Openbaar Ministerie

Leeuwarden, 10 maart 2004

Op gevaarlijkste Friese wegen 20% minder verkeersslachtoffers door meer politietoezicht

Extra snelheidscontroles en intensieve publiciteit hebben er in Fryslân toe geleid dat het aantal snelheidsovertredingen op de extra gecontroleerde wegen is gedaald van 32% naar 15% . Dit ging gepaard met een afname van het aantal ernstige verkeersslachtoffers met ongeveer 20% op de gevaarlijkste 80- en 100 km/uur wegen. Dit blijkt uit een onderzoek door de Stichting Wetenschappelijk Onderzoek Verkeersveiligheid SWOV.

Meer controle, minder overtredingen, minder slachtoffers Op de extra gecontroleerde wegvakken daalde het aantal snelheidsovertredingen sterk: op de 80 km/uur-wegen van 32% in 1997 naar 15% in 2001 (op de 80 km/uur wegen zonder extra toezicht: van 35% in 1997 naar 27% in 2001).
Op de 100 km/uur-wegen daalde het aantal overtredingen van 15% in 1997 naar 8% in 2001 (op de 100 km/uur zonder extra toezicht: van 16% in 1997 naar 13% in 2001). Ook gebeuren er op de gecontroleerde wegen minder ongevallen en vallen er minder slachtoffers: 20% minder letselongevallen en 20% minder ernstig gewonden en doden dan op wegen zonder extra politiecontrole.

'Fryske Diken'
Het onderzoek is een evaluatie van het verkeerstoezichtproject 'Fryske Diken' dat in 1998 in Fryslân is gestart. Fryske Diken is één van de inmiddels 25 regionale projecten verkeershandhaving. Dat zijn projecten waarbij het Bureau Verkeershandhaving OM de politiekorpsen faciliteert om, als aanvulling op de normale sterkte, een team van 28 mensen in te richten dat zich uitsluitend met verkeershandhaving bezighoudt. De planmatige aanpak is kenmerkend: er worden ongevalanalyses gemaakt en op basis daarvan wordt bepaald waar en op welke manier de politie gaat controleren. De controles van de regioteams concentreren zich altijd op vijf speerpunten, die veel verkeersongevallen veroorzaken: alcohol, rood licht, gordel, helm en snelheid. Het doel van deze controles is om het rijgedrag van de weggebruikers te verbeteren, om zo een bijdrage te leveren aan de verkeersveiligheid. De stuurgroep van het project 'Fryske Diken'bestaat uit vertegenwoordigers van Openbaar Ministerie, provincie, politie en BVOM.

Onderzoek en aanbevelingen
Voor het onderzoek heeft de SWOV de cijfers geanalyseerd van snelheidsovertredingen, ongevallen en slachtoffers op wegvakken waar extra werd gecontroleerd en deze vergeleken met wegen waar geen extra politiecontrole plaatsvond. De cijfers besloegen een langere periode. De SWOV beveelt aan om (geïntensiveerd) politietoezicht vooral te richten op wegen die op basis van meerjarige ongevalscijfers als 'structureel onveilig' kunnen worden bestempeld. Ook zullen de intensieve controles gepaard moeten gaan met veel voorlichting en publiciteit, zodat de subjectieve pakkans wordt verhoogd (het gevoel om betrapt te kunnen worden). Een grote variatie in tijd en plaats is een andere succesvoorwaarde, net als het gedurende een langere tijd volhouden van het toezicht. De werkwijze van Fryske Diken en de andere regionale verkeershandhavingsteams verloopt al grotendeels conform deze aanbevelingen.

Of geïntensiveerd politietoezicht in de rest van Nederland tot een vergelijkbare daling in overtredingen en slachtoffers zal leiden, kan nu nog niet worden gezegd. In de loop van het voorjaar publiceert de SWOV hierover een landelijk onderzoek, waarvoor een samenwerkingsovereenkomst bestaat met het Bureau Verkeershandhaving OM.

Van het onderzoek is een rapport verschenen: Effectiviteit van snelheidstoezicht en bijbehorende publiciteit in Fryslân (R-2003-27). Het rapport kan geraadpleegd worden via onderstaande link. www.swov.nl/publicaties.