Gevarentocht of genoegen?
Onderzoek toegankelijkheid centrum
Publicatiedatum: 26 februari 2004
Lekker een dagje winkelen in het centrum van Leiden. Voor veel mensen
een genoegen, maar voor gehandicapten vooral een lastig traject.
Namens de Stichting Overleg Gehandicaptenbeleid Leiden (OGL) deed Elly
Adlezarabi onderzoek naar de knelpunten in het Leidse winkelgebied,
waarna zij samen met Ahmed Boukhalfa deze knelpunten verder heeft
uitgewerkt.
CULTUUR EN EDUCATIE - Het OGL adviseert de dienst Cultuur en Educatie
van de gemeente over het gehandicaptenbeleid. Bovendien ontvangt de
stichting subsidie van de gemeente. Het onderzoek kan dan ook op
belangstelling van de gemeente rekenen.
"Ik dacht er vroeger nooit over na hoe lastig het is om gewoon
boodschappen te doen als je in een rolstoel zit of als je blind bent",
vertelt Elly. "Tot ik van een gehandicapte collega hoorde wat voor
problemen zij allemaal tegenkwam. Dan kijk je er ineens heel anders
tegenaan."
Ahmed en Elly zijn allebei stagiaire bij het OGL. Ze hebben inmiddels
een scherpe blik ontwikkeld voor de obstakels in het centrum. Een
wandeling met hen door de winkelstraten levert dan ook tal van
observaties op.
Versiering?
De Haarlemmerstraat en de Breestraat zijn beide voorzien van een
geleidelijn. Dit is een lijn met gele geribbelde tegeltjes, waaraan
een visueel gehandicapte met zijn stok kan 'voelen' hoe hij verder
moet lopen.
"Ik heb eens rondvraag gedaan, maar de meeste ziende mensen weten
helemaal niet waar die lijn voor is", zegt Elly. "Ze denken dat het
versiering van de straat is."
Elly denkt daarom dat het niet uit onwelwillendheid is dat mensen hun
fiets bovenop de lijn neerzetten. "Ze weten gewoon niet dat ze iets
fout doen."
Lopend langs de lijn blijkt hoeveel schade deze onwetendheid berokkent
aan blinden en slechtzienden. Het is niet mogelijk om de lijn lang te
volgen: elke paar meter stuit je op een onhandig geparkeerde fiets,
regelmatig ook op reclameborden van winkels.
Op de Breestraat staat zelfs juist een vrachtwagen te lossen - bovenop
de lijn.
"Hij staat er maar een paar minuten, maar toch is het
levensgevaarlijk", weet Elly inmiddels. "Wij zien het en kunnen er
tijdig omheen lopen, voor een blinde of slechtziende is dat anders."
Even verderop is een prullenbak op de stoep langs de straatkant
bevestigd. "Voor iemand met een rolstoel is het bijna onmogelijk om
hierlangs te komen", constateert Ahmed.
"Als de prullenbak niet aan de buitenkant van de stoep, maar tegen de
muurkant wordt geplaatst, blijft er veel meer ruimte over", vult Elly
aan.
De Haarlemmerstraat is wel verbeterd sinds de herinrichting, blijkt
uit regelmatige opmerkingen van gehandicapten aan het OGL, maar er
blijven nog genoeg wensen over. Ook hier wordt ondoordacht met de
geleidelijn omgesprongen.
Ahmed wijst op een bloemenstal die een flink stuk van de lijn in
beslag neemt. "Hij weet het waarschijnlijk niet, maar hij vormt een
groot obstakel."
Winkelen: niet voor iedereen een genoegen
Winkelen: niet voor iedereen een genoegen. Foto: gemeente Leiden
Het grootste probleem van de Haarlemmerstraat is echter dat de straat
extreem schuin oploopt, ter hoogte van de HEMA.
"In mijn onderzoek heb ik vaak gehoord dat dit voor mensen met een
rolstoel of een scootmobiel echt heel erg eng is", zegt Elly. "Veel
gehandicapten durven hier zelfs niet meer te komen omdat ze bang zijn
dat ze omslaan. Als je gewoon wandelt merk je het nauwelijks op, maar
stel je maar eens voor dat je hier op wielen overheen moet!"
Gevaren
Voor haar onderzoek heeft Elly een enquête gehouden onder lichamelijk
en visueel gehandicapten. De resultaten tonen aan dat vooral fietsen
en reclameborden regelmatig voor problemen zorgen. In mindere mate
geven losse tegels en te hoge stoepranden moeilijkheden. Een
opgebroken weg kan lange omwegen tot gevolg hebben, hobbelige
bestrating maakt sommige gebieden onbegaanbaar. Ahmed en Elly
benadrukken dat deze obstakels niet alleen voor gehandicapten een
probleem zijn, maar ook voor ouderen met een rollator of ouders met
een kinderwagen.
"Leiden is een mooie stad, waar iedereen van moet kunnen genieten",
zegt Elly. "Maar gehandicapten worden daarin belemmerd, vanwege de
gevaren die ze tegen kunnen komen. Tijdens mijn onderzoek heb ik
gemerkt dat de hoeveelheid obstakels die mensen tegenkomen er zelfs
voor zorgt dat ze gefrustreerd weer terug naar huis gaan, zonder hun
doel te hebben bereikt. Daar zou toch eigenlijk verandering in moeten
komen."
Elly denkt dat bewustwording onder niet-gehandicapten een belangrijke
bijdrage kan leveren. Ze pleit onder andere voor voorlichting op
scholen. "Als mensen eenmaal weten waar zo'n geleidelijn voor is,
zullen ze niet zo snel meer hun fiets er dwars overheen zetten."
Zelf ontdekken
Winkelt u ook zo graag op de Haarlemmerstraat en de Breestraat? Let de
volgende keer eens niet alleen op de etalages, maar ook op de
geleidelijn. Hoeveel obstakels komt u onderweg tegen?
Deze pagina is gewijzigd op 26-02-2004
Gemeente Leiden