INNOVATIENETWERK
Schaalvergroting melkveehouderij vraagt nieuwe ontwerpen
De melkveehouderij blijft waarschijnlijk een belangrijke sector in
Nederland, ook onder geliberaliseerde omstandigheden. Om concurrerend
te blijven ligt schaalvergroting voor de hand. Kunst is dit op een
radicaal nieuwe manier te doen, waardoor problemen op gebied van
dierenwelzijn en landschapsbeheer kunnen worden opgelost. In het
zojuist verschenen rapport Melkveehouderij op schaal doen Alterra
Wageningen UR en InnovatieNetwerk Groene Ruimte en Agrocluster
hiervoor een aantal concrete voorstellen.
Die voorstellen zijn als prototypen uitgewerkt, waarbij inspiratie in
het buitenland is gezocht.
Het gaat ten eerste om een grootschalig extensief melkveebedrijf dat
mede gericht is op natuur- en landschapsbeheer. Dit bedrijf, dat
gesitueerd zou kunnen zijn in de veenweidegebieden van het Groene
Hart, combineert grootschalig agrarisch natuurbeheer met
melkproductie. Door de schaalgrootte zijn allerlei innovaties
rendabel, bijvoorbeeld een mobiele melkrobot, waardoor de koe in de
wei kan blijven en een voerkraker die laagwaardig natuurgras toch
smakelijk en verteerbaar voor de koe maakt.
Ten tweede wordt een intensief rationeel bedrijf gepresenteerd met
vergaande arbeidsspecialisatie en een scheiding van grond en
veehouderij. Combinaties met de akkerbouw als ruwvoerteler liggen hier
voor de hand. Een zeer geschikt gebied hiervoor lijkt bijvoorbeeld De
Veenkolonien.De koe zelf staat bij dit bedrijf centraal, omdat de koe
die het prettig heeft gezonder is en beter produceert. De koeien
worden gehuisvest in stabiele groepen die overeenkomen met de
natuurlijke groepsgrootte van de koe (cow-munities). Iedere cow-munity
heeft haar eigen huisvesting, en ieder dier wordt individueel
gemonitord. De dieren kunnen zelf beslissen of ze naar buiten gaan of
binnen zijn. Voor de huisvesting is een aantrekkelijk ontwerp gemaakt.
Tot slot een bedrijf dat een netwerk vormt van meerdere
melkveebedrijven: dit kan lokaal in een netwerkpolder, of bijvoorbeeld
als een innovatieve cooperatie waarbij het meer om kennis gaat. Hier
bundelen een aantal melkveehouders hun krachten. Centraal staat
hierbij een digitale marktplaats waar machines, grond en arbeid worden
aangeboden of gevraagd. Ook ideeen en nieuwe initiatieven kunnen er
vorm krijgen. Gebieden waar de melkveehouderij al een stevige positie
heeft komen hiervoor het meest in aanmerking.
Schaalvergroting in de melkveehouderij vraagt om ontwerpen die
rekening houden met wat de maatschappij wil: een aantrekkelijk
landschap en aandacht voor dierenwelzijn. Ook een economisch
perspectief voor de melkveesector is van belang. Dit betekent dat voor
verschillende regio's in Nederland specifieke ontwerpen nodig zijn. De
ontworpen prototypes laten zien dat schaalvergroting, mits goed
ontworpen, positief uitpakt. Inmiddels zijn in verschillende regios
contacten gelegd met bestuurders en ondernemers om te komen tot
pilots.
Meer informatie:
Wilem Rienks, Alterra Wageningen UR, tel. 0317-474232
Jan de Wilt, InnovatieNetwerk, tel. 06-48131103
23 feb 04 10:19