Gemeente Utrecht

UTRECHT MONITOR 2004

De Utrechtse bevolking groeit gestaag, de criminaliteit daalt sterk en het onderwijs boekt op diverse fronten resultaat. Zo'n 60% van de Utrechters vindt de buurt schoon. Utrecht scoort goed als creatieve stad. Maar ook, de Utrechtse economie maakt moeilijke tijden door, de armoede neemt toe en de druk op de woningmarkt blijft hoog. Dit zijn enkele belangrijke resultaten uit de Utrecht Monitor 2004.

De Utrecht Monitor 2004, de zevende jaargang, geeft de nieuwste cijfers over bevolking, veiligheid, economie en verkeer, maar bijvoorbeeld ook over cultuur, sport, gezondheid, Leidsche Rijn en het Stationsgebied. De jaarlijks uitgebrachte Utrecht Monitor bevat een schat aan gegevens over de stad, die ook ontwikkelingen laten zien gedurende een aantal jaren. De Monitor wordt samengesteld door de afdeling Bestuursinformatie, die hiervoor een veelheid aan bronnen raadpleegt.

Bevolking groeit
Utrecht kreeg er in 2003 ruim 5.100 inwoners bij. Daarmee komt het inwonertal op 1 januari 2004 uit op afgerond 270.200. De groei is met bijna 2% groter dan in het voorgaande jaar, toen deze op 1,7% uitkwam. De toename vindt voor tweevijfde plaats in Leidsche Rijn en voor drievijfde in de rest van de stad.

Veiligheid beter
De geregistreerde criminaliteit is in 2003 met twintig procent afgenomen. Dit is met name het gevolg van de daling van het aantal autokraken. Maar ook was er sprake van minder woninginbraken, vandalisme en overlast. Het aantal aanhoudingen door de politie in verhouding tot het aantal aangiften liep het afgelopen jaar duidelijk verder op. Niet op alle gebieden van veiligheid is sprake van een verbetering. Evenals in 2002 nam het geweld toe het afgelopen jaar (4%).

Economie nog in dal
De economische tegenwind treft Utrecht voor het tweede jaar op rij. Na ruim tien jaar aanhoudende groei van de werkgelegenheid, was er na 2002 ook in 2003 sprake van een teruggang. Dit kwam vooral doordat de ICT-sector ook vorig jaar nog zware klappen te verduren kreeg.

De werkloosheid steeg verder. Anders dan in 2002 is de toename (+ 17%) in 2003 in Utrecht minder dan landelijk (+ 24%). Relatief gunstig is dat onder lager opgeleiden en allochtonen (doelgroepen van het gemeentelijk beleid) de werkloosheid in 2003, net als in 2002, minder dan gemiddeld in de stad groeide. Het aantal langdurig werklozen daalde zelfs. De armoede is echter in 2003 sneller toegenomen dan landelijk.

Ook de druk op de Utrechtse woningmarkt, vooral ook op het segment sociale huurwoningen, blijft onverminderd hoog en de huizenprijzen stegen sterker dan landelijk.

Utrecht staat derde op de nationale ranglijst van creatieve steden. Ruim eenvijfde van de bedrijfsvestigingen behoort tot de creatieve industrie. Deze creatieve dynamiek wordt gevoed vanuit het sterke Utrechtse onderwijsveld.

Grote verkeersdruk
Op de snelwegen in en rond Utrecht was het in 2002 1,8% drukker dan het jaar daarvoor (cijfer voor 2003 nog niet beschikbaar). De groei is beduidend minder dan het vijfjaarsgemiddelde van 2,4% van de jaren daarvoor. Een van de oorzaken voor deze groei is een nog steeds groeiend aandeel Utrechtse werknemers dat buiten de stad woont. Nu is dat gemiddeld 64%, het hoogste percentage van de vier grote steden. Het zorgt voor grote verkeers- en parkeerdruk in en rond de stad. Toch is de bereikbaarheid van de Utrechtse binnenstad per auto, afgemeten aan de gemiddelde snelheid over gelijke afstanden, gemiddeld beter dan die van de stadscentra van de andere drie grote steden. De ontevredenheid onder de inwoners over de parkeermogelijkheden in de binnenstad is in Utrecht wel het grootst in vergelijking met Amsterdam, Rotterdam en Den Haag.

Onderwijs: hoopvolle signalen
De Cito-scores van Utrechtse leerlingen in het basisonderwijs, ook van de allochtone populatie daaronder, zijn ook in 2003 weer verder gestegen. De Utrechtse totaalscore nadert nu het Nederlands gemiddelde. Het aandeel doelgroepleerlingen, dat zijn leerlingen met een onderwijsachterstand, in het basisonderwijs daalde sterk de afgelopen tien jaar, van 65% naar 41%. Absoluut genomen gaat het in Utrecht momenteel om 8.400 leerlingen. Ook landelijk daalt hun aandeel.

Overige ontwikkelingen
Een kleine greep uit de vele andere signalen van de Utrecht Monitor 2004 levert een mengeling van positieve en negatieve ontwikkelingen op:
* Openbare ruimte: het aandeel van de klachten over vervuiling van de openbare ruimte onder de meldingen van Utrechtse burgers groeide in 2003 tot iets boven de 40%; Utrechters en Amsterdammers oordelen echter positiever over het schone karakter van hun stad dan Hagenaren en Rotterdammers.
* Gezondheid: de sterfte ligt in Utrecht hoger dan gemiddeld in Nederland, voor mannen 10% en voor vrouwen 5%; opvallend is dat de aandoeningen die in Utrecht leiden tot veel ziekte en sterfte veelal door roken veroorzaakt zijn.
* Cultuur: de cultuurparticipatie van Utrechters is hoog; bezoek aan culturele voorstellingen en musea ligt in Utrecht op het niveau van Amsterdammers en hoger dan van Hagenaren en Rotterdammers. Informatie over de Utrechtse wijken
De Utrecht Monitor legt de nadruk op stedelijke ontwikkelingen rond beleidsthema's en grootschalige projecten en besteedt beperkt aandacht aan de situatie binnen de wijken. Voor het laatste verwijzen wij u graag naar het binnenkort op internet te raadplegen wijkinformatiesysteem 'WistUdata'. Daarnaast is voor ieder van de tien Utrechtse wijken een apart 'Wijkenmonitorbericht' opgesteld. Dit is te verkrijgen bij het desbetreffende wijkbureau.

Noot voor de media:
Voor toelichting of aanvullende informatie kunt u contact opnemen met Mechelien van Gaalen, bestuurscommunicatie, telefoon: (030)-286 14 09.

Utrecht, 30 maart 2004.