Socialistische Partij
Marijnissen presenteert eigen voorstellen voor fraudebestrijding
10-03-2004 * Debat moet leiden tot concrete plannen voor aanpak fraude
Jan Marijnissen presenteert namens de SP vandaag in de Tweede Kamer
een reeks voorstellen om fraude te voorkomen en te bestrijden. Hij
hoopt dat het door hem aangevraagde debat over de vraag over Nederland
een `fraudeland' aan het worden is, zal resulteren in een ambitieus
plan van aanpak van de regering.
"Het allerbelangrijkste is dat de bestaande regels worden
gehandhaafd," stelt Marijnissen. "De beste preventie is handhaving.
Maar er moet meer gebeuren. De overheid moet in de eerste plaats zelf
het goede voorbeeld geven. Dus niet alleen maatschappelijk verantwoord
ondernemen maar ook maatschappelijk verantwoord regeren. En burgers
moeten begrijpen dat er ook van hen iets verwacht wordt. Beroepseer is
niet iets dat van bovenaf kan worden opgelegd. Het zal moeten worden
aangeleerd, in het onderwijs en in de dagelijkse praktijk. Dat geldt
ook voor het besef onder de bevolking dat burgerschap inhoudt dat je
soms niet moet wegkijken, maar moet spreken. Het debat in de Tweede
Kamer is hopelijk slechts het begin van een serieuze aanpak van dit
groeiende probleem. Voor die aanpak heeft mijn fractie aan aantal
suggesties, resultaat van de vele gesprekken die de afgelopen tijd met
deskundigen hebben plaats gevonden."
Onderstaande voorstellen worden door de SP-fractievoorzitter
overhandigd aan de minister-president en de Tweede Kamer:
1. Evalueer alle lopende bestrijdingsmethodes
Het project financieel rechercheren en het peperdure
frauderegistratiesysteem van het OM moeten kritisch worden geëvalueerd
en mogelijk opnieuw worden ingericht en georganiseerd.
2. Verminder de regeldruk en bureaucratie
Met de uitdunning en vereenvoudiging van regels kunnen we orde in de
chaos scheppen. Weinig goede regels zijn beter dan veel onduidelijke
regels.
3. Coördineer informatiestromen beter
De samenwerking en de uitwisseling van informatie tussen de
toezichthouders en het Openbaar ministerie moeten worden verbeterd. De
toezichthouders moeten ook inhoudelijk kunnen toetsen. Toezichthouders
moeten hogere boetes kunnen opleggen (maximaal 10% van de omzet).
4. Verbeter de handhaving
Dit is primair een taak van de overheid, daarin gesteund door de
semi-publieke en private toezichthouders. Toezicht is echter duur.
Maar de kosten gaan hier voor de baten uit. Er dient een kwantitatieve
en kwalitatieve capaciteitsuitbreiding te komen bij het OM en de
toezichthouders. Het OM heeft niet alleen te weinig mensen, maar ook
te weinig expertise om financieel economische misdaad effectief te
bestrijden. In de handhavingspiramide is tevens een grote rol
weggelegd voor het bestuurlijk handhaven.
5. Fraude vervolgen
Het OM en toezichthouders moeten als richtlijn hebben dat, waar
mogelijk, fraudezaken tot een (strafrechtelijke) afdoening leiden.
Schikkingen hebben in dit soort zaken onvoldoende correctief effect.
6. Zorg voor een goede klokkenluidersregeling
Mensen die misstanden aankaarten, met alle (financiële) gevolgen van
dien, moeten beloond worden. Zij handelen, waar anderen wegkijken.
Daarnaast moeten zij arbeidsrechtelijke bescherming krijgen.
7. Bevorder beroepsethiek bij vrije beroepsbeoefenaren
Publieke taken moeten met publiek geld worden gefinancierd
(bijvoorbeeld de curator). Accountants moeten iedere vijf jaar van
opdrachtgever wisselen. De AFM zou dit kunnen coördineren. Verbod op
combinatie van advies- en controleopdrachten van een
accountantskantoor.
8. Stel een meldingsplicht in voor bestuurders, commissarissen en
accountants die weet hebben van fraude
De wetenschap van fraude verplicht hen dat te melden bij een
fraudemeldpunt op straffe van de beschuldiging van medeplichtigheid.
9. Verhoog de strafmaat op het delict van het publiceren van de
onjuiste jaarrekening naar zes jaar
Artikel 336 van het Wetboek van Strafrecht (publiceren onware balans)
wordt te weinig gebruikt en de strafmaat is te laag voor een effectief
gebruik daarvan. Niet alleen de bestuurders en commissarissen van een
concern, maar ook de (externe) accountant kunnen dan effectiever
worden vervolgd.
10. Richt een onafhankelijk, wetenschappelijk onderzoeksbureau op
Dit bureau doet zelfstandig of op aanvraag onderzoek naar fraude in
brede zin. Dit instituut verzamelt tevens op een systematische wijze
de versnipperde kennis op het fraudedossier en rapporteert thematisch
over zowel afzonderlijke zaken als beleidsvorming.
11. Zwarte lijst voor bedrijven die herhaaldelijk zijn veroordeeld
voor frauduleuze delicten
De frauduleuze veelplegers onder bestuurders zouden eenzelfde functie
niet meer moeten kunnen uitoefenen.
12. Verbod op opties in eigen bedrijf
Een verbod op het hebben van opties en aandelen in eigen bedrijf door
bestuurders en commissarissen voorkomt handel met voorkennis en andere
belangenverstrengeling.
13. Maak een gedragscode voor politici en bestuurders
Om de integriteit van het bestuur te bevorderen is een gedragscode
nodig waarin regels staan hoe politici en bestuurders zich moeten
gedragen. Daarin wordt in ieder geval opgenomen: Openbaarheid van
nevenfuncties, regels ter voorkoming van belangenverstrengeling,
regels omtrent het aannemen van geschenken.
Dossier Nederland Fraudeland?!