Staatsbosbeheer

10 maart 2004

Amsterdam geeft twee gebieden bij de hoofdstad het stempel Sustainable and Accessible Urban Landscapes (SAUL), of duurzame en toegankelijke stadslandschappen. Het Noorderpark en Amstelland worden met internationale subsidie ontwikkeld tot openbare ruimten die tegemoet komen aan de behoeften van de stadsmens van nu en in de toekomst. Dergelijke landschappen zijn een keiharde noodzaak voor een vitale stad.

Steden rukken almaar verder op, waardoor de grenzen met het open landschap vervagen. Hoewel mensen steeds mobieler worden, willen ze ook graag dicht bij huis recreëren en ruimte, stilte en groen opzoeken. Niet met die auto, maar direct vanuit het huis de hectiek van alledag achter zich kunnen laten om inspiratie op te doen. De oplossing daarvoor zijn stadslandschappen die een combinatie vormen van het traditionele stadspark, een recreatiegebied, waterberging en agrarische activiteit. Van luieren tot manifestaties, van koeien in de wei tot vogels kijken. Die componenten zullen straks allemaal terug te vinden zijn in het Noorderpark, in het stedelijke hart van Amsterdam-Noord, en Amstelland, pal tegen de Zuidas van de hoofdstad.

SAUL
De problematiek van het vervagende groene landschap en de behoefte van de stadsmens aan ruimte en groen in zijn directe omgeving is niet specifiek Nederlands. Ook andere sterk verstedelijkte gebieden in de Noord-West-Europese stedenband bijvoorbeeld in Engeland, Duitsland en Luxemburg hebben ermee te maken. Vandaar dat de bestuurders van deze gebieden de handen ineen hebben geslagen om gezamenlijk naar oplossingen te zoeken. Ze doen dat onder de paraplu van het project SAUL, Sustainable and Accessible Urban Landscapes, waarbij het zowel gaat om binnenstedelijke landschappen als om gebieden met een meer landelijke uitstraling.

Doel van SAUL is om via praktijkprojecten in verschillende landen nieuwe ontwikkelingsstrategieën op de grens van stad en land te starten, de spa in de grond te steken, ze uit te testen en kennis uit te wisselen tussen de regios. Niet alleen overheden, maar ook burgers en het bedrijfsleven zullen bij de projecten worden betrokken. Zo kunnen de ervaringen met SAUL-projecten wellicht in de toekomst ook dienen voor de inrichting van stadslandschappen elders in Nederland, zoals Brabantstad, Deltametropool en netwerksteden zoals Knooppunt Arnhem-Nijmegen.
Behalve in Amsterdam zijn er ook SAUL-projecten in Groot-Londen, bij Frankfurt, in het Rhein-Ruhrgebied en Saarland en bij de stad Luxemburg. De initiatiefnemers van de verschillende projecten hopen veel van elkaar te kunnen leren, zonder daarbij de eigen uitstraling en identiteit van elk van de gebieden uit het oog te verliezen.

SAUL wordt gefinancierd door Interreg IIIB, een Europees subsidieprogramma. Het rijk (meer in het bijzonder via het GIOS-project van het ministerie van LNV) en de gemeente Amsterdam betalen mee uit hun groenprogrammas.

Amsterdam
De plannen voor de nieuwe stadslandschappen rond Amsterdam bestonden al voordat SAUL in het leven werd geroepen. Verschillende deelprojecten in het Noorderpark en Amstelland passen echter uitstekend binnen de doelstellingen van SAUL. Deelprojecten variëren van een fietspontje over de Amstel en bezoekboerderijen tot een overkapping van de Nieuwe Leeuwarderweg om daarmee het Florapark en het Volewijkspark aaneen te smeden tot een stadspark van allure, het Noorderpark.
De Dienst Ruimtelijke Ordening (DRO) van de gemeente Amsterdam is de trekker van SAUL en neemt de veranderingen in Amstelland voor zijn rekening. Het Stadsdeel Noord zorgt voor de transformatie van het Noorderpark, in samenhang met de aanleg van de Noord-Zuidlijn. De gemeente en het ministerie van LNV hebben Staatsbosbeheer ingehuurd om het projectmanagement binnen SAUL in Nederland te verzorgen.