april 2004
Gemeente en schoolbesturen maken afspraken over ongewenste segregatie
in het onderwijs (2 april)
Van de 41.850 Haagse basisschoolleerlingen gaan er 32.000 (77,5
procent) in het eigen stadsdeel naar school. Leerlingstromen in Den
Haag dragen op dit moment niet in overwegende mate bij aan de
segregatie in het onderwijs. Allochtone kinderen gaan wel vaker in hun
eigen omgeving naar school dan autochtone kinderen. Dat blijkt uit een
onderzoek van de dienst OCW van de gemeente Den Haag naar
leerlingstromen in het reguliere basisonderwijs. Het onderzoeksrapport
wordt vandaag aangeboden aan de Raadscommissie voor Onderwijs, Sociale
zaken, Cultuur en Integratie. De gemeente Den Haag en de
schoolbesturen gaan afspraken maken over ongewenste segregatie in het
onderwijs. Dat schrijft wethouder Pierre Heijnen aan deze commissie.
Met het onderzoek loopt Den Haag vooruit op het voornemen van het
kabinet om gemeenten en schoolbesturen afspraken te laten maken over
het aannemen en de spreiding van leerlingen.
Het rapport is besproken in het Haags Onderwijs Beraad, waarin de
gemeente overlegt over lokaal onderwijsbeleid met de schoolbesturen.
De gemeente wil nu afspraken maken met schoolbesturen over
onderwijshuisvesting, waarbij de capaciteit van de school wordt
afgestemd op de vraag naar onderwijs vanuit het voedingsgebied van de
school. Uitgangspunt daarbij is dat alle leerlingen de mogelijkheid
moeten hebben in hun eigen buurt naar school te gaan. Om te bevorderen
dat scholen een afspiegeling vormen van de bevolkingsopbouw in de
wijk, wil de gemeente een aantal maatregelen treffen. De vrijheid van
schoolkeuze staat hierbij niet ter discussie.Voorbeelden van mogelijke
maatregelen zijn het beïnvloeden van de schoolkeuze door gerichte
voorlichting aan ouders en de betrokkenheid van ouders bij de school
vergroten.
Een apart aandachtspunt vormen de zogenaamde mono-linguistische
scholen. Dit zijn scholen met leerlingen die hoofdzakelijk uit één
niet-Nederlandse taalgroep afkomstig zijn, bijvoorbeeld Turks of
Arabisch. Hierover wordt overleg gevoerd met enkele scholen,
schoolbesturen en ouders.
Een vergelijkbaar onderzoek naar leerlingstromen in het Haagse
voortgezet onderwijs is in voorbereiding.
Afspiegeling
Een belangrijke conclusie uit het rapport is dat de leerlingstromen in
Den Haag op dit moment niet in overwegende mate bijdragen aan de
segregatie in het onderwijs. Daarnaast zijn enkele ontwikkelingen
zichtbaar. Autochtone kinderen in wijken met een overwegend allochtone
bevolking kiezen vaker voor een school buiten de eigen wijk. In het
bijzonder vertoont de schoolpopulatie in drie wijken
(Regentessekwartier, het Valkenboskwartier en het Zeeheldenkwartier)
een opvallende afwijking van de populatie in de wijk. In deze wijken
is de conclusie gerechtvaardigd dat de leerlingstromen een negatieve
invloed hebben op de evenwichtige samenstelling van de schoolpopulatie
van de wijk.
Belangrijke motieven van ouders bij de keuze van een basisschool voor
hun kind zijn de kwaliteit van de school en de nabijheid; de school
moet in de buurt zijn. Meestal betekent dit dat de school in de eigen
wijk of in het eigen stadsdeel ligt. Het kan ook voorkomen dat de
dichtstbijzijnde school net over de wijk- of stadsdeelgrens heen
staat. Niet alle ouders kiezen voor een school om de hoek. De
levensbeschouwelijke grondslag, het pedagogisch concept of de
verkeersveiligheid rond de school zijn motieven om te kiezen voor een
school in een andere wijk, een ander stadsdeel of zelfs buiten de
stad.
Enkele cijfers
Uit het onderzoek naar leerlingstromen blijkt dat 85 procent van de
kinderen in Haagse Hout in hun eigen stadsdeel naar school gaat.
Relatief veel kinderen uit Segbroek (32 procent) en Laak (29 procent)
gaan naar een school in een ander stadsdeel. In stadsdeel Centrum is
het verschil tussen de schoolkeuze van allochtone en autochtone
kinderen duidelijk zichtbaar. Van de allochtone kinderen gaat 88
procent in het eigen stadsdeel naar school tegen 51 procent van de
autochtone kinderen.
Het aantal leerlingen op Haagse basisscholen is 41.457. Iets meer dan
de helft van de basisschoolleerlingen (53 procent) die in Den Haag
wonen, is van allochtone afkomst.
Over het onderzoek
In dit onderzoek is uitgegaan van de volgende definitie van het begrip
allochtoon: kinderen die zelf, of waarvan een van de ouders in het
buitenland is geboren. In het onderzoek is er voor gekozen om kinderen
die vallen in de groep 'westers geïndustrialiseerd' als autochtoon mee
te tellen. De 1.573 kinderen die een internationale school bezoeken
zijn buiten beschouwing gelaten.
Gemeente Den Haag