Ministerie van Buitenlandse Zaken
Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Binnenhof 4

Den Haag

- Directie Westelijk Halfrond

Midden-Amerika en Caraïbisch gebied

Bezuidenhoutseweg 67

Postbus 20061

2500 EB Den Haag

Datum

- 15 maart 2004

Behandeld

- Mw. drs. L. de Hoog

Kenmerk

- DWH/MC-107/04

Telefoon

- 070-3484621

Blad

- 1/1

Fax

- 070-3485472

Bijlage(n)

- 1

- ineke-de.hoog@minbuza.nl

Betreft

- Beantwoording vragen van de ledenKoenders en Tjon-A-Ten (beiden PvdA) over de crisis op Haïti

-
Graag - bied ik u hierbij, mede namens de minister voor Ontwikkelingssamenwerking, de antwoorden aan op de schriftelijke vragen gesteld door - - de leden Koenders en Tjon-A-Ten (beiden PvdA) over de crisis op Haïti. Deze vragen werden ingezonden op - 25 februari 2004 met kenmerk - 2030409120.

Minister van Buitenlandse Zaken,

-

Dr. B.R. Bot

Antwoord van de heer Bot, minister van Buitenlandse Zaken, mede namens mevrouw Van Ardenne-Van der Hoeven, minister voor Ontwikkelingssamenwerking, op vragen van de leden Koenders en Tjon-A-Ten (beiden PvdA) over de crisis op Haïti.

Vraag 1

Hoe beoordeelt u de huidige crisissituatie in Haïti?

Vraag 2

Welke beraadslagingen vinden hierover plaats binnen de Europese Unie (EU) en hoe denkt u over de Franse positie ten aanzien van een eventuele interventie?

Vraag 5

Onderneemt de internationale gemeenschap naar uw oordeel voldoende om op korte termijn te komen tot een politieke oplossing van het conflict in Haïti? Zo ja, op welke wijze draagt de Nederlandse regering c.q. de EU hieraan bij? Zo neen, bent u van plan via de Verenigde Naties en de EU extra druk uit te oefenen op de strijdende partijen, eventueel via de voorbereiding van een vredesmacht onder de paraplu van de VN, zodat verdere escalatie van geweld wordt voorkomen en de veiligheid van burgers
en het respect voor de mensenrechten en het humanitaire oorlogsrecht worden gewaarborgd?

Antwoord

Op 29 februari jl. heeft de VN-Veiligheidsraad in een spoedzitting unaniem resolutie 1529 aangenomen die onder hoofdstuk VII van het Handvest van de VN ('bedreiging internationale vrede en veiligheid') de inzet autoriseerde van een 'multinational interim force' voor een periode van drie maanden; resolutie 1529 geeft ook de bereidheid aan om daarna een 'UN stabilization force' te sturen. De eerste Amerikaanse en Franse troepen zijn inmiddels gearriveerd en ondersteunen interim-president Boniface
Alexandre bij het herstellen van de openbare orde en veiligheid. Een van de eerste taken van de nieuwe interim-regering betreft het organiseren van verkiezingen en het herstel van de democratische instituties. Nederland stemt in met de voorziene EU-ondersteuning hierbij.-

Het snelle ingrijpen van de internationale gemeenschap en de komst van buitenlandse troepen hebben sterk de-escalerend gewerkt in een zeer ernstige situatie. De onderliggende structurele problemen van Haiti ('failed state', grote armoede) en het vooralsnog ontbreken van een realistisch en acceptabel politiek alternatief voor de vertrokken president zijn echter onveranderd. De aandacht van de internationale gemeenschap is nu gericht op korte-termijnstabilisatie, hetgeen bepaald geen eenvoudige
taak zal zijn, mede omdat aanhangers van Lavalas, leden van de politieke partij van Aristide en de verschillende rebellengroepen nog niet zijn ontwapend.

Vraag 3

Deelt u de mening van de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken, Powell, dat Haïti kampt met een serieus humanitair probleem?

Antwoord

Door de politieke crisis in Haïti is de sociale anarchie toegenomen en de humanitaire situatie verslechterd. Op basis van informatie van het Office for the Coordination of Humanitarian Affairs van de Verenigde Naties (OCHA) en van de Nederlandse ambassade in Santo Domingo kan geconcludeerd worden dat er tekorten zijn op het gebied van medicijnen, watervoorziening, voedsel, elektriciteit en communicatiemiddelen. De gezondheidszorg is niet functioneel vanwege deze tekorten en omdat het
ziekenhuispersoneel vreest voor de eigen veiligheid. Vanwege de grote onveiligheid wordt de hulpverlening door humanitaire organisaties sterk bemoeilijkt.

Vraag 4

Wat is de huidige positie van Haïtiaanse ontheemden en vluchtelingen en welke planning vindt plaats ten aanzien van eventuele vluchtelingen zoals bij de vorige coup in 1991?

Antwoord

Op dit moment bestaat nog niet veel duidelijkheid over de positie van Haïtiaanse ontheemden en vluchtelingen, noch over de vraag om hoeveel mensen het dan zou gaan. Het Internationale Comité van het Rode Kruis (ICRC) meldt in haar Appeal d.d. 3 maart 2004 dat er nog weinig ontheemden zijn en het merendeel wordt opgevangen door gastgezinnen. Ook volgens informatie van de Nederlandse ambassade in Santo Domingo en USAID zijn op dit moment geen 'grote' vluchtelingenstromen waar te nemen.

Het is vanzelfsprekend te vroeg om over een planning ten aanzien van eventuele vluchtelingen te spreken. Haïtianen buiten Haïti bevinden zich heden voornamelijk in Jamaica en de Dominicaanse Republiek. OCHA is in samenwerking met UNHCR bezig om de ontheemdenproblematiek in kaart te brengen. UNHCR zal in de nabije toekomst een overzicht geven van het vermoedelijk aantal ontheemden en vluchtelingen, hun bestemming en hun noden.

Vraag 6

Bent u bereid- gezien de ontstane humanitaire crisis- een bijdrage te leveren aan het Integrated Emergency Response Programma (IERP) van de VN OCHA voor Haïti? Is Nederland ook bereid zonodig via niet gouvernementele organisaties noodhulpfondsen te kanaliseren?

Antwoord

Een Nederlandse bijdrage aan het Integrated Emergency Response Programme (IERP, d.d. maart 2003) van OCHA ligt niet voor de hand. Dit programma is naast humanitaire hulp gericht op langdurige ontwikkeling en structurele armoedebestrijding.

Nederland heeft besloten eenmalig een noodhulpbijdrage van ¤400.000 te geven aan het Haïti Budget Extension Appeal van het ICRC. Het ICRC zal dit geld vooral gebruiken voor medische zorg aan zieken en gewonden. De organisatie werkt hiertoe samen met het Haïtiaanse Rode Kruis en heeft daarmee toegang tot de meeste gebieden in Haïti. Het ICRC speelt een grote rol in de bescherming van burgers tijdens een gewapend conflict. Het ICRC zal trachten middels een dialoog met autoriteiten en gewapende
groeperingen de toegang tot ziekenhuizen veilig te stellen en humanitaire convooien vrije doorgang te geven. Het Haïti Budget Extension Appeal is met de Nederlandse bijdrage voor bijna 100% gedekt.

ECHO maakt 1,8 miljoen euro vrij voor noodhulp aan Haïti. 1,5 miljoen van dit bedrag gaat naar versterking van de ambulance-zorg in Haïti (via het Franse Rode Kruis) en hulp aan slachtoffers van het geweld (via het ICRC). ECHO zal ook het werk van OCHA steunen zodat de coördinatie van de humanitaire hulp verder kan worden opgepakt. Nederland ondersteunt deze beslissing van de Europese Commissie en draagt hier indirect aan bij via Nederlandse EU- afdrachten.

Toelichting:

Deze vragen dienen ter aanvulling op eerdere vragen terzake van de leden Van der Staaij, Tjon-A-Ten en Huizinga-Heringa, ingezonden 26 januari 2004.
1) de Volkskrant, 18 februari jl., "Aristide wil Interventie in Haïti" en The New York Times, 17 februari jl., "U.S. Declines to Use Force to Put Down Haitian Strife".
2) Volgens de New York Times ging het destijds om 41.000 vluchtelingen.