Nederlands Bureau voor Toerisme & Congressen


04-03-04: Speech heer P.J. Legro, Neeltje Jans

Speech heer P.J. Legro, voorzitter Raad van Toezicht Nederlands Bureau voor Toerisme & Congressen, ter gelegenheid van de opening van Deltaplaza in Waterland Neeltje Jans
(4 maart 2004)

Koninklijke Hoogheid, goede gasten en vrienden van Neeltje Jans

Bijna een kwart eeuw heb ik als luchtvaartman Nederlanders naar de andere wereld geholpen. Nu, als voorzitter van de RvT van het NBTC wil ik het gaan hebben over het halen van toeristen naar Nederland en hoe ze zo lang mogelijk hier te houden.

Ik zal maar gelijk met de deur in huis vallen, Koninklijke Hoogheid, eigenlijk bent U hier een jaar te vroeg. 2004 is namelijk het toeristisch jaar van de "Architectuur & Design". Pas volgend jaar is het grote toeristische thema "Water".
En om nog even op een geheel andere wijze de klokken gelijk te zetten: Koninklijke Hoogheid, het openen van "Deltaplaza" in Waterland Neeltje Jans is heel iets anders dan de opening van "de Hermitage" aan de Amstel. Hier in dit majestueuze Zeeuwse land heb je geen vergrootglas nodig om het sublieme Goud te zien dat staat voor het staaltje Hollands vakmanschap in de strijd tegen het water.

Zo, dat moest ik even kwijt en dan serieuzere zaken. Toeristische themajaren zijn samen met grootschalige evenementen van essentieel belang voor Holland promotie in buiten- en binnenland. Ik noem maar big events als de Floriade en de tentoonsteling Van Gogh & Gauguin in Amsterdam.
Jaarthema's - geïnitieerd en gecoördineerd door het Nederlands Bureau voor Toerisme & Congressen - trekken, ook zakelijk, extra bezoek naar ons land. Van Gogh 150 leverde vorig jaar ruim 1,6 miljoen toeristen op.
Nu dus Architectuur & Design en volgend jaar Water. In 2006 is het thema Rembrandt 400, omdat deze schilder vier eeuwen terug in Leiden werd geboren.

Wie toerisme zegt, denkt aan vakantie en plezier. Terecht, maar toerisme staat ook symbool voor een servicegerichte, commerciële industrie waarin zo'n 450.000 mensen hun brood verdienen en 36 miljard euro's in omgaan.

In totaal maken Nederlanders ruim 18,7 miljoen vakanties in eigen land. Jaarlijks komen er ruim 9,6 miljoen buitenlanders op bezoek. Kortom, toerisme is big business, qua grootte door andere sectoren nog wel eens onderschat.

En dat geldt eveneens voor het zakelijk en congrestoerisme, waarbij niet moet worden vergeten dat een zakentoerist 3x zoveel spendeert in vergelijking met een gewone toerist. Congresgangers en zakenmensen zijn nu eenmaal bezoekers die graag luxe slapen, comfortabel eten en vergaderen.
Het alweer enige tijd geleden door onze Kroonprins georganiseerde congres over de internationale waterproblematiek is in dat licht bezien ook zeer belangrijk voor de promotie van en het toerisme in Nederland.
2005 hebben we zoals gezegd "Water" als thema. De gelegenheid om weer van dit soort grote congressen rond water te organiseren. Het trekt veel zakelijk bezoek, met alle bestedingen van dien.

Toerisme, een sector letterlijk gevoelig voor weer en wind, voor politieke onrust en wisselende economie. Een wereldje waarin alleen met keihard werken geld kan worden verdiend. De concurrentie is moordend en niet alleen met het buitenlands toerisme. Binnen de landsgrenzen moeten accommodatie-verschaffers en attractiebedrijven creatief en adequaat reageren omdat anders hun concurrent er met de buit vandoor gaat.

Hun klant, de moderne toerist, heeft voor zijn gevoel te weinig tijd, maar wil wel alles zien en gezien hebben, zeker het nieuwste en het allerlaatste. Maar je kan niet tegelijkertijd naar het strand en naar het bos. Wie een museum bezoekt, dreigt iets anders te missen.

Shortbreaks - eventjes eruit en zoveel mogelijk zien en bezoeken - zijn populair. De www.holland.com-site met Holland Travel Tips is drukbezocht. Iedereen is op zoek naar die bijzondere beleving, het liefst zo uniek dat niemand anders die heeft meegemaakt. Maar al die consumentenwensen betekenen wel dat de bedrijven steeds weer en meer moeten verbeteren en veranderen. Stilstand is achteruitgang, wie wil surviven moet vernieuwen.

En neem nu water. Water - ik weet het, ik begeef me op glad ijs, want Koninklijke Hoogheid het is uw specialiteit. Dat heeft u in het verleden al bewezen op het ijs in Friesland en in het heden prijkt het bijna dagelijks in uw agenda. En dus weet u ook dat water van groot levensbelang is. Niet alleen om te drinken, soms om je er over te verplaatsen en vaak ook om het van je af te houden.

Eergisteren ben ik teruggekomen uit Brazilie waar ik de watervallen in Iguazu en de stuwdam in Itapu heb gezien. De schrifturen vertellen ons dat Zijne Koninklijke Hoogheid daar vorig jaar maart was op een zondag "de Dag des Here" en het was derhalve dus gesloten. Ik ben daarom maar op zaterdag gegaan.
Wat vond ik daar? Geen Niagara waterfalls geruïneerd door hamburgerketens en diepgefrituurde kippenpoten en honeymoonhotels die eruit zien als bruidstaarten. Dit onwaarschijnlijk mooi Iguazu is puur natuur gebleven, een geweldige toeristische attractie met zo'n 2 miljoen bezoekers per jaar. Het dichtstbijzijnde stadje met 40.000 inwoners leeft voor 70% van toerisme. Er was een uiterst verzorgde rondleiding door het hart van de dam en plotseling stond ik daar op de bodem, 200 meter boven mij was de waterspiegel, en zag ik de greatest shower on earth.

