Amnesty International

asielprocedure opnieuw onder vuur

Persbericht Amsterdam, 27 februari 2004

Nederland
Nederlandse asielprocedure opnieuw onder vuur

Amnesty International verwelkomt het advies van de Adviescommissie Vreemdelingenzaken (ACVZ) om de snelle asielprocedure in Nederland (AC-procedure) op essentiële punten te verbeteren. Volgens Amnesty is het echter belangrijk dat herziening van de Nederlandse asielprocedure gelijke tred houdt met de harmonisering van het Europese asielbeleid. Verbeteringen in de Nederlandse procedure zonder Europese waarborgen, zullen slechts van zeer tijdelijke waarde zijn, voorspelt Amnesty in reactie op het vandaag gepubliceerde ACVZ-rapport Naar één snelle en zorgvuldige asielprocedure.

De ACVZ, een belangrijk adviesorgaan van de regering, schaart zich in een lange rij van critici van de huidige Nederlandse asielprocedure, waaronder Amnesty International, VluchtelingenWerk Nederland, advocaten en rechtshulpverleners, Human Rights Watch en de Hoge Commissaris voor de Vluchtelingen (UNHCR).

De adviescommissie erkent dat de zorgvuldige afhandeling van asielverzoeken in de AC-procedure ernstig in het gedrang is gekomen. Regering en Tweede Kamer kunnen deze conclusie niet langer naast zich neerleggen en tegelijkertijd blijven volhouden dat vluchtelingen die echt bescherming nodig hebben in Nederland welkom zijn, zegt Lars van Troost, hoofd Vluchtelingen van Amnesty International. De Tweede Kamer heeft inmiddels meer dan genoeg rapporten gekregen, deskundigen gehoord en meningen verzameld. De Nederlandse asielprocedure ligt opnieuw onder vuur. Het is tijd voor concrete stappen en echte verbeteringen. De ACVZ komt met duidelijke aanbevelingen. De regering zal versneld moeten reageren, anders is de Kamer aan zet.

Amnesty International juicht de aanbeveling van de ACVZ toe om tot een verlenging van de AC-procedure te komen. Dit zal de rechtshulp meer tijd geven dan de vijf uur die in de huidige snelle asielprocedure beschikbaar zijn om het relaas van een asielzoeker uit de doeken te doen. De nadruk die de ACVZ legt op de noodzaak dat asielzoekers vertrouwen kunnen krijgen in de Nederlandse asielprocedure en dit vertrouwen bij asielzoekers dus niet vooronderstelt, komt tegemoet aan een zorg die Amnesty International al jaren uit.

Bovendien zal volgens Van Troost een zorgvuldiger procedure een eerlijker kans bieden aan getraumatiseerde asielzoekers die niet direct bij aankomst tot een volledige verklaring in staat zijn, bijvoorbeeld omdat zij het slachtoffer zijn geweest van seksuele misdrijven. Het voorstel om binnen de procedure structureel rekening te houden met de noodzaak van een aanvullend gehoor, krijgt de volledige steun van Amnesty International. De mogelijkheden tot herstel van gemaakte fouten in beroepsprocedures zijn momenteel bijzonder klein. Ook dat belangrijke knelpunt wordt door de ACVZ erkend.

Amnesty International wijst erop dat de zorgvuldigheid van asielprocedures in Europa aan erosie onderhevig is. Als voorbeeld noemt de organisatie de Europese ontwerprichtlijn inzake minimumnormen voor asielprocedures. Volgens de ontwerprichtlijn kunnen er maar liefst vijftien gronden zijn om asielverzoeken versneld af te handelen, zonder het recht de uitkomst van een bij de rechter ingesteld beroep tegen een negatieve beschikking ter plekke af te wachten.

Het is bijna ondenkbaar dat in de toekomst nationale asielprocedures in EU-lidstaten betere waarborgen zouden bevatten dan het Europese minimum zal voorschrijven. Het rapport van de ACVZ moet dus niet alleen aanleiding zijn voor een serieus debat in de Tweede Kamer over verbetering van de huidige Nederlandse asielprocedure, maar ook voor een herijking van de Nederlandse inbreng en inzet in de onderhandelingen over de Europese minimumrichtlijnen voor nationale asielprocedures in de EU-lidstaten, meent Van Troost. Als regering en parlement het ACVZ-advies serieus nemen, dan moeten de aanbevelingen van de ACVZ ook op Europees niveau doorwerken. Dat is de logische consequentie van harmonisering van het Europese asielbeleid. Gebeurt dit niet, dan worden de onzorgvuldigheden alleen maar meer en groter.