en scholen."

De enkele constatering dat er meer structurele activiteiten nodig zijn is wel heel erg mager. Wat is de minister nu concreet aan het doen om er voor te zorgen dat die kinderen goed terecht komen? Spreekt zij scholen aan op hun verantwoordelijkheid om alle kinderen de mogelijkheid te bieden om binnen het reguliere onderwijs een plaats te krijgen? Betekent dit dat die kinderen pas op termijn worden geholpen en het nu zonder de noodzakelijke begeleiding moeten stellen? Is dan niet het gevaar wel heel groot dat deze kinderen gedemotiveerd raken, slechte resultaten boeken en depressief of ander probleemgedrag gaan vertonen? En raken we dan niet nog verder van huis? Kan hier het amendement dat ik ingediend heb bij de begrotingsbehandeling dat ¤ 5 miljoen vrijmaakt voor 2004 niet uitkomst bieden?

Herindicatie loopt vast

Doordat er enerzijds aanloop problemen zijn en deels enorme aantallen dossiers wachten op herindicatie loopt het werk vast. In de brief van 19 december 2003 schetst de minister de problemen die het LCTI (Landelijke Commissie Toezicht Indicatiestelling) de problemen die zij ondervindt en de voorgestelde oplossingen. Hoe eerder die oplossingen worden doorgevoerd hoe beter, als maar voorkomen wordt dat door bureaucratie en ophoping van dossiers de leerlingen het kind van de rekening worden. Kan de minister aangeven wat sinds 19 december 2003 de stand van zaken is? Is er al sprake van nadrukkelijke verbeteringen?

Dat er landelijke indicatie criteria zijn vastgesteld schept duidelijkheid. Maar het kan ook betekenen dat leerlingen buiten de boot vallen omdat ze wel in de oude hokjes pasten maar niet in de nieuwe. Al te rigide clusterindeling betekent dat kinderen of in het verkeerde cluster terecht komen of helemaal tussen wal en schip raken. Heeft de minister een beeld om hoeveel leerlingen het hier mogelijk gaat? En wordt er in afwijking van de landelijke indicatie criteria een hardheidsclausule toegepast op basis van adviezen van bijvoorbeeld derden zoals huisartsen of deskundigen, die veelal de kinderen zelf kennen en weten wat het beste voor het kind zou zijn? Graag een reactie van de minister op dit punt.

Samenwerking OCW en VWS: een ramp

Bij de VVD fractie bestaat zeer grote zorg over de wijze waarop de nationale overheden met elkaar communiceren. Ik doel daarbij op de ogenschijnlijke stammenstrijd tussen OCW en VWS.

Daarbij heb ik minder twijfel over de inzet van OCW, maar wel nadrukkelijk twijfel over die inzet van VWS. In de brief van 13 november 2003 stelt de staatssecretaris van VWS dat zij in overleg is met OCW over de reikwijdte van de afbakening van de onderwijswetgeving en de AWBZ. Tot 1 augustus 2004 geldt een gedragslijn als overgangsmaatregel. Vervolgens stelt de brief dat het uitgangspunt van deze gedragslijn is dat enerzijds bestaande PGB-houders niet gedupeerd worden en anderzijds de kosten van deze gedragslijn beheersbaar blijven. Dat zijn mooie maar gevaarlijk verhullende woorden. In gewone taal betekent het beleid van de staatssecretaris van VWS simpelweg dat per 1 augustus 2004 het PGB van VWS niet meer gebruikt mag worden binnen het onderwijs. Want zo lijkt de redenering als het binnen onderwijs gebruikt wordt is het een probleem van OCW en niet meer van VWS.

Weet u wat dat betekent?

Dat een kind dat zorg en begeleiding nodig heeft en waar het PGB voor beschikbaar is door de verzorger vanaf het opstaan 's morgens vroeg zorg krijgt tot dat ze bij het hek van het schoolplein komen. En op het moment dat het kind door het hek gaat, moet de verzorger zeggen: sorry, ik mag niet mee naar binnen zoek het je maar uit want PGB mag niet binnen onderwijs. Hoe legt de staatssecretaris dat uit aan dat kind met die beperking of handicap? Is dat niet een beetje teveel Haagse millimeter democratie? U gaat mij toch niet vertellen dat dit moet kunnen, omdat er nu eenmaal scheidslijnen zijn tussen de burelen van VWS en OCW.

Weet u wat het ook betekent?

Dat al die kinderen die met de combinatie PGB en LGF nu wel een schoolcarrière kunnen opbouwen in het reguliere onderwijs dat vanaf 1 augustus 2004 niet meer kunnen en allemaal het speciaal onderwijs in worden gejaagd. Er is absoluut niets mis met speciaal onderwijs, maar een ding is wel duidelijk dat zal een veelvoud gaan kosten van wat het nu kost om gewoon PGB ook te gebruiken binnen het onderwijs. Of zegt de staatssecretaris dan ook doodleuk dat valt onder OCW en is niet het probleem van VWS? Wanneer gaan we eens over de eigen schutting heen kijken?

De VVD wil op korte termijn duidelijkheid over de afspraken die VWS en OCW maken over de toepassing van PGB binnen het onderwijs. Ik vraag de regering om hier vandaag toe te zeggen om vóór 15 maart de Kamer te informeren over de uitkomst van Uw overleg en de gevolgen voor de inzet van het PGB binnen het onderwijs met ingang van het nieuwe schooljaar 2004-2005. Dan kan de Kamer kort daarna met U debatteren. De VVD wil niet zien gebeuren dat ouders de dag voor de zomervakantie te horen gaan krijgen dat het allemaal afgelopen is voor hun kind en dat ze maar even op zoek moeten naar een nieuwe school. Een prettige vakantie wordt dat. Dat kun je de ouders maar vooral de kinderen niet aandoen. Dat moet dus niet gebeuren.

Conclusies

Tot slot verwacht ik van de bewindslieden op dit dossier daadkracht, duidelijkheid en verantwoordelijkheidsbesef. Zorg, dat gebeurt wat het beste is voor de kinderen. Ik geef U als hint mee dat de VVD vindt dat PGB ook na 1 augustus 2004 gewoon binnen het onderwijs ingezet moet blijven worden. De prioriteit ligt bij de kinderen met een beperking of handicap en niet bij Haags geneuzel over regeltjes en het eigen straatje. Vooral VWS kan zich dat wat mijn fractie betreft aantrekken.