U zult zich inmiddels afvragen waarom ik hier sta te prevelen over wat niet Nederland is. Dat is bewust gedaan om de spanning erin te houden.

Wij hebben nl. in Nederland op het gebied van water en waterwerken ook een enorme toeristische attractie in handen.
Denk daarbij aan de Friese meren, de Zuiderzee, de Deltawerken en de Zeeuwse wateren.
Nou ga ik ervan uit dat een Amerikaan die aan de rand van Lake Michigan woont, ongeveer zo groot als half Nederland, niet naar Nederland komt om op een BM-tje op het Tjeukemeer rond te varen.

Dat betekent dus dat juiste promotie essentieel is. Het is dan ook moeilijk te begrijpen dat de overheid al jaren achtereen het budget daarvoor kort. Als je zo doorgaat weet die Amerikaan niet eens dat Nederland bestaat, laat staan waar het ligt.
Hij komt wel mits de promotie van onze mooie bezittingen hem bereikt. Al moet je dan natuurlijk wel oppassen met het gebruik van vertalingen als Deltaworks omdat de gemiddelde Amerikaan hierbij denkt aan special commando forces.

Als de buitenlandse bezoeker dan naar ons komt, moeten we er wel voor zorgen ons als een gastvrij land te gedragen, waar iedereen zich oprecht welkom voelt. Iedere Nederlander die werkt in het toerisme en de horeca moet in feite een Dutch Ambassador zijn. Professioneel opgeleid, maar in ieder geval gesausd met de religie van gastvrijheid.

Cijfers van het Nederlands Bureau voor Toerisme & Congressen geven aan dat zo' n 48 procent van alle Nederlanders geregeld watertoerist is. In totaal zo' n 8 miljoen.

Dat komt omdat we zoveel vaarwegen en plassen hebben, maar ook een kuststreek met unieke stille, soms drukke en gezellige plekjes. Geen wonder dat miljoenen Nederlanders, maar ook buitenlanders daar graag naartoe gaan. Dat hoef ik hier in Zeeland niet eens te benadrukken.

Zonnen of zwemmen aan en in open water zijn favoriet, zo blijkt uit onderzoek. Maar toervaren met een bootje en vissen staan stevig op de derde en vier plaats. Kortom, water is ook niet meer weg te denken in onze vrije en vakantietijd.

Sommige toeristische bedrijven zijn trendsettend en gezichtsbepalend, soms voor een regio, soms voor een land. Onze bungalowparken- of ze nu CenterParcs, Landal GreenParks of Roompot heten - zijn een internationaal erkend Hollands kwaliteitsproduct. Ook op het attractiegebied staan wij ons mannetje. Ik moet altijd een beetje glimlachen als ik weer hoor dat de `bosses' van Disney Parijs al jaren zo nu en dan bij de Efteling in Kaatsheuvel komen kijken om te zien `how they make it'.

Ik noemde al de Hermitage in Amsterdam. Ook andere steden waaronder Londen en Las Vegas hebben al zo' n dépendance uit St. Petersburg, maar ik ben er trots op dat wij - en dat heeft ook zeker te maken met de rol en de interesse van onze Koningin en U Koninklijke Hoogheid - er ook in geslaagd zijn zo' n culturele, Russische buitenpost als kroonjuweel binnen te halen.

Zo kennen we toeristisch meer internationaal bekende iconen. Madurodam, Keukenhof, maar ook het Rijksmuseum, het Van Gogh museum en de Erasmusbrug. Het zijn allemaal `landmarks', die het merk Holland verbeelden. Ze geven op de een of andere wijze - en dat is per persoon verschillend - een gevoel van warmte, aantrekkelijkheid en sympathie. Ieder op zich ziet zijn eigen icoon en beleeft op die manier héél Holland.

Voor vele toeristen is Zeeland de icoon van Nederland. Dat is niet zo gek want deze onder de zeespiegel gelegen delta is voor met name buitenlanders iets unieks. De strijd tegen het water, het zoeken van balans in de natuur en het milieu en dus ook duurzaam toerisme. Het polderland met zijn bijzondere vergezichten en ook weer boeiende stukken architectuur. Dát Zeeland is heel bijzonder, ook toeristisch gezien.

Dat brengt me tot Waterland Neeltje Jans, ook niet meer weg te denken uit het Zeeuwse toeristische landschap. Ieder jaar weer komen vele duizenden binnen- en buitenlandse toeristen hier kijken, spelen en ook leren. Naast genieten is het hier ook verbazen en niet te vergeten beleven. Vooral dat laatste is voor veel toeristen van groot belang. Voor Nederlanders, maar ook voor Belgen en Duitsers. Niet voor niets trok deze waterattractie inmiddels als zo' n 8 miljoen bezoekers.

En zo kom ik toch weer tot het huidige jaarthema van Architectuur & Design. Een creatieveling van het Nederlands Bureau voor Toerisme & Congressen heeft dat jaar een extra motto, een soort ondertitel, meegegeven: Architectuur, het decor van Nederland. Binnen dat prachtige decor vallen natuurlijk ook de Oosterscheldedam, het landschap rond Neeltje Jans en het nieuwe Waterplaza. Zo bekeken, Koninklijke Hoogheid, bent u hier vandaag toch wel op tijd.

(Ik dank u voor uw aandacht.)

donderdag 4 maart 2004