Ministerie van Buitenlandse Zaken

MIN BZ: AIV: Ambitieus asiel- en migratiebeleid EU

ADVIESRAAD INTERNATIONALE VRAAGSTUKKEN

Persbericht


Datum: 19 maart 2004

Nederland moet zorgen voor een ambiteus Europees asiel- en migratiebeleid, zegt de Adviesraad Internationale Vraagstukken.

Nederland moet als voorzitter van de Europese Unie zorgen voor een ambitieus programma voor een volgende fase in de ontwikkeling van het Europees asiel- en immigratiebeleid, van 2004 tot 2009 schrijft de Adviesraad Internationale Vraagstukken in een zojuist verschenen briefadvies.

Uit de jongste Eurobarometer blijkt dat er royale publieke steun is voor Europese samenwerking op dit terrein, net zoals in de Conventie, die de nieuwe Europese grondwet heeft ontworpen, hiervoor veel steun was. Vaak wordt trouwens gedacht dat die Europese samenwerking weinig heeft opgeleverd, maar in de praktijk is al veel Europese regelgeving vastgesteld, die de nationale beleidsvrijheid aanzienlijk inperkt. Waarom vindt de AIV nu dat er nog meer Europees moet worden samengewerkt? Allereerst omdat de migratiedruk permanent is en omdat de lidstaten samen effectiever kunnen optreden. Maar het belangrijkste argument is de werking van de interne markt: de AIV vindt dat de principes van de interne markt én de rechten verbonden aan het burgerschap van de Unie ook moeten gelden voor toegelaten derdelanders met een permanente verblijfstitel, binnen de regels die hiervoor ook voor Unieburgers gelden. Dit betekent dat het toelatingsbeleid van één lidstaat, via het vrije verkeer van personen, van invloed kan zijn op andere lidstaten. En daarom is Europese afstemming nodig.

Dit betekent niet dat de AIV vindt dat op alle onderdelen van dit beleidsterrein een vergaande Europese aanpak voor de hand ligt. Asielbeleid kan effectiever worden aangepakt op Europees niveau, maar wat arbeidsmigratie betreft vindt de AIV dat, gezien de nationale verschillen in arbeidsmarkt en cultuur, lidstaten meer eigen bevoegdheden moeten houden. Tussen deze twee uitersten bewegen zich vraagstukken rond de toelating met het oog op gezinshereniging en -vorming en illegale migratie.

Wat asiel betreft adviseert de AIV dat er snel één Europese status komt voor vluchtelingen en één voor de procedures voor het toekennen of intrekken van deze status. Het gaat bij asiel om spreiding van asielzoekers en een betere financiële verdeling van de kosten van opvang. Voor dit laatste moet er een echt Europees systeem van lastenverdeling komen, iets waar tot nu toe niets van is terecht gekomen. Lidstaten krijgen uit een fonds tegemoetkomingen op basis van een Europees normbedrag. De AIV staat verder kritisch tegenover het concept 'opvang en bescherming in de regio' als dat betekent dat de asielproblematiek verschuift naar die landen die toch al veel personen opvangen en als het niveau van bescherming daardoor niet meer voldoende is. Dit idee kan alleen werken als de lidstaten allemaal meedoen en bereid zijn een serieuze financiële bijdrage te doen. Op het punt van arbeidsmigratie stelt de AIV voor een Europese notificatieplicht in te stellen, waarmee lidstaten elkaar op de hoogte stellen van de aantallen arbeidsmigranten die zij in welke sector hebben toegelaten. Verder moet er een vrijwaringsclausule komen, die kan worden ingeroepen als een relatief groot aantal migranten van één lidstaat naar een andere doormigreert. Op het vlak van gezinsmigratie vindt de AIV dat er voldoende beleidsruimte moet blijven om bepaalde eisen te stellen aan gezins-migratie. Wat verblijf en integratie betreft beveelt de AIV aan, dat de termijn waarbinnen een derdelander het kiesrecht bij lokale verkiezingen krijgt op Europees niveau wordt gelijkgetrokken en samenvalt met de verwerving van de permanente verblijfstitel. Verder moet worden onderzocht of het wenselijk en haalbaar is deze derdelanders het Europees burgerschap te verlenen. Op het punt van illegale immigratie tenslotte beveelt de AIV aan dat de controle aan de buitengrenzen volledig gecoördineerd gaat gebeuren en wordt ondersteund door de Unie. Verder moet er een Europees systeem voor visa komen waarmee kan worden gecontroleerd of visumhouders na afloop van hun visum inderdaad de Europese Unie hebben verlaten, zoals gebruikelijk in de VS. Ook raadt de AIV aan een notificatie-plicht in te stellen, waarbij lidstaten elkaar op de hoogte moeten stellen van voorgenomen legaliseringen en de aantallen illegalen die geregulariseerd worden. Ook kan worden overwogen dat regulariseringen alleen mogen volgens op Europees niveau af te spreken voorwaarden. Tenslotte moet er een Europese maatregel komen die het tewerkstellen van illegalen onprofijtelijk maakt en moet het uitzettingsbeleid worden gecommunautariseerd.

|||