Grontmij NV
25/3/2004 - Grontmij werkt aan aanleg vispassages
Tot ongeveer dertig jaar geleden was de Rijn biologisch dood door
lozing van afvalwater. Maar de komst van zuiveringsinstallaties bracht
daar verandering in en inmiddels zijn veel vissoorten gelukkig weer te
vinden in de rivier. Maar voor bepaalde soorten als de zalm is schoon
water niet voldoende; zij willen ver stroomopwaarts hun eieren leggen.
Om een ongehinderd reisje door de Rijn te garanderen maakte men in
Europees verband afspraken over vispassages. Bij Amerongen en
Hagestein werkt Grontmij aan de aanleg van de passages.
Een vispassage is een geul die om een sluis of een stuw heen loopt. De
ongeveer 750 meter lange geul bij Amerongen en de 400 meter lange geul
bij Hagestein bestaan uit bekkens van 10 meter breed en minimaal 10
meter lang. Het hoogteverschil tussen de bekkens is 16 centimeter.
Over 24 treden hoppen de vissen in totaal zon 3½ meter hoger tot de
opening aan de andere kant van sluis of stuw. Door de bekkens kunnen
de vissen uitrusten en kan de stroomsnelheid van het water beïnvloed
worden. Dat laatste is nodig omdat iedere vissoort een bepaalde
stroomsnelheid wil; de glasaal wil een lagere stroomsnelheid en zoekt
daarom de oever maar de zalm wil liever een grotere stroomsnelheid.
Doordat de bekkens een v-vorm hebben komt iedere vis aan zijn trekken.
Bekkens
Veel elementen aan de vispassages zijn al door opdrachtgever
Rijkswaterstaat vastgelegd. Zo staan de loop en de breedte van de
geulen al vast. Grontmij zorgde onder andere voor materiaalkeuze en de
bekleding van de bekkens. Om te garanderen dat de bekkens ook bij hoog
water goed blijven liggen zijn ze met stenen bekleed. Bijzonder aan
het project is dat alles in het natte uitgevoerd wordt. Dat betekent
dat Grontmij om de vispassage aan te leggen het terrein niet bemaalt.
Daardoor heeft de omgeving minder overlast en zijn de kosten voor het
project lager. Grontmij koos ervoor om de overlaatjes als stalen
prefab bakken te ontwerpen die met een frame op de juiste plaats gezet
worden.
Grondwerk
Het grondwerk op beide locaties is vastgesteld in nauwe samenwerking
met de aannemerscombinatie van Boskalis en Van Hattum & Blankevoort.
De uitvoeringsfaseringen zijn namelijk van doorslaggevend belang in
dit design & construct-project. In samenwerking met Rijkswaterstaat is
de lay-out van de in- en uitstroomopeningen vastgelegd. De vorm van de
uitstroomopening is van groot belang voor de optredende lokstroom.
Deze moet de vissen de vispassage inlokken. De vorm van de
instroomopening bepaalt het debiet dat door de vispassage heen
stroomt.
Overige kunstwerken
* Verkeersbrug, klasse 60 te Amerongen.
* Voertgangersbrug te Hagestein.
* Grondkerende constructie op het landhoofd van de stuw te
Hagestein.
* Monitoringsvoorzieningen Amerongen en Hagestein.
* Bypass klepconstructie te Hagestein.
* Omleggen van de huidige zomerkade.
* Duiker door de nieuwe zomerkade.
In mei van dit jaar moeten de vispassages gereed zijn om de vissen
door te laten. Wilt u meer weten over de aanleg van vispassages? Neem
dan contact op met Martijn Karelse, telefoon 030-220 73 51 / 06-5379
9923.
